درمان فیزیوتراپی خار پاشنه چه زمانی لازم است؟ کفی طبی و ورزش

نقش پاها در حفظ ساختار بدن و اهمیتی که در راه رفتن دارند قابل انکار نیست. پاها علاوه بر تحمل وزن ۲۶ استخوان، سی مفصل و صد عضله باید به حفظ تعادل و توانایی حرکتی نیز بپردازند. درصورتی که اختلالات آناتومیکی، سبک زندگی ناسالم یا الگوی نامناسب راه رفتن فشار زیادی را به پاها وارد کند شما دچار خار پاشنه خواهید شد. باید برای جلوگیری از بروز آسیب دیدگی دائمی و درد حاصل از آن، هر چه سریع تر به فکر درمان خار پاشنه باشید تا از پیشرفت آن جلوگیری شود.

 خار پاشنه چیست؟

 خار پاشنه یک زائده کوچک استخوانی است که به علت تحمیل نامناسب وزن بدن به پا یا پاشنه به وجود می‌آید. این زائده استخوانی در محل اتصال تاندون به وجود می‌آید و بر همین اساس پزشک می‌تواند محل دقیق خار پاشنه را تشخیص دهد. اگرچه این زائده استخوانی در قسمت پاشنه پا به وجود می‌آید به تاندون آشیل نیز متصل خواهد شد. وجود خار پاشنه در تاندون آشیل را می‌‌توان با توجه به واکنش التهابی ایجاد شده و بروز درد تشخیص داد. سوزش، التهاب و درد ناحیه پاشنه از علائم شایع خار پاشنه محسوب می‌‌شوند.

 علل خار پاشنه چیست؟

فشار بیش از حد و دائمی بر پا، باعث بروز خار پاشنه می شود. برای توزیع فشار ناشی از وزن بدن، توده های کلسیمی در نقاط اتصال تاندون به استخوان شکل می گیرند و خار پاشنه را ایجاد می کنند. اندازه خار پاشنه و درد و التهاب ناشی از آن، به وفور فشاری که به پا وارد می شود بستگی دارد. هر چه فشار بر پا بیشتر باشد، خار پاشنه بزرگتر و درد بیشتری ایجاد خواهد کرد.

تشکیل خار پاشنه به دلایل متعددی مرتبط است. بد شکلی پا، طولانی مدت ایستادن و راه رفتن، انجام تمرینات ورزشی به شکل نامناسب، ضعف عضلانی، چاقی و استفاده از کفش نامناسب از جمله عوامل شایع بروز خار پاشنه هستند.

در مواردی که فرد دارای ضعف عضلانی یا چاقی است و به اندازه کافی ورزش نمی کند، فشار بسیار زیادی بر پا وارد می شود که بدن قادر به تحمل آن نیست. عضلات ساق پا به اندازه کافی قوی نمی شوند تا به حفظ استحکام بدن کمک کنند. همچنین، افرادی که ورزش می کنند نیز ممکن است به خار پاشنه مبتلا شوند، به خصوص افرادی که به تمرینات کششی و حرکات گرم کردن صحیح قبل از ورزش توجه نمی کنند، زیرا این حرکات در طول ورزش به کاهش درد پاها کمک می کنند. همچنین، استفاده از کفشی که تنفس مناسبی ندارد، باعث تشکیل نواحی استخوانی اضافی در ناحیه پاشنه می شود. خار پاشنه علاوه بر ایجاد درد در پاشنه، می تواند بر سلامت پا، لگن و استخوان فقرات نیز تأثیر گذار باشد. در این حالت، می توان از خدمات فیزیوتراپی بهره برد. با تمرینات ورزشی تخصصی که توسط متخصص فیزیوتراپی براساس وضعیت بیمار طراحی می شود، پاها به تدریج بهبود پیدا می کنند و از پیشرفت یا بازگشت خار پاشنه جلوگیری می شود.

 علائم و نشانه‌های خار پاشنه چیست؟

 افرادی که دچار خار پاشنه هستند از احساس درد و سوزن سوزن شدن در قسمت پاشنه خود شکایت دارند. درد پاشنه در اوایل صبح و پس از بیدار شدن خود را نشان می‌دهد و بیمار را دچار مشکل می‌کند. فشار دادن خفیف پاشنه به کمک دست باعث بروز درد پاشنه یا درد تاندون آشیل خواهد شد. گاهی اوقات تورم یا قرمزی پاشنه کاملاً مشهود است که علامت التهاب در محل بروز خار پاشنه می‌باشد. برخی از افراد در ابتدا درد پاشنه خود را به صورت دوره ای احساس می‌کنند اما پس از مدتی درد مزمن شده و کل بدن را به چالش می‌کشد. در این حالت باید فرایند درمان به سرعت آغاز گردد تا از پیشرفت خار پاشنه جلوگیری شود.

 فیزیوتراپی برای درمان خار پاشنه

 از آنجایی که نامناسب بودن عملکرد بیومکانیکی پا دلیل اصلی بروز خار پاشنه است باید شما توسط متخصص فیزیوتراپی ارزیابی شوید تا به اصلاح عملکرد بیومکانیکی پا بپردازد و از بروز مجدد خار پاشنه جلوگیری شود.

 متخصص فیزیوتراپی در زمینه ارزیابی و اصلاح اختلالات بیومکانیکی پا تخصص دارد. او با بررسی کردن محل بروز درد، علت آن را مشخص خواهد کرد. شدت التهاب پاشنه با توجه به احساس درد، اندازه خار پاشنه و توزیع فشار به پاها در افراد مختلف به اشکال متفاوت احساس می‌شود.

 متخصص فیزیوتراپی با توجه به ارزیابی‌های بالینی به ارائه تکنیک‌های درمان دستی می‌‌پردازد تا سفتی مفاصل برطرف گردد. او همچنین به  آزاد سازی یا ماساژ بافت نرم، انجام دادن حرکات کششی و انعطاف پذیری عضله، و تمرینات تقویتی می‌‌پردازد و در صورت لزوم استفاده از کفش و کفی طبی را به بیمار توصیه خواهد کرد.

 درمان خار پاشنه در همه افراد یکسان نیست به همین دلیل باید به پزشک مراجعه کرد تا برنامه درمانی را طراحی نماید. گاهی اوقات لازم است بیمار به متخصص پا پزشک که در زمینه اختلالات پا و تجویز کفش و کفی طبی تخصص دارد مراجعه نماید تا اقدامات لازم انجام گردد.

دارو درمانی

 مصرف داروهای مسکن یا ضد التهاب تاثیرات حاصل از فیزیوتراپی را بهبود می‌بخشد. فیزیوتراپی بر بهبود علائم و نشانه‌های بیمار و پیشگیری از رشد زائده استخوانی تمرکز دارد تا عوامل به وجود آورنده خار پاشنه را از بین ببرد. هدف از انجام فیزیوتراپی توزیع متعادل فشار در کف پا کاهش تورم بافت اطراف خار پاشنه و رفع تدریجی التهاب است.

ورزش درمانی

 در مواردی که شما دچار خار پاشنه شده ‌اید پزشک انجام برخی حرکات خاص را برای تسکین پا و ایجاد واکنش مناسب توصیه خواهد کرد. افزایش حجم عضلات اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا تقویت عضلات قسمت بالای باعث تسکین درد و توزیع مناسب فشار خواهد شد. انجام دادن حرکات مخصوص گرم کردن بدن، حرکات کششی و تقویتی به عنوان یک بخش از فرآیند فیزیوتراپی باعث تقویت عضلات و تاندون‌ها خواهد شد. متخصص فیزیوتراپی برخی حرکات خاص را به شما آموزش می‌دهد به نحوی که به یک بخش از زندگی روزمره تان تبدیل می‌گردد.

کفش و کفی طبی

 پزشک علاوه بر فیزیوتراپی استفاده از کفی و کفش طبی را برای بهبود خار پاشنه توصیه می‌کند. در موارد بروز خار پاشنه استفاده از کفش طبی که مقداری پاشنه دارد علاوه بر محافظت از پاشنه به رفع فشار نیز کمک خواهد کرد. استفاده از کفش و کفی طبی به حفظ سلامت پا کمک خواهد کرد. سلامت پاها با تاثیرات مثبت بر کل بدن همراه است و به حفظ تعادل کمک می‌کند و به این ترتیب بدن در بهترین حالت ممکن قرار می‌گیرد.

 گرما درمانی

 می‌توان از سرما درمانی برای رفع التهاب و کاهش درد استفاده کرد. گرما درمانی به رفع سفتی عضلات و افزایش سطح ارسال خون و اکسیژن به ناحیه تحت درمان خواهد شد. استفاده از کمپرس گرم در هنگام فعالیت ورزشی به کاهش درد کمک می‌کند.

 استفاده از لیزر کم توان

 لیزر کم توان یک روش کاربردی برای درمان خار پاشنه محسوب می‌‌شود با این حال باید تحقیقات بیشتری در این رابطه انجام شود تا تاثیرات آن به طور قطعی تایید گردد. لیزر کم توان از انرژی نور برای تحریک سلول‌ها استفاده می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشند، که این امر سرعت فرآیند بهبود را افزایش می‌دهد. پس از آن که فوتون‌ها بافت‌های آسیب دیده را پیدا کردند، تحریک می‌شوند و به ترمیم سلول و افزایش قدرت آن می‌پردازند. استفاده از این روش باعث سرعت بخشیدن به روند تولید کلاژن می‌‌شود به این ترتیب در طول درمان سرعت رشد رباط و بافت افزایش خواهد یافت.

 شاک ویو تراپی

 سالیان زیادی است که از این روش برای اهداف مختلف استفاده می‌شود. برخی از افراد شاک ویو تراپی را با شوک درمانی اشتباه می‌گیرند اما این دو روش کاملا با هم متفاوت هستند. در حقیقت درون دستگاه شاک ویو، یک پیستون وجود دارد که با حرکات بالا و پایین خود ارسال امواج شوک به درون بافت آسیب دیده می‌پردازد. چهار مورد از مزایای تایید شده شاک ویو تراپی به شرح زیر می‌باشد:

• شاک ویو تراپی یک روش درمانی غیر تهاجمی است و برای انجام آن نیازی به انجام عمل جراحی نیست.
• این روش باعث کاهش درد خواهد شد.
• شاک ویو تراپی فرایند تولید کلاژن را افزایش می‌دهد که این امر به ترمیم و بازسازی عضلات، تاندون‌ها و بافت نرم کمک می‌کند.
• شاک ویو تراپی باعث به وجود آمدن عروق خونی جدید در ناحیه آسیب دیده می‌‌شود و در این حالت اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به بافت مورد نظر ارسال می‌‌شوند و فرایند بهبود به سرعت انجام می‌گردد.

 تزریق کورتیزون

تزریق کورتیزون به تسکین درد و کاهش آن کمک می‌کند و شما می‌توانید راحت تر ورزش کنید تا عضلات و رباط‌های شما تقویت گردد. تزریق کورتیزون به سرعت باعث تسکین درد می‌شود.

 تاثیرات داروی بی حسی مورد استفاده حدود یک تا دو ساعت باقی می‌ماند اما مدت بیشتری طول می‌کشد تا استروئید شروع به اثر گذاری نماید و شما پس از یک تا دو روز شاهد نتایج حاصل از درمان خواهید بود. شما می‌توانید تا زمان شروع تاثیر گذاری استروئید از پاراسیتامول یا کمپرس یخ استفاده کنید. تزریق استروئید در اکثر افراد باعث تسکین موقت درد می‌شود. شما مجاز به تزریق سه نوبت استروئید در طول سال هستید.

 تزریق استروئید توسط پزشک با تجربه انجام می‌شود. او ابتدا به همه سوالات شما پاسخ می‌‌دهند او ابتدا به همه سوالات شما پاسخ می‌‌دهد و نحوه تزریق استروئید را توضیح خواهد داد. ابتدا پزشک به تمیز کردن پوست می‌‌پردازد سپس استروئید را تزریق خواهد کرد.

 پزشک برای تزریق استروئید از التراسوند استفاده می‌‌کند تا محل دقیق ورود سوزن مشخص گردد. پزشک برای تسکین درد پاشنه از استروئید و داروی بی حسی استفاده می‌کند سپس روی محل تزریق را می‌پوشاند که می‌توانید یک روز بعد آن را بردارید.

 چگونه می‌توان از تشکیل خار پاشنه و بروز در پیشگیری کرد؟

• حفظ تناسب اندام و کاهش وزن اضافی بدن باعث می‌‌شود فشار کمتری به پلانتار فاسیا وارد گردد.
• از کفش مناسب استفاده نمایید و از پوشیدن کفش تخت یا پاشنه بلند خودداری نمایید. همیشه کفشی را خریداری کنید که دارای پاشنه متوسط است و کفی خوبی دارد. از پابرهنه راه رفتن روی سطوح سخت خودداری کنید.
• از پوشیدن کفش کهنه خودداری کنید زیرا کفش کهنه نمی‌تواند از پاشنه پا محافظت کند. در صورتی که شما با کفش خود حدود ۶۵۰ کیلومتر راه رفته اید باید به فکر تعویض آن باشید.
• همیشه فعالیت جسمانی داشته باشید و قبل از شروع ورزش یا هر گونه فعالیتی به فکر گرم کردن بدن خود باشید.
• قبل از شرکت در مسابقات ورزشی باید به آماده سازی بدن تان بپردازید.
• باید فاصله زمانی مناسبی بین روزهایی که ورزش می‌کنید وجود داشته باشد تا بدن بتواند بهبود پیدا کند.
• سالن ورزش را به لحاظ وجود خطرات احتمالی ارزیابی کنید.
• تا حد امکان از پابرهنه راه رفتن یا پوشیدن کفش نامناسب مانند صندل خودداری کنید تا دچار آسیب دیدگی پا نشوید.