ارتز (بریس) بیماران ام اس : درمان افتادگی مچ پا، ضعف پا و بی ثباتی

مشکل در راه رفتن به علت ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی و مشکلات مربوط به تعادل در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) رایج است. برای بیماران ام اس، شکایت اول علاوه بر خستگی، مشکل در راه رفتن است. ممکن است بگویند که تعادلشان را از دست می‌دهند یا اینکه افتادن را تجربه می‌کنند. بررسی وضعیت راه رفتن فرد چیزی است که من در طول هر معاینه و جلسه پیگیری درمان در افراد مبتلا به MS انجام می‌دهم. خوشبختانه، راه حل‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند به بهبود توانایی شما برای راه رفتن کمک کند و یکی از مؤثرترین روش‌ها ارتز می‌باشد، وسیله‌ای که معمولاً با نام بریس شناخته می‌شود، که برای محافظت از عضلات و مفاصل ضعیف طراحی شده است. آیا ارتز برای شما مناسب است؟ اگر چنین است، برای دریافت آن چه باید کرد؟ در اینجا برخی از توصیه‌های تخصصی در جهت هدایت درست شما مطرح شده است.

کمک‌های حرکتی برای ام اس

برخی از این دستگاه‌ها که می‌توانند به شما کمک کنند عبارتند از:

• کفی طبی: این وسیله، کفی‌های سبکی هستند که در داخل کفش‌های خود قرار می‌دهید و می‌توانند شما را پایدارتر نگه دارند و خستگی را برطرف کنند. هم‌چنین می‌توانند از پای شما محافظت کنند، که در صورت داشتن انقباض در پاها، به شما کمک می‌کند.
• بریس پا: ضعف در عضلات پای شما می‌تواند بالا رفتن و پایین آمدن از پله‌ها ، بالا رفتن از صندلی یا راه رفتن را دشوارتر کند. زمانی‌که ماهیچه‌هایی که پا را بلند می‌کنند مشکل دارند، بریس پا و مچ می‌تواند مچ پای شما را ثابت نگه دارد. این بریس در یک کفش معمولی قرار می‌گیرد و مانع از سر خوردن انگشتان پا می‌شود. اگر دچار ضعف عضلانی در گردن خود هستید، بریس گردن می‌تواند باعث راحتی بیش‌تر شما شود.

ارتز چیست؟

انجمن مراقبت از پا (PFA)، اتحادی از متخصصان مراقبت پا، ارتز را به عنوان ابزاری برای حمایت، صاف کردن، جلوگیری، محافظت یا اصلاح ناهنجاری‌ها، یا ارتقای عملکرد یک بخش از بدن توصیف می‌کند. اگر چه انواع مختلفی از این دستگاه‌ها وجود دارد، اکثر ارتزها برای “پوشاندن” یا “محافظت” از مفاصل و یا نواحی مورد هدف بدن، طراحی شده اند. ارتز می‌تواند پیش‌ساخته باشد یا به صورت انبوه تولید شود. این وسایل ساده اغلب به طور معمول در داروخانه‌ها، فروشگاه‌های کفش و لوازم ورزشی، و سایر فروشگاه‌های بزرگ و هم‌چنین به صورت آنلاین نیز یافت می‌شوند. از سوی دیگر، ارتزهای سفارشی به طور خاص برای افراد دارای شرایط، اندازه و شکل خاص هر فرد مورد استفاده قرار می‌گیرد، و معمولاً توسط یک متخصص آموزش دیده که به ارتودتیست شناخته می‌شود، ساخته خواهد شد. اگرچه لزوماً هیچ ضرری برای استفاده از ارتزهای بدون نسخه و خودسرانه وجود ندارد، اما بهتر است با پزشک و یا متخصص طب فیزیکی خود مشورت کنید، که به نوبه خود شما را به سمت یک متخصص هدایت کند تا اطمینان حاصل شود که بهترین وسیله برای نیازهایتان به شما معرفی می‌شود . برخی از ارتزهای از پیش ساخته شده به خوبی کار می‌کنند. در حقیقت، پزشک یا ارتوتیست شما ممکن است بسته به شدت علائم شما، توصیه کنند که قبل از ساخت یک محصول سفارشی،  ابتدا از لوازم بدون نسخه استفاده کنید. آنچه که من سعی می‌کنم به بیماران بگویم این است که حتی اگر یک وسیله ساده از داروخانه خریداری کنید، اگر با پزشک خود کار کنید، این محصول یک راه حل سفارشی خواهد بود. چیزی که مهم است این است که وسیله مناسب برای فرد مناسب در زمان مناسب استفاده شود.

ارتز چه کاری انجام می‌دهد؟

از آن‌جا که ارتزها به طور کلی در فروشگاه‌های خرده‌‌فروشی در دسترس هستند، لزوماً نیازی به نسخه‌ای برای امتحان کردن آن ندارید. اما اگر با پزشک، یک متخصص طب فیزیکی و یک متخصص ارتوپدی کار کنید، این متخصصان می‌توانند یک ارتز سفارشی را برای شما تجویز کنند. این ارتزها می‌توانند از پیش ساخته باشد و طبق نیازهای شما تنظیم شود، و یا سفارشی ساخته شود.

افتادگی پا

شایع‌ترین علامت ام اس که ارتز برای آن استفاده می‌شود، افتادگی پا می‌باشد. افرادی که دچار افتادگی پا هستند، متوجه خواهند شد که هنگام رفتن از یک پله به پله دیگر، انگشتان پای آن‌ها به سمت پایین می‌افتند، که مانع از حرکت طبیعی پاشنه به پنجه می‌شود و ممکن است منجر به اختلال در راه رفتن و مشکلات تعادلی شود. در موارد ساده افتادگی پا، افراد این مشکل را تنها در هنگام راه رفتن تجربه می‌کنند. در موارد پیچیده‌تر، که انقباض عضله در پا باعث می‌شود که به طور مداوم به سمت پایین بیافتد، افراد ممکن است حتی هنگام ایستادن نیز دچار مشکل شوند. برای مقابله با این مسئله در بیماری ام اس توصیه می‌شود که ارتز مچ پا تا روی پا و یا AFO استفاده شود، که به طور مؤثر مفصل مچ پا را محافظت می‌کند و پا را به حرکت پاشنه به پنجه وادار می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به  ام اس، AFO  را در یک یا هر دو پا قرار می دهند.

بی ثباتی زانو

یکی دیگر از مشکلات رایج در بیماری ام اس، بی ثباتی زانو می‌باشد که در آن زانو قفل می‌کند و یا خالی می‌شود، یا بیش از حد باز می‌شود و تا پشت زانو به سمت بیرون بسط می‌یابد. این امر هم‌‎چنین می‌تواند باعث مشکل در راه رفتن یا مشکلات مربوط به تعادل شود. برای حل این مشکل از ارتز زانو (KO) استفاده می‌شود و اگر فرد دچار افتادگی پا باشد از ارتز زانو یا مچ پا (KAFO) استفاده می‌گردد. یک KO  شبیه به بریس‌هایی است که خط نگه‌دار در فوتبال می‌پوشد. این وسیله برای محافظت از زانو طراحی شده است و اجازه می‌دهد تا به صورت دوگانه با مچ پا و پا کار کند. KAFO اساساً ترکیبی از KO و AFO است.

ضعف عضله خم‌کننده لگن

در نهایت، بسیاری از افراد مبتلا به ام اس، به خصوص در مراحل پیشرفته بیماری، دچار ضعف عضلات فلکسور هستند، که باعث می‌شود که چرخیدن یا جلو بردن “پاها در فضا” در حین راه رفتن برای آن‌ها دشوار باشد. ارتز لگن، ممکن است در درمان فیزیکی برای تقویت عضلات لگن استفاده شود، که به افراد اجازه می‌دهد برای راه رفتن به تنهایی، با یا بدون عصا، چوب زیر بغل یا سایر وسایل کمکی، AFO  یا KAFO را سایز خود کنند.

 نوآوری‌های طراحی که امکان پوشیدن ارتز را بهبود می‌بخشند

نوآوری‌های جدید در طراحی، ارتزهای معمولی را کوچک‌تر و سبک‌تر کرده است و این امر به نوبه خود باعث راحتی بیش‌تر آن‌ها شده است. این طرح‌های ساده هم‌چنین به افرادی که دچار ام اس هستند، کمک می کنند تا بر نگرانی‌های خود در مورد تأثیر این دستگاه‌ها بر ظاهر یا کیفیت زندگی آن‌ها غلبه نماید. هنگامی‌که به نقطه‌ای رسیدید که بیرون رفتن برایتان یک مشکل است، و ابزاری وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند، باید به دنبال آن بروید. اما مطمئناً هنگامی که ارتزهای جدیدتر این چنین مؤثر و ساده هستند، به “خرید این وسیله” کمک می‌کند. هدف این نیست که مردم این دستگاه‌ها را به عنوان محدودکننده آزادی در نظر بگیرند. این ابزارها باید به عنوان وسیله توانمندسازی در نظر گرفته شوند.

تحریک الکتریکی عملکردی

توجه داشته باشید که یک ارتز معمولی ضعف ماهیچه‌ای که در اثر MS تجربه می‌کنید را درمان نمی‌کند؛ این وسیله تنها به عضلات شما کمک می‌کند تا با حمایت و ثبات بیش‌تر بر این ضعف غلبه کنید. یک زیر مجموعه از ارتزها که “تحریک الکتریکی عملکردی” (FES) نامیده می‌شوند، با اعمال میزان کمی از جریان الکتریکی به اعصاب کمک می‌کند تا ضعف عضلانی برطرف شود و عضلات را تحریک به پاسخ‌دهی می‌کند. این دستگاه‌ها در افراد مبتلا به ام اس به خوبی کار می‌کنند، اگرچه برای همه یا برای تمام فعالیت‌ها مناسب نیستند.