درمان درد لگن با دارو، ورزش، لگن بند طبی و فیزیوتراپی لگن

آیا لگن شما صدمه دیده است؟ مانند سایر دردهای مزمن، این درد نیز زنان را بیشتر از مردان درگیر می‌کند. اما از آنجا که درد لگن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، تشخیص صحیح علت آن مهمترین راه برای پیدا کردن بهترین روش درمان است. اگرچه به راحتی می‌توان از درد و بی‌ثباتی لگن چشم‌پوشی کرد، اما عدم درمان آن‌ها منجر به مشکلات مختلفی خواهد شد.

علل درد لگن

درد لگن می‌تواند توسط عناصر مختلف در مفصل و اطراف آن ایجاد شود:

آرتروز 

مفصل ران به اتصالی اشاره دارد که بین بالای استخوان ران (استخوان فمور) و کاسه درون لگن قرار دارد. عامل اصلی درد مزمن لگن، آرتروز این مفصل ران و کاسه است. آرتروز یک حالت تحلیل و خرابی عمومی است که در طول فرایند پیری در مفاصل رخ می‌دهد و به واسطه عواملی مانند آسیب مفاصل و یا اضافه وزن بیشتر تشدید می‌شود. در استئوآرتریت، التهابی خفیف در مفصل، غضروفی که مفصل ران و کاسه را پوشانده است، آسیب می‌بیند و خارهای استخوانی، که به عنوان استئوفیت شناخته می‌شوند، شکل می‌گیرند. این عوارض می‌توانند منجر به درد و سفتی، به ویژه در هنگام حرکت بیمار، شوند. مفصل ران یکی از مفاصل شایع که ممکن است به آرتروز مبتلا شود (مفصل زانو شایع‌ترین مفصل است) و زنان دو برابر بیشتر از مردان در معرض آن قرار دارند.

آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یا آرتریت التهابی (RA) یکی دیگر از دلایل درد مفاصل است و در زنان چهار برابر بیشتر از مردان ایجاد می‌شود. با اینکه آرتریت روماتوئید به طور عمده بر روی مفاصل کوچک‌تر در دست‌ها اثر می‌گذارد، اما می‌تواند مفاصل بزرگتر مانند زانو یا لگن را نیز درگیر کند. آرتریت روماتوئید، برخلاف آرتروز، می‌تواند در هر سنی ایجاد شود و اغلب در بزرگسالان جوان بروز می‌کند، اگرچه شیوع آن بسیار کم است.

دیسپلازی / گیر افتادگی

دیسپلازی به قسمت‌های استخوانی مفصل گفته می‌شود که به شکل صحیحی که برای عملکرد لگن لازم است ایجاد نشده‌اند. این مشکل بیشتر در نوزادان مشاهده می‌شود اما گاهی اوقات می‌تواند در بزرگسالی نیز بروز کند. شایع‌ترین علامت دیسپلازی، درد لگن است که با راه رفتن بر روی مفصل معیوب برای مدت طولانی ایجاد می‌شود. در بعضی موارد، فقط مقدار بسیار کمی ناهماهنگی بین گوی (بالای استخوان فمور / ران) و کاسه (در لگن) وجود دارد. این ناهماهنگی به اندازه‌ای نیست که مفصل نتواند از لگن حمایت کند، بلکه به قدری است که باعث سایش برخی استخوان‌های لگن به یکدیگر و در نهایت منجر به درد می‌شود. این اتفاق به نام گیر افتادگی شناخته شده است و بیشتر در بزرگسالان جوانی دیده می‌شود که مبتلا به درد لگن هستند. اگر افراد حرکاتی را انجام دهند که شدیدتر از دایره حرکات نرمال لگن باشد، این اتفاق در لگن‌های سالم نیز ممکن است رخ بدهد (مانند ژیمناستیک کارها و رقصنده‌ها). در بزرگسالان مسن‌تر، این مشکل در اغلب موارد همراه با آرتروز رخ می‌دهد.

سندرم باند ایلیوتیبیال

“باند ایلوتیبیال” رباطی است که در قسمت جلوی مفصل لگن قرار دارد. این رباط در صورت ورزش بیش از حد (دویدن در مسافت‌های طولانی) می‌تواند ملتهب شده و منجر به درد در حرکت شود.

بورسیت / تاندونیت

کیسه‌های خاصی که به آن‌ها بورس گفته می‌شود، به طور فراگیر در اطراف بسیاری از مفاصل بدن قرار دارند. وظیفه اصلی آن‌ها تأمین یک لایه نرم و محافظت از مفاصل است. بورس‌ها در مفصل بزرگ مفصل ران موجود هستند و التهاب یا تورم آن‌ها باعث ایجاد درد و سفتی در حرکت می‌شود. این التهاب ممکن است ناشی از عفونت باشد یا به عنوان عارضه ثانویه در نتیجه بیماری‌های التهابی مانند روماتیسم مفاصل یا نقرس رخ دهد.

نوعی مشابه از التهاب ممکن است در تاندون‌ها (باندهای فیبری که عضلات را به استخوان متصل می‌کنند) نیز ایجاد شود. این نوع التهاب که به عنوان التهاب مفصل یا تاندونیت شناخته می‌شود، می‌تواند منجر به درد و تورم در مفصل شود. درمان تاندونیت معمولاً به مدت چند هفته استراحت مناسب نیاز دارد و بیشتر از این مدت طول نمی‌کشد.

مسائل مربوط به زنان و کف لگن

دردی که در مفصل ران شما احساس می‌شود در واقع می‌تواند از جای دیگری در لگن شما نشات گرفته باشد. سیستم‌های بسیاری در لگن وجود دارد و همه چیز در آنجا نزدیک به هم و به صورت متراکم قرار گرفته است. گاهی اوقات ممکن است در مورد محل درد دچار سردرگمی شوید.

اگر درد محدود به کشاله ران شما باشد و همزمان با تخمک گذاری یا پریود شما باشد، علت آن بیشتر می‌تواند مربوط به آندومتریوز یا فیبروم باشد تا مشکل در لگن. مسائل ارولوژی و دستگاه گوارش مانند معده و سرطان پروستات نیز می‌تواند باعث درد شود که به راحتی می‌تواند با آسیب‌دیدگی لگن اشتباه گرفته شود.

شکستگی لگن 

شکستگی لگن در زنان مسن، به ویژه در زنانی ک مبتلا به پوکی استخوان (کاهش تراکم استخوان) هستند، شایع است. علائم شکستگی لگن شامل درد هنگام صاف کردن پا، بلند شدن یا ایستادن روی پا است. همچنین، انگشتان پا در طرف آسیب دیده شما تغییر حالت می‌دهند، علامتی که می‌تواند به تشخیص اولیه پزشک شما کمک کند.

چه زمانی درمان درد لگن ضروری است؟

اگر درد شما پس از چند هفته با استراحت / تحرک مناسب و مسکن‌های OTC برطرف نشده باشد، توصیه می‌شود برای ارزیابی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر درد لگن دارید و هر یک از موارد زیر را تجربه می‌کنید ، باید به پزشک مراجعه کنید:

• تب یا بثورات جدید
• درد ناگهانی لگن و بروز کم خونی سلول داسی شکل
• درد در هر دو مفصل ران و سایر مفاصل

همچنین مواردی وجود دارد که در صورت وجود مشکل جدی‌تر، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد لگن ناشی از سقوط یا تصادف جدی
• نگران شکستگی یا دررفتگی مفصل ران هستید
• کبودی یا خونریزی قابل توجهی دارید
• به هیچ وجه قادر به فشار آوردن بر روی لگن خود نیستید
• به هیچ وجه قادر به حرکت دادن لگن خود نیستید
• بدن شما درجه حرارت بالایی دارد و احساس بدحالی می‌کنید

تشخیص: آیا منشا درد، لگن شماست؟

هنگامی که به پزشک خود می‌گویید لگن شما درد می‌کند، اولین کاری که باید انجام دهد این است که تأیید کند آیا واقعا مشکل در لگن شماست یا خیر. بیماران ممکن است بگویند که درد لگن دارند، اما ممکن است درد آن‌ها در قسمت تحتانی ران یا باسن فوقانی باشد یا حتی ممکن است کمردرد داشته باشند. درد لگن غالباً در کشاله ران یا در خارج از مفصل ران، مستقیماً در محلی که مفصل ران (مفصل گوی و کاسه) قرار دارد احساس می‌شود.

درمان درد لگن

دارو

اگر درد لگن شما تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره شما دارد، مهم است که آن را کنترل کنید. داروهای بدون نسخه (OTC) متعارف مانند پاراستامول و ایبوپروفن در صورت استفاده صحیح می‌توانند برای درد مفاصل بسیار مؤثر باشند. برای مشاوره بیشتر در مورد چگونگی مصرف این داروها، همیشه می‌توانید از داروساز محلی خود مشاوره بگیرید. اگر این داروها به اندازه کافی درد شما را تسکین نمی‌دهند، بهتر است از پزشک معالج خود مشورت بگیرید. او ممکن است داروهای جایگزینی را برای شما تجویز کند.

استراحت

اگر مدت زمان زیادی است که درد لگن دارید، مهم است که مفصل ران خود را تا حد امکان فعال نگه دارید. اگرچه حرکت می‌تواند دردناک باشد، به خصوص در مورد آرتروز، اما حرکت مفاصل می‌تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد. توجه به ورزش‌های آرام‌تر و کم تحرک بسیار مهم است. این ورزش‌ها به شما کمک می‌کند بتوانید بدون تحمل فشار زیاد بر روی مفاصل خود (ران، زانو)، لگن خود را فعال نگه دارید. اگر درد لگن شما مربوط به ورزش بیش از حد (خصوصاً دویدن در مسافت طولانی) باشد، یک دوره استراحت مناسب است و پس از آن می‌توانید به تدریج به رژیم عادی ورزش خود بازگردید. استفاده از یخ برای تسکین مفاصل گرم و متورم (نخود یخ زده بسیار موثر است) یا استفاده از گرما برای تسکین درد و سفتی مفاصل به شدت می‌تواند موثر باشد.

کاهش وزن 

تحقیقات نشان داده است كه كاهش وزن در افرادی كه اضافه وزن دارند و درد مفاصل ناشی از آرتروز را تجربه می‌كنند، به طور چشمگیری می‌تواند در کاهش درد موثر باشد. به ویژه، ثابت شده است که کاهش وزن در ترکیب با ورزش روشی بسیار مؤثر برای درمان آرتروز لگن است و می‌تواند نیاز به تعویض مفصل را به تعویق بیندازد یا از آن جلوگیری کند.

بریس 

بریس لگن که به نام ارتز مفصل ران نیز شناخته می‌شود، توسط افرادی که برای تسکین درد لگن خود به تراز بهتری نیاز دارند استفاده می‌شود. این آرتزها همچنین برای افرادی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران یا آسیب‌دیدگی لگن قرار دارند نیز مناسب است. استفاده از بریس لگن بعد از جراحی برای جلوگیری از حرکت لگن در راستای نادرست است و ظاهری شبیه به هارنس پلکانی دارد.

اطلاعات کلی که باید در خاطر داشته باشید:

• همیشه هنگام استفاده از بریس اقدامات احتیاطی لگن را انجام دهید.
• برای راحت‌تر نشستن یک بالش روی صندلی بگذارید.
• روی صندلی‌ها، مبل‌ها یا توالت‌هایی که کف آن پایین است ننشینید.
• هنگام بلند شدن از روی صندلی، از دست‌های خود کمک بگیرید.
• هر روز آن قسمت از پوست را که زیر بریس قرار می‌گیرد بازرسی کنید. اگر بعد از برداشتن بریس، تحریک یا قرمزی بر روی پوستتان باقی ماند، با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است نیاز باشد بریس را تنظیم کنید.
• می‌توانید بریس خود را با یک پارچه مرطوب تمیز کنید.
• پد بریس را با مواد شوینده ملایم بشویید و بگذارید در طول شب در معرض هوا خشک شود.

انواع ارتز لگن 

بریس لگن می‌تواند در سبک های مختلفی قرار بگیرد تا به بهترین وجه نیازهای شخصی بیمار و هدف اصلی خود را برآورده سازد. بریس‌ها می‌توانند توسط نوزادان، کودکان خردسال و بزرگسالان استفاده شوند تا تراز مناسب را در لگن ایجاد کنند. بریس لگن معمولاً در رنگ‌های متنوعی موجود است و مواد تشکیل دهنده آن براساس هدف آن متفاوت است. برخی از بریس‌ها به طور خاص برای جلوگیری از حرکت طراحی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر برای تشویق حرکت ساخته شده‌اند. بنابراین از مواد مختلفی برای تحقق این اهداف استفاده می‌شود. روکش قابل تعویض و قابل شستشو در ماشین لباسشویی از ویژگی‌های محبوب بریس‌های لگن است. اما ممکن است بعضی از بریس‌ها تنها به تمیز کردن یا شستشو با دست نیاز داشته باشند. استفاده از بریس لگن مناسب برای کودکان در حال رشد بسیار مهم است. همیشه توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر نوع بریس لگن، با یک متخصص بهداشت مشورت کنید.

بریس ابداکشن لگن، یک بریس ویژه است که لگن و زانوها را از هم دور نگه می‌دارد. این بریس از مفصل ران پشتیبانی می‌کند تا امکان بهبودی در وضعیت ابداکشن بعد از عمل یا دررفتگی لگن فراهم شود. بریس ابداکشن میزان حرکت لگن را محدود می‌کند و باعث می‌شود هنگام صاف نشستن یا سایر فعالیت‌های منظم احساس نرمالی نداشته باشید. پزشک به شما توضیح می‌دهد که باید همیشه بریس را بپوشید یا می‌توانید هنگام خواب آن را دربیاورید.

 فیزیوتراپی / ورزش هدفمند

علاوه بر اصلاح تمرینات عمومی و حفظ حرکت، برخی تمرینات اختصاصی و هدفمند نیز وجود دارد که می‌توانید برای تقویت عضلات اطراف مفصل ران خود انجام داده و مقداری از فشار مفاصل را برای تسکین درد کاهش دهید. توصیه می‌شود برای مشکلات پیچیده‌تر به دنبال مشاوره فیزیوتراپی باشید، اما در اینجا چند تمرین ساده برای شروع در خانه توضیح داده شده است:

تمرینات خوابیده 

برای تمام این تمرینات دراز بکشید و یک بالشتک زیر سر خود بگذارید.

• جمع کردن زانو در شکم: زانوی خود را به سمت شکم / قفسه سینه خود بیاورید. هر بار یک پا. تقریباً 20 ثانیه نگه و سپس پای خود را عوض کنید. این حرکت را 5 بار دیگر تکرار کنید
• زانو خم: پای خود را روی زمین نگه دارید، یک زانو را خم و صاف کنید. برای پای بعد نیز این کار را انجام دهید. این حرکت 20 بار تکرار کنید.
• بالا بردن پای صاف: پای خود را صاف نگه دارید، مچ پا را بالا بیاورید (حدود 20 سانتی‌متر بلند کنید)، تقریباً 5 ثانیه نگه دارید و به آرامی پایین بیاورید. این کار را در طرف دیگر نیز انجام دهید و حداکثر 10 بار تکرار کنید.

تمرینات ایستاده 

این تمرینات با ایستادن شروع می‌شوند و به حداقل تجهیزات نیاز دارند. اگر احساس عدم ثبات دارید، چیزی را نزدیک خود داشته باشید تا بتوانید برای برقراری تعادل آن را نگه دارید.

• چرخش پا: روی یک استپ کوچک بایستید، یک پا را از استپ بیرون ببرید و اجازه دهید که آزادانه از استپ اویزان بماند. اجازه دهید پا به آرامی به جلو و عقب بچرخد. این حرکت را با پای دیگر نیز تکرار کنید.
• بشین پاشو: جلوی صندلی بایستید، به آرامی پایین بروید و روی صندلی بنشیند. سپس به آرامی دوباره بایستید. سعی کنید این کار را بدون استفاده از دستان خود انجام دهید.
• کشش پهلو: صاف بایستید و از چیزی برای پشتیبانی استفاده کنید. تنه خود را صاف و مستقیم نگه دارید، پای بیرونی را بلند کرده و به پهلو بکشید (پا را صاف نگه دارید). سپس به حالت ایستاده برگردید. این کار را با پای دیگر نیز تکرار کنید.

جراحی 

برخی از دلایل درد لگن مانند شکستگی یا فتق ممکن است جراحی نیاز داشته باشد. اگر درد لگن شما ادامه داشته باشد، در مورد دلایل و معالجه احتمالی آن با پزشک خود صحبت کنید.