خشکی کمر هنگام صبح و بعد از بیدار شدن از خواب نشانه چیست؟
ما زندگی‌های فعال و پرمشغله‌ای داریم. در میانه‌ی روز ما با استرس و اضطرابی سر و کار داریم که بر روی عضلات ما اثر می‌گذارد و ممکن است احساس خشکی یا خستگی در عضلات داشته باشیم. اما چه موقع خشکی کمر که ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است به فشار تبدیل میشود؟
خشکی کمر ممکن است به دلیل اختلالات مختلف عضلانی ایجاد شود، از جمله کشیدگی عضله، اسپاسم عضلانی یا گرفتگی شدید عضله و همچنین حالت بدنی نامناسب. همچنین آرتروز ستون فقرات و فشار به طناب نخاعی که باعث فشار بر عصب سیاتیک (عصبی که از قسمت پایینی کمر به پاها می‌رسد) میشود، میتواند باعث درد و خشکی کمر شود. آشنایی با برخی از دلایل شایع خشکی کمر، به شما و پزشکتان کمک خواهد کرد تا بهترین روش درمانی برای شما را تعیین کنید.
علائم خشکی کمر
خشکی کمر علائم رایجی است که به صورت ناگهانی و یا به آهستگی با گذشت زمان ایجاد میشود. خشکی یا سفتی کمر در صورتی که شدید باشد ممکن است در انجام فعالیت‌های روزانه مانند حرکات ضروری برای انجام کارهای روزانه، اختلالی ایجاد کند. خشکی کمر همچنین ممکن است برای بزرگسالان ناتوان کننده باشد اما برخی از عارضههای خشکی کمر میتواند در سنین پایین‌تر ایجاد شود. خشکی کمر به دلیل مشکلاتی در عضلات کمر، مفاصل ستون مهرهها یا طناب نخاعی ایجاد میشود.
اگر خشکی یا سفتی کمر را تجربه می‌کنید احتمالا آن را به صورت زیر توصیف می‌کنید:
- درد
- درد و خشکی در سایر مفاصل یا عضلات
- خشکی کمری که در مواقع صبح تشدید میشود
- نقاط دردناک خاص در عضلات کمر
- انقباضات عضلانی تناوبی
علائم معمول همراه با خشکی کمر
ممکن است همراه با خشکی کمر علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- خستگی
- افسردگی
- اختلال خواب
- کاهش قدرت پاها
- از دست دادن اختیار روده و مثانه
علت خشکی کمر
اگرچه این حقیقت دارد که برخی اوقات خشکی کمر ممکن است در اثر اختلال دیسک، عارضههای مزمن یا افزایش سن، ایجاد شود اما خشکی کمر ممکن است ریشه در اختلال عضلانی داشته باشد که واقعا مربوط به ناحیه‌ی کمر شما نباشد. این موارد، تعدادی از عارضههای عضلانی هستند که باعث خشکی کمر می‌شوند»
سفتی عضلات ران و ناحیه‌ی اطراف لگن
کشیدن عضلات همسترینگ به بهبود درد کمر کمک می‌کند. عضلات همسترینگ سفت یا خشک در حقیقت عضلات همسترینگ کوتاه هستند که به قسمت پایینی کمر شما متصل شده‌اند. خشکی عضلات همسترینگ بر روی انحنای مهره‌های پایینی اثر می‌گذارد و باعث اختلال در اتصال دقیق بین مهره‌های کمر و لگن میشود.
عضلات همسترینگ ممکن است به دلیل فعالیت فیزیکی، آسیب و یا نقص کشیدگی قبل و بعد از ورزش کردن، دچار سفتی شوند. خوشبختانه این مشکل با استفاده از برخی تمرینات کششی هدف‌دار قابل مدیریت است. اگر شما برای شروع به کمک نیاز دارید، یک فیزیوتراپ میتواند شما را با کمک تعدادی حرکات پایه‌ای یاری کند.
حالت نشستن نامناسب
هنگام مسافرت با خودرو، در روزهای طولانی در محیط اداری و در هنگام تماشای فیلم‌های مورد علاقه در نتفلیکس، ممکن است بیش از حد قدرت بدن خود را برای نشستن به کار ببریم. نشستن طولانی مدت میتواند فشارهای زیادی روی دیسک‌های بین مهرهها ایجاد کند و باعث ضعف عضلات بالا و پایین کمر شود و ممکن است منجر به کاهش ذخیره مواد مغذی در بافت نخاعی شود. با نشستن در قامت صحیح و انجام چندین حرکت پایه و کششی برای فعال نگه داشتن عضلات، سفتی کمر و درد ناشی از نشستن طولانی مدت کاهش می‌یابد. به سمت عقب شانه‌ها را بچرخانید و گوش‌ها را به سمت شانه‌ها و قسمت بالایی بازو به سمت بالا تنه بچرخانید. هنگامی که روی صندلی نشسته‌اید، از استفاده مداوم از پشتی صندلی خودداری کنید و به صورت راست بنشینید تا عضلات قسمت میانی کمرتان فعال شود.
اختلالات مهره‌ای که باعث خشکی کمر می‌شوند
تا اینجا ما در مورد برخی از تمرینات کششی پایه و تغییرات حالات بدنی برای کمک به تسکین و پیشگیری از خشکی کمر، صحبت کردیم. اما اگر عارضه عمیق‌تر از عضلات بود چه اتفاقی می‌افتد؟ در زیر تعدادی از دلایل شایع خشکی کمر ذکر شده است.
- دیسک‌های بیرون زده یا پاره شده
این حالت بیرون زدگی یا برآمدگی یا پارگی دیسک‌های بین مهرهها است.
- درد عصب سیاتیک
این عارضه نوعی از علائم حسی مربوط به ریشه‌های عصبی است که شامل فشار بر عصب سیاتیک است که به سمت پایینی کمر کشیده میشود.
- تنگی کانال نخاعی
این حالت نازک شدن یا باریک شدن کانال ستون مهرهها است که فشاری را بر روی اعصاب و طناب نخاعی وارد می‌کند.
- سرخوردگی مهرهها
این عارضه مربوط به زمانی است که مهره‌ای پایینی کمر از جای خود بیرون می‌آیند و در نزدیکی اعصاب فشار ایجاد می‌کنند.
- التهاب مفصل یا روماتیسم مفصلی
این عارضه نوعی بیماری التهابی است که مفاصل بدن مانند ناحیه‌ی کمر را درگیر می‌کند.
دلایل خشکی کمر مربوط به عضلات
خشکی کمر شما ممکن است ناشی از عارضههای عضلانی مشخصی باشد.
- کشیدگی عضله
فشار زیاد بر روی عضلات کمر ممکن است باعث خشکی و درد کمر شود. کشیدگی عضلات میتواند به صورت تصادفی مانند بلند کردن یک شیء سنگین، ایجاد شود. همچنین این عارضه میتواند ناشی از فشارهای مداوم وارد شده به عضلات در طولانی مدت و حین انجام کار یا فعالیت‌های ورزشی باشد.
- سندروم‌های درد
عضلات کمر ممکن است متحمل سندروم درد اسکلتی-عضلانی مانند فیبرومیالژیا (سندروم درد اسکلتی-عضلانی مزمن) شوند. در این موارد، ممکن است درد مزمنی در بدن به ویژه همراه با خشکی عضلات همراه باشد. عضلات کمر معمولا درگیر هستند و ممکن است حین صبح بیشتر دچار خشکی باشند. فیبرومیالژیا بیشتر در خانم‌های جوان شایع است.
- پلی میالژیا روماتیکا
این بیماری التهابی، عضلات نزدیک قسمت میانی بدن مانند شانه‌ها، ران‌ها و کمر را درگیر می‌کند. درد عضلانی به ویژه در صبح با خشکی و یا سفتی عضلات همراه است. این اختلال برخی اوقات با التهاب سرخرگ گیجگاهی همراه است که در صورتی که درمان نشود ممکن است منجر به کوری شود.
دلایل خشکی کمر ناشی از آسیب‌ها
آسیب به مهرهها یا طناب نخاعی ممکن است باعث خشکی کمر شود.
- شکستگی
شکستگی یک قسمت از مهرهها ممکن است باعث ایجاد درد و خشکی کمر شود. بسته به نوع شکستگی، حتی ورزشکاران جوان و بزرگسالان نیز به طور معمولی با این مشکل مواجه می‌شوند. پوکی استخوان یا نازکی استخوان یک عامل احتمالی برای این عارضه است.
- فشار طناب نخاعی
کمر درد و اختلالات عصبی، علائم غالب وارد شدن فشار به طناب نخاعی است. با این حال، خشکی کمر نیز ممکن است ایجاد شود. طناب نخاعی با ناهنجاری‌های استخوانی یا آسیب، عفونت و یا فتق دیسک، تحت فشار قرار می‌گیرد. در این حالت، ارزیابی‌های فوری پزشکی الزامی است.
چه موقع وضعیت اورژانسی است
شما در موارد زیر می‌بایست به دنبال درمان‌های اورزانسی باشید
- خشکی و در کمر بعد از یک آسیب حاد به قدری شدید است که شما قادر به حرکت نیستید
- تغییر در بینایی یا درد چشم
- ضعف پاهای شما، احساس تغییر در پاها یا کشاله ران یا از دست دادن کنترل عملکرد روده و مثانه
- علامت‌های سیستمیک مانند تب و خستگی که با درد شدید کمر همراه است
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
در برخی موارد، حتی درمان‌های اورزانسی نیز ضروری نیست و شما ممکن است به ارزیابی پزشکی و سپس به درمان نیاز داشته باشید. در موارد زیر با پزشک خود ملاقات کنید:
- خشکی کمر شما به مدت بیش از دو هفته طول کشیده است
- شما قادر به انجام فعالیت‌های معمول خود نیستید
- خشکی کمر شما در صبحها شدیدتر است
- شما درد و خشکی در سایر مفاصل یا عضلات خود دارید
- قبل از این دچار رماتیسم مفصلی یا سندروم درد شده‌اید و علائم شما بدتر شده است
درمان خشکی کمر
مشورت با یک متخصص قبل از درمان آسیب بسیار اهمیت دارد به دلیل اینکه علائم سایر آسیب‌ها مانند مشکلات مربوط به دیسک یا شکستگی استخوان ممکن است شبیه به کشیدگی یا گرفتگی عضله باشد. بعد از صحبت با یک متخصص اقدامات زیر را انجام دهید:
از سرد و گرم کردن استفاده کنید
سرما به کاهش التهاب که عامل اولیه‌ی ایجاد درد در جند روز اول است، کمک می‌کند. هرچه سریع‌تر سرد کردن عضله‌ی کشیده شده را شروع کنید، به همان اندازه سریع‌تر درد و ورم کاهش می‌یابد و فرآیند بهبودی شروع میشود. بلافاصله بعد از آسیب، یک کیسه یخ را به مدت 15 تا 20 دقیقه در ناحیه‌ی آسیب قرار دهید. بین هر بار استفاده از کیسه یخ به اندازه‌ی حداقل 20 دقیقه فاصله دهید.
بعد از گذشت چند روز، جایگزین کردن سرما درمانی با گرما میتواند به کاهش درد و افزایش گردش خون کمک کند. قانون 20:20:20 را اجرا کنید به طور یکه 20 دقیقه از کیسه یخ، 20 دقیقه فاصله یا استراحت و سپس 20 دقیقه از گرما استفاده کنید. در صورت نیاز این مراحل را تکرار کنید. بین سرما یا گرما درمانی 20 دقیقه فاصله دهید.
استفاده از فشار
استفاده از بانداژ فشار یا استفاده از سیستم فشار یا کمپرس فعال، به کاهش ورم کمک می‌کند بنابراین بافت‌های آسیب دیده می‌توانند به سرعت خود را بازسازی کنند.
استراحت کردن
بلافاصله بعد از سفت شدن عضله، محدود کردن سطح فعالیت و اجتناب از حرکاتی که باعث افزایش درد می‌شوند، ضروری است. بعد از اینکه درد اولیه متوقف شد، بازگشت به سطح فعالیت قبلی در جلوگیری از ضعیف شدن عضلات ضروری است.
اگرچه استراحت کردن نکته‌ای کلیدی است، فعالیت داشتن با روش صحیح نیز بسیار اهمیت دارد. میزان متوسطی از فعالیت فیزیکی به حفظ و بهبود حرکت شما کمک می‌کند. با یک برنامه‌ی تمرین منظم شروع کنید. اگر مطمئن نیستید که چه کاری باید انجام دهید، با پزشک خود یا یک فیزیوتراپ مشورت کنید.
درمان فیزیکی
یک متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپ ممکن است ورزش‌هایی را برای شما انجام دهد که فضای بین مهرهها را افزایش دهد و باعث کاهش فشار بر روی اعصاب شود. همچنین ممکن است به شما توصیه شود که در عضلات کمر و ران خود را کشش ایجاد کنید و ورزش‌هایی را برای تقویت عضلات شکمی خود انجام دهید.
شما همچنین می‌توانید در کنار سایر درمان‌ها، از ماساژ درمانی به عنوان یک راه اضافه برای تسکین درد خود استفاده کنید. ماساژ درمانی نیز به عنوان یک راه تسکین موقت درد شناخته میشود. شما می‌توانید از تمرینات ماساژ فردی که ایمن هستند در خانه استفاده کنید و یا به یک فرد متخصص مراجعه کنید.
درمان فیزیکی با دستکاری در ستون مهرهها توسط یک فیزیوتراپ راه درمانی دیگری است که میتواند مورد استفاه قرار گیرد. تغییر در ستون مهرهها درمان تکمیلی رایجی برای کودکان و بزرگسالان است و برای درمان عارضههای درد مختلف مانند درد سیاتیک، کمر درد، گردن درد و سردرد، استفاده میشود.
همچنین بهتر است که با پزشک یا فیزیوتراپ خود در زمینه‌ی اینکه درمان دارویی توصیه می‌کنند یا خیر، صحبت کنید. این موارد میتواند شامل ضربه‌گیر، محافظ، ابزار کششی، متصل کننده‌ها محصولات ورزشی تخصصی و ابزار تحریک عصب الکتریکی زیر پوستی (TENS)، باشد.
تزریق استروئیدها
تزریق استروئیدها به ناحیه‌ی اپیدورال یا قسمت خارجی سخت شامه (ESI) راه شایعی برای درمان انواع مختلفی از کمر درد است. این روش، راهی مطمئن و غالبا ضروری و غیر تهاجمی برای درد قسمت پایینی کمر و سیاتیک است. این فرآیند شامل تزریق یک داروی بی حسی موضعی و یک داروی استروئیدی مستقیما در فضای اپیدورال یا لایه‌ی خارجی اطراف طناب نخاعی و ریشه‌های عصب است.
تغییرات سبک زندگی
برخی از تغییرات در سبک زندگی و عادات روزانه، ممکن است مسیر طولانی برای توقف، کاهش یا جلوگیری از کمر درد شما باشد. تمرین حالت بدنی مناسب میتواند فشار را از کمر شما بردارد. با کمر صاف بایستید و بنشینید و از صاف نشستن در تخت خواب پرهیز کنید.
سایر روش‌ها برای کاهش یا حفظ وزن، شامل مصرف رژیم غذایی سالم مانند سایر روش‌ها برای کاهش استرس توصیه میشود.
اگر سیگار می‌کشید می‌بایست آن را متوقف کنید به دلیل اینکه تنباکو ممکن است در تخریب دیسک‌های بین مهرهها تاثیر داشته باشد. سایر مواردی که می‌بایست متوقف کرد شامل نشستن در حالتی که کیف پول شما در جیب عقب شما قرار دارد، پوشیدن کفش پاشنه بلند، خوابیدن بر روی شکم و نشستن به صورت طولانی مدت، است.
شما همچنین می‌بایست از یک تشک سفت‌تر استفاده کنید، با گذاشتن یک بالش بین زانوهای خود به پهلو بخوابید و از یک بالشتک برای محافظت از کمر حین نشستن یا رانندگی استفاده کنید.
اگر دردی در کمر خود دارید اما مطمئن نیستید که می‌بایست به پزشک مراجعه کنید یا خیر، حتما استراحت کنید، از یخ استفاده کنید و ناحیه‌ی مورد نظر را بالا ببرید تا مشخص شود که احساس ناراحتی کاهش می‌یابد یا خیر. اگر بعد از دو روز تغییراتی مشاهده نکردید، با یک پزشک ملاقات کنید تا درمان مناسب برای خود را تعیین کنید.
ورزش کردن
ورزش کردن نیز میتواند کمک بزرگی باشد. تقویت و مراقبت از عضلات میانی و کمر به شما در جلوگیری از ایجاد درد کمک می‌کند. تمرینات عضلانی-عروقی از طریق حفظ وزن و کاهش میزان استرس شما، باعث جلوگیری از ایجاد درد می‌شوند.
وقتی که ورزش کردن را مجددا آغاز کردید، تمرینات کششی ملایم با آوردن جریان خون به ناحیه‌ی آسیب دیده، به بهبود بافت آسیب دیده کمک می‌کند. بعد از توقف درد، علاوه بر تمرینات کششی از تمرینات استقامتی یا تقویتی نیز استفاده کنید. ضعیف شدن عضلات با استراحت بسیار زیاد، فرآیند بهبودی را کند می‌کند و احتمال ایجاد آسیب را در آینده بالا می‌برد.
استفاده از گرما در ناحیه‌ی آسیب دیده قبل از انجام حرکات کششی نیز سودمند است. راه رفتن، دوچرخه‌سواری و شنا کردن گزینه‌های مناسبی برای بهبود درد کشیدگی عضلات کمر، هستند. با یک پزشک در مورد حرکات کششی صحیح برای عارضهی خود، مشورت کنید.
داروهای ضد درد
داروهای تسکین دهنده درد به فرآیند بهبود شما کمکی نمی‌کنند و تنها می‌بایست در کوتاه مدت برای آرام کردن درد حین انجام فعالیت‌های طبیعی روزانه، استفاده شوند. اگر احساس کردید که به داروهای ضد درد نیاز دارید، با پزشک خود برای تعیین نوع دارو و دز مصرفی که مناسب شرایط فعلی شما است، مشورت کنید. از داروها به صورت محدود استفاده کنید به دلیل اینکه درد معمولا مشخصه‌ی مهمی در طول فرآیند بهبودی است.
سوالات متداول
آیا خشکی کمر در یک فرد جوان ممکن است باعث التهاب مفصل یا رماتیسم شود؟
بله، انواع خاصی از رماتیسم میتواند باعث خشکی کمر در افراد جوان شود. این حالات با ایجاد التهاب در مفاصل بین مهرهها همراه است. روماتیسم ستون فقرات یا اسپوندیلیت آنکیلوزان به میزان زیادی با خشکی کمر در ارتباط است و به طور معمول در مردان جوان ایجاد میشود. روماتیسم مفصلی اغلب در کودکان و جوانان تشخیص داده میشود و مانند روماتیسم مفصلی میتواند باعث خشکی و درد کمر شود.
آیا احتمال بهبود خشکی کمر من وجود دارد؟
بسیاری از عوامل ایجاد خشکی کمر با گذشت زمان بدون درمان برطرف می‌شوند و یا با درمان‌های خانگی ساده مانند؛ پدهای گرم کننده و ماساژ دادن قابل درمان هستند. برای مثال، کشیدگی یک عضله طی مدت چند هفته تا چند ماه بهبود پیدا می‌کند. با این وجود، خشکی کمری که ناشی از یک عارضهی پزشکی مزمن مانند روماتیسم باشد، ممکن است تشدید شود و یا برای مدت‌ها باقی بماند. اگر خشکی کمر شما بعد از چند هفته بهبود پیدا نکرده است، به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا برای تشخیص خشکی کمر به تصویربرداری نیاز است؟
تصویربرداری معمولا اولین گام در ارزیابی خشکی کمر نیست. در اغلب مواقع، خشکی کمر بدون درمان برطرف میشود و با واسطه‌ی یک عارضهی پزشکی زمینه‌ای، ایجاد نمی‌شود. اما در برخی مواقع تصویربرداری اقدام خوبی است. اگر خشکی کمر همراه با درد ناگهانی یا سایر علائم نگران کننده مانند؛ ضعیف شدن پاها یا تب همراه باشد، تصویربرداری از کمر برای تشخیص اینکه آیا فشار طناب نخاعی یا عفونت، عامل ایجاد این حالت است، می‌بایست انجام شود. اگر روماتیسم به عنوان منشأ درد، مشکوک باشد، تصویربرداری برای تشخیص و تعیین شدت بیماری، میتواند موثر باشد.
چرا کمر من به طور مکرر صبحها دچار خشکی میشود؟
عارضههای مختلفی ممکن است باعث خشکی و درد کمر شوند که به ویژه در هنگام صبح شدید است. این عارضهها شامل؛ روماتیسم التهابی، روماتیسم ستون فقرات یا روماتیسم مفصلی و یا اختلال اسکلتی-عضلانی پلی میالژیا روماتیکا، هستند. اگر یکی از این عارضهها را دارید، شما احتمالا متوجه خشکی کمر خود شده‌اید که یک ساعت یا بیشتر بعد از بیدار شدن از خواب ادامه پیدا می‌کند و اگر زمان طولانی یک حالت بدنی خاص داشته باشید، خشکی کمر شما ممکن است مجددا بازگردد.
چرا علاوه بر خشکی کمر متوجه تغییرات ظاهری زیادی شدهام؟
بیماری یوئیت یا التهاب بافت میانی چشم، عارضهی شایع رواتیسم ستون فقرات و روماتیسم التهابی است. این عاضه شامل التهاب یکی از لایههای چشم است که باعث درد چشم، قرمزی و تاری دید میشود. به عبارت دیگر پلی میالژیا روماتیکا که یک بیماری التهابی اسکلتی-عضلانی است ممکن است با روماتیسم گیجگاهی مرتبط باشد. التهاب سرخرگ گیجگاهی ممکن است باعث آسیب رگ خونی شود که نهایتا به تاری دید منجر میشود. هر گونه تغییر در بینایی فرد که مربوط به خشکی یا درد کمر است می‌بایست فورا بررسی شود
