آمپوتاسیون یا قطع عضو باعث تغییر نحوه زندگی می‌شود و یک فقدان بزرگ محسوب می‌شود و از لحاظ روحی نیز ضربه بزرگی به شخص وارد می‌کند. شما باید در صورت بروز چنین مشکلی احساسات خود را با دوستان نزدیک یا مشاور و روانشناس در میان بگذارید. در نهایت بایستی شرایط خود را بپذیرید. زمان پذیرش شرایط از فردی تا فرد دیگر متفاوت است. ولی آنچه مسلم است این نکته می‌باشد که زمانی که شرایط خود را پذیرفتید، زندگی شادتر و راحت‌تری خواهید داشت. بعد از این مرحله می‌توانید با دریافت خدمات پروتز و اندام‌های مصنوعی نسبت به جایگزینی عضو از دست رفته اقدام کنید و اعتماد به نفس را به خود باز گردانید.
بعد از قطع عضو بیمار به حمایت‌های روانی و احساسی زیادی نیاز دارد. این حمایت‌ها باید از سوی خانواده و دوستان در اولویت باشد. یکی از بهترین اقدامات برای بازیابی سلامت روحی بیماران قطع عضو استفاده از پروتز و اندام مصنوعی می‌باشد. کلینیک تخصصی ارتوپد فنی امید یکی از بهترین مراکز خدمات‌رسانی در زمینه انواع ارتز و پروتز می‌باشد که با ارائه پروتز و اندام مصنوعی مناسب شما به صورت سفارشی در تمام مراحل استفاده از آن همراه شما خواهد بود و بهترین و مناسب‌ترین پروتز را به شما پیشنهاد می‌دهد. شما می‌توانید جهت تهیه پروتز مناسب با توجه به شرایط خاص خود و سفارش آن و دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمایید.
عمل جراحی
در ابتدا سرخرگ و سیاهرگ برای جلوگیری از خونریزی مسدود می‌شوند. عضلات برش داده شده و استخوان نیز با اره مخصوص جراحی بریده می‌شود. جراح لبه‌های تیز استخوان را می‌ساید و فلپِ پوست و عضله را روی عضو قطع شده برمی‌گرداند. تثبیت دیستال (انتهای) عضلات باعث انقباض مؤثر عضلانی و کاهش آتروفی می‌شود. همچنین این کار باعث استفاده بهتر از عضو قطع شده می‌شود و بافت نرم را روی استخوانِ باقیمانده نگه می‌دارد. اتصال عضلات بایستی با کشش یکسان انجام شود.
- میودسیس : عضلات و نیام (فاسیا) برای کنترل بهتر پروتز مستقیماً به استخوان باقیمانده دیستال (انتهایی) متصل می‌شوند.
- میوپلاستیک : اتصال به عضله جهت مخالف در عضو باقیمانده و به پریستئوم یا به انتهای دیستال استخوان بریده شده جهت تحمل وزن
دیدی واقع‌بینانه نسبت به قطع عضو خود داشته باشید
در زمان بهبود بایستی به یاد داشته باشید که افراد خانواده و دوستان شما نیز درگیر مساله قطع عضو و پذیرش آن هستند. راه بازگشت به روال عادی زندگی پس از قطع عضو این می‌باشد که دیدی واقع‌بینانه به مسائل داشته باشید. از هر موفقیت و پیشرفت جزئی لذت ببرید و به موانع اهمیت ندهید.
درد و حس حضور عضو قطع شده
یکی از مشکلات پس از قطع عضو، درد یا حس حضور عضو قطع‌شده می‌باشد. حس حضور عضو قطع‌شده باعث می‌شود که فرد احساس کند عضو قطع شده همچنان سر جای خود وجود دارد. بیشتر افرادی که عضوی را از دست داده‌اند تا حدی این حالت را تجربه می‌کنند. 5 تا 10 درصد از این افراد دچار درد شدیدی در قسمت قطع شده حس می‌کنند به طوری که نیاز به مراقبت پزشکی دارند. احساس درد عضو قطع شده می‌تواند بلافاصله پس از حادثه و یا هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها بعد ایجاد شود. این حالت بیشتر در موارد قطع عضو در سنین بالا شایع می‌باشد. دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند به منشأ حس حضور عضو قطع شده پی ببرند. یک نظریه حاکی از سازماندهی مجدد مغز می‌باشد. این نظریه بیان می‌کند که مغز پس از قطع عضو، ورودی داده‌ها را از اعصاب مشخصی از دست می‌دهد. سپس نورون‌ها مجدداً فعال شده و به ورودی داده از اعصاب باقیمانده پاسخ می‌دهند. فشار بر روی عضو باقیمانده می‌تواند باعث ایجاد واکنش در بخشی از مغز شود (که این بخش قبلاً به اعصاب در عضو قطع شده واکنش نشان می‌داده است) و شخص احساس می‌کند که حس در عضو قطع شده ایجاد شده است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که اگر این قسمت‌ها در مغز بوسیله الکترود تحریک شوند، در عضو قطع شده حس ایجاد می‌شود. حس حضور عضو قطع شده در افراد متفاوت می‌باشد و شامل احساساتی نظیر گرفتگی، درد یا سوزش می‌باشد. استرس، اضطراب، ترس یا خستگی می‌توانند باعث افزایش این حالت شوند.
روش‌های غلبه بر حس حضور عضو قطع شده
برای غلبه بر این حس روش‌های مختلفی از جمله طب سوزنی، بیوفیدبک، درمان دستی و جراحی وجود دارند. بهتر است افرادی که دچار قطع عضو هستند زمان وقوع درد را یادداشت کرده و هرگونه عاملی که باعث ایجاد درد می‌شود را شناسایی کنند. همچنین این افراد باید با سازنده پروتز و پزشک در مورد این حس و راه‌های درمان آن صحبت کنند. در اینجا روش‌هایی برای غلبه یا کاهش حس حضور عضو قطع شده شرح داده می‌شوند:
- پوشاندن قسمت باقیمانده عضو قطع شده در حوله گرم و نرم
- قرار دادن قسمت باقیمانده عضو قطع شده در پد گرمایی
- قرار دادن قسمت باقیمانده عضو قطع شده در پک سرد یا استفاده از کرم یا ژل خنک‌کننده
- تمرین دادن به عضو از دست داده به صورت ذهنی در ناحیه دردناک
- آرام‌سازی ذهنی عضو از دست داده و اعضای باقیمانده
- منقبض کردن عضلات در عضو باقیمانده و سپس آزاد کردن آن به آرامی
- استفاده از بانداژ الاستیک. افراد دارای پروتز می‌توانند این وسیله را برای پیاده‌روی کوتاه استفاده کنند.
- در آوردن پروتز در صورتی‌که استفاده از آن باعث ایجاد درد می‌شود.
- تغییر موقعیت بدنی، حرکت کردن یا ایستادن
- حمام گرفتن با آب گرم یا استفاده از دوش آب برای ماساژ عضو باقیمانده
- ماساژ دادن عضو باقیمانده با هر دو دست
- مصرف مکمل‌های طبیعی شامل میوه ارس یا سرو کوهی، عصاره هسته انگور، ویتامین E، ویتامین A، ویتامین B12، پتاسیم، کلسیم و منیزیم
متاسفانه تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که پیش از قطع عضو در قسمتی از بدن دردی را تجربه می‌کنند، پس از قطع عضو بیشتر در معرض ایجاد حس حضور عضو قطع شده در آن قسمت از بدن هستند. البته در بسیاری از افراد، حس حضور عضو قطع شده پس از استفاده مداوم از اندام مصنوعی کاهش پیدا می‌کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بخش مهمی از روند بهبود به شمار می‌رود و نبایستی در انجام آن کوتاهی شود. با وجود دشوار بودن انجام فیزیوتراپی، این روش تأثیر به سزایی در بهبود شخص دارد. فیزیوتراپی عضو باقیمانده را نرم کرده، تونوس و هماهنگی عضلانی را افزایش می‌دهد. همچنین باعث حفظ انعطاف‌پذیری مفاصل شده و استفاده صحیح از اندام مصنوعی و نحوه انجام فعالیت‌های روزانه را به شما آموزش می‌دهد.
حفظ سلامتی
استفاده مناسب از پروتز در روند بهبود بسیار مؤثر است. رعایت مواردی که در زیر ذکر خواهند شد نیز دارای اهمیت بسیار هستند.
- مراقبت از عضو باقیمانده : حفظ سلامت عضو باقیمانده از اهمیت زیادی برخوردار است. از سازنده پروتز یا متخصص فیزیوتراپی خود در مورد روش‌های مراقبت از اعضای بدن خود کسب اطلاع کنید تا سلامتی اندام‌هایتان حفظ شود. همچنین اگر اندام شما در سوکت (قسمت بالای پروتز که به شکل کاسه می‌باشد) یا دیگر اجزای پروتز راحت نمی‌باشد، مورد را فوراً با سازنده پروتز در میان بگذارید زیرا احتمالاً قسمت‌های از پروتز به درستی در جای خود قرار نمی‌گیرند و بر اندام شما تأثیر منفی می‌گذارند.
- رژیم غذایی و نحوه زندگی : رژیم غذایی مناسب و نحوه زندگی برای هر کسی اهمیت دارد ولی خصوصاً برای افرادی که عضوی از بدنشان را از دست داده‌اند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مصرف مواد غذایی تازه و مغذی و ورزش منظم به کنترل عارضه‌های مانند دیابت کمک می‌کنند و در صورت عدم رعایت امکان دارد مشکلات بیشتری ایجاد شوند. کاهش وزن و حفظ تناسب اندام نیز باعث افزایش قدرت شده و از ایجاد مشکلات در ارتباط با پروتز جلوگیری می‌کنند. در نهایت افرادی که از سلامتی خود مراقبت می‌کنند، از پروتز بهره بیشتری می‌برند.
حمایت از جانب دوستان و افرادی که در وضعیت مشابهی هستند
بیماران اظهار می‌کنند که مشارکت در تجربیات دیگران یکی از بهترین روش‌ها در روند بهبود به شمار می‌آید. آگاهی از این که در رابطه با مساله قطع عضو تنها نمی‌باشید باعث تسکین و دلداری شده و به شما روش کنار آمدن با مشکلات روزمره را آموزش می‌دهد. از سازنده پروتز خود خواهش کنید که افراد با وضعیت مشابه را به شما معرفی کند. حمایت و تشویق این افراد به شما انگیزه داده و در روند بهبود به شما کمک می‌کند. سازمان‌ها و گروه‌های حمایتی متعددی برای کمک به شما در این زمینه وجود دارند.
مراحل دریافت و نصب پروتز و عضو مصنوعی
بعد از معاینه در مطب پزشک، بیشتر افراد مشتاق هستند تا هر چه سریع‌تر از پروتزهای خود استفاده کنند. فرایند اتصال و جایگذاری پروتز دارای دو مرحله است: مرحله اتصال پروتز موقت (یا مقدماتی) و مرحله اتصال پروتز نهایی (یا قطعی).
مرحله اتصال پروتز موقتی از مرحله اتصال نهایی زمان بیشتری می‌برد. در مورد قطع عضوی که جدید صورت گرفته باشد، اتصال معمولاً زمانی آغاز می‌شود که ورم در عضو باقیمانده تحت کنترل باشد و محل بخیه بهبود یافته باشد (4 تا 6 هفته پس از جراحی). پزشک زمانی که اندام شخص به مقدار کافی بهبود یافته باشد استفاده از پروتز را تجویز می‌کند. در مورد افرادی که در استفاده از پروتز تجربه کافی دارند، سازنده پروتز و شرکت بیمه زمان استفاده از پروتز جدید را تعیین می‌کنند. زمانی که سازنده پروتز اعضای باقیمانده را ارزیابی می‌کند، می‌توانید اهداف و انتظارات خود برای استفاده از پروتز در فعالیت‌های روزانه را با او در میان بگذارید.
ساختار پروتز چه در مورد اندام‌های فوقانی و چه اندام‌های تحتانی شامل : یک سوکت که عضو باقیمانده در آن جای می‌گیرد، بند برای کمک به توقف، یک لاینر یا آستر برای کمک به جایگیری در سوکت و موارد دیگری مانند پایلون (انتقال‌دهنده وزن)، روتاتور یا چرخاننده، مفاصل دستی و الکترونیکی (لگن، زانو، مچ پا، شانه، آرنج، مچ دست) و ابزار دیگر می‌باشد. سوکت محل اتصال پروتز و بدن می‌باشد و مهم‌ترین بخش در طراحی اندام مصنوعی می‌باشد. نحوه قرارگیری سوکت در توانبخشی و بهبودی شما بسیار مؤثر است. اندام شما بایستی در سوکت راحت باشد.
اندازه‌گیری اعضای باقیمانده به سازنده پروتز اجازه می‌دهد تا سوکت را به اندازه دقیق عضو باقیمانده طراحی کند. دو راه برای ساخت سوکت با اندازه دقیق وجود دارد:
- با استفاده از قالب‌گیری با گچ
- اسکن لیزری با رایانه
پس از استفاده از قالب‌گیری با گچ یا اسکن لیزری، مرحله بعدی ساخت سوکت موقتی است. سوکت‌های آزمایشی شفاف هستند و بنابراین به راحتی می‌توان تماس عضو بدن با سوکت و نقاط تحت فشار را مشاهده کرد. اجزای دیگر پروتز به سوکت موقتی اضافه می‌شوند تا شما بتوانید ایستاده، راه بروید و یا از دست و بازوان خود استفاده کنید. سوکت موقتی و اجزای دیگر تنظیم می‌شوند و شما بایستی وضعیت خود در سوکت را به سازنده پروتز اطلاع دهید. در مورد افرادی که اخیراً عضوی از بدن را از دست داده‌اند، پروتز موقتی برای چند ماه استفاده می‌شود تا اندازه عضو باقیمانده بدن کاهش بیابد. در مورد افرادی که قبلاً از پروتز استفاده کرده‌اند، این مرحله کوتاه‌تر می‌باشد و تنها برای چند روز تا چند هفته از پروتز موقتی استفاده می‌شود. پروتز موقتی معمولاً تا زمانی که تنظیمات لازم انجام شوند و اندازه عضو باقیمانده کاهش پیدا کند، دارای پوشش ظاهری نخواهد بود. در بیشتر موارد در پروتز موقتی اجزای بیشتری ( نسبته به پروتز نهایی) استفاده خواهند شد. معمولاً پروتز موقتی بزرگ‌تر و سنگین‌تر از پروتز نهایی می‌باشد. نکته مهم در روند بهبودی، شرکت در جلسات فیزیوتراپی در زمان اتصال پروتز و پس از آن می‌باشد. برخی از افراد، خصوصاً افرادی که اعضای فوقانی خود را از دست داده‌اند، باید از کاردرمانی استفاده کنند. متخصص فیزیوتراپی و کاردرمانی جهت کمک به شما در انجام فعالیت‌های روزانه، برنامه‌های توانبخشی طراحی خواهد کرد.
سازنده پروتز زمان ساخت پروتز نهایی را تعیین می‌کند. در مورد افرادی که تازه دچار قطع عضو شده‌اند، این زمان چند ماه پس از جراحی می‌باشد تا اندازه و شکل عضو باقیمانده تثبیت شده باشد. در مورد کسانی که در استفاده از پروتز تجربه دارند، ساخت پروتز نهایی سریع‌تر انجام می‌شود. با استفاده از سوکت پروتز موقتی، سازنده پروتز اقدام به ساخت سوکت نهایی می‌کند. تمامی اجزای پروتز متصل شده و گزینه‌هایی برای پوشش ظاهری پروتز ارائه می‌شوند. برخی از افراد ظاهر پروتز را بدون استفاده از پوشش ظاهری ترجیح می‌دهند. ساخت پروتز و اتصال آن نیاز به جلسات متعدد داشته و می‌تواند چندین هفته زمان ببرد. نکته‌ای که در مورد اصطلاح پروتز “نهایی” یا “قطعی” باید گفته شود، این است که متاسفانه هیچ پروتز دست یا پا برای همیشه ماندگار نمی‌باشد.
مدت ماندگاری پروتز بستگی به استفاده روزانه و سطح فعالیت شخص دارد و ممکن است بین 2 تا 5 سال باشد. با این حال، در مورد کودکان به دلیل رشد جسمانی مستمر، این مدت ممکن است کوتاه‌تر باشد. پروتز یک ابزار مکانیکی است که در برخی موارد نیاز به تعمیر دارد. اگر وزن شما به طرز قابل توجهی افزایش یا کاهش یابد، تنظیمات بر روی سوکت یا اجزای دیگر پروتز باید انجام شود. در برخی موارد، به جای ساخت یک پروتز جدید، بعضی از اجزای پروتز قابل استبدال هستند.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”
