شکستگی پا به وقوع یک یا چند شکستگی در استخوان‌های بلند قسمت بالا یا پایین پا اطلاق میشود. این نوع شکستگی معمولاً ناشی از عواملی مانند تصادف یا سقوط از ارتفاع است که باعث وارد شدن فشار زیاد به استخوان میشود. شکستگی پا ممکن است در یک یا چند استخوان پا اتفاق بیفتد، از جمله استخوان ران، پایه بزرگ، پایه کوچک، کاسه زانو یا مچ پا.
شکستگی پا از نواحی مختلف
شکستگی ران پا (فمور)
استخوان ران بزرگترین، قوی ترین و طولانی ترین استخوان بدن است. قسمت بالایی استخوان ران در مفصل ران در لگن قرار میگیرد. قسمت پایینی استخوان ران به بالای استخوان درشت نی وصل میشود و بخشی از مفصل زانو است. استخوان ران در برخی مواقع به دلیل فشار دچار شکستگی میشود. شکستگی استخوان ران اغلب نیاز به جراحی دارد.
شکستگی ساق پا (درشت نی)
استخوان درشت نی یکی از دو استخوان ساق پا و دومین استخوان بزرگ پا است. قسمت بالای استخوان درشت نی قسمت پایینی مفصل زانو را تشکیل میدهد. انتهای تحتانی استخوان درشت نی قسمت بالایی مفصل مچ پا را تشکیل میدهد.
با توجه به اینکه استخوان درشت نی و نازک نی به یکدیگر نزدیکند اغلب با هم شکسته میشوند. شکستگی استخوان درشت نی شایع ترین آسیب یک استخوان بلند است.
شکستگی ساق پا (نازک نی)
نازک نی یک استخوان کوتاهتر از دو استخوان بلند در ساق پا است. بخش بالایی نازک نی به یک قسمت از عضلات همسترینگ، که در پشت ران و رباط‌های بیرونی زانو قرار دارند، متصل میشود. بخش پایینی نازک نی راه‌اندازی بخش خارجی مفصل مچ پا را تشکیل میدهد و به ثبات و استحکام مچ پا کمک میکند.
شکستگی مچ پا معمولاً به عنوان “شکستگی انتهای نازک نی” شناخته میشود. هر دو استخوان نازک نی و نازک هر دو در معرض شکستگی قرار می‌گیرند که ناشی از فشار و ترک‌های نازک به دلیل تکرار ضربه و فشار در همان منطقه بدن است. شکستگی‌های ناشی از فشار معمولاً در نتیجه دویدن و سایر ورزش‌هایی که ضربات زیادی به پا وارد میکنند، رخ می‌دهند. اغلب، تنها فشار برای شکستگی ناشی از فشار کافی نیست و نیاز به عوامل دیگری نیز وجود دارد.
شکستگی زانو
شکستگی کشکک زانو به شکستگی در کاسه زانو یعنی استخوانی که مفصل زانو را میپوشاند گفته میشود. این شکستگی معمولا در اثر یک آسیب تروماتیک مانند زمین خوردن یا ضربه به کاسه زانو ایجاد میشود. شکستگی کشکک میتواند ساده یا پیچیده باشد. برخی از شکستگی ها نیاز به جراحی دارند. روند بهبودی ممکن است طولانی باشد. این جراحی عوارض جانبی رایجی دارد.
شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا ایجاد آسیب در استخوان مچ پا است. به عنوان مثال ممکن است شکستگی در اثر پیچ خوردگی ناشی از یک اشتباه ساده یا برخورد ضربه مستقیم در حین تصادف اتومبیل باشد.
شدت شکستگی مچ پا متفاوت است. شکستگی ها میتوانند از ترک های ریز در استخوان ها تا شکستگی هایی که باعث سوراخ شدن پوست میشوند متغیر باشند.
درمان شکستگی مچ پا به محل دقیق شکستگی استخوان بستگی دارد. شکستگی شدید مچ ممکن است نیاز به جراحی برای کاشت پلاتین، میله ها یا پیچ ها در استخوان شکسته داشته باشد. این کار برای حفظ موقعیت صحیح استخوان در طول روند بهبودی انجام میشود.
علائم شکستگی پا
شکستگی استخوان ران (فمور): استخوان ران قوی ترین استخوان بدن است. شکستگی این استخوان معمولا واضح است چون شکستن آن به نیروی زیادی نیاز دارد. اما شکستگی استخوان ساق پا (درشت نی) که استخوان اصلی تحمل کننده وزن در ساق پا است و استخوانی که در امتداد استخوان ساق یا زیر زانو قرار دارد (فمولا) ممکن است ظریف تر باشد.
علائم و نشانه های شکستگی پا میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید که ممکن است با حرکت بدتر شود
- تورم
- کبودی
- تغییر شکل آشکار یا کوتاه شدن پای آسیب دیده
- ناتوانی در راه رفتن
علل شکستگی پا
معمولا شکستگی استخوان های پا به نیروی کمی نیاز دارد. اگر استخوان های شما به نحوی ضعیف شده باشند راحت تر دچار شکستگی میشوند. اگر نیرویی که به استخوان وارد میشود بیشتر از توان تحمل استخوان باشد استخوان دچار شکستگی میشود.
برخی از اتفاقاتی که میتوانند باعث شکستگی استخوان های شما شوند عبارتند از:
- تصادفات اتومبیل یا موتور سیکلت. هنگامی که زانو در زمان تصادف با داشبورد برخورد میکند ممکن است دچار شکستگی شود. هنگام تصادفات رانندگی حتی ممکن است هر سه استخوان پا دچار شکستگی شوند.
- سقوط یا افتادن به خصوص از ارتفاع بلند میتواند باعث شکستگی یک یا هر دو استخوان ساق پا شود اما زمین خوردن معمولا باعث شکستگی استخوان ران نمیشود.
- فعالیت بیش از حد. فعالیت ها پر فشار مانند دویدن در مسافت طولانی ممکن است باعث شکستگی های ناشی از فشار یعنی ترک های ریز در استخوان ها شود. این شکستگی ها در اثر فعالیت هایی مانند باله و بسکتبال هم ایجاد میشود.
- آسیب های ورزشی. برخورد ضربه در فعالیت های ورزش مانند ورزش های رزمی یا فوتبال میتواند باعث شکستگی استخوان ها شود.
تشخیص شکستگی پا
پزشکان برای تشخیص شکستگی های پا از آزمایش های خاصی استفاده میکنند. این آزمایش ها شامل:
- اشعه ایکس که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای گرفتن تصاویری از استخوان ها استفاده میکند. این آزمایش ها معمولا برای تشخیص اکثر شکستگی ها استفاده میشود.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) که با استفاده از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بافت نرم مانند رباط ها و تاندون ها در بدن انجام میشود.
- اسکن های توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) که با استفاده از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر مقطعی به حالت افقی و عمودی انجام میشود. این آزمایش جزئیات بیشتری از شکستگی استخوان را نشان میدهد.
- اسکن استخوان تکنیک های تصویربرداری غیر تهاجمی است که با استفاده از یک ماده رادیواکتیو برای مشخص شدن التهاب اطراف استخوان ها انجام میشود. برخلاف اشعه ایکس ساده یا سی تی اسکن، اسکن استخوان متابولیسم استخوان و فعالیت سلولی را نشان میدهد.
راه های درمان شکستگی پا
تنظیم پا
درمان اولیه شکستگی پا معمولا در اورژانس یا کیلینیک انجام میشود. در این مرحله پزشک معمولا آسیب را بررسی میکند و پا را با بریس بی حرکت میکنند. اگر استخوان ها جابجا شده باشند ممکن است لازم باشد قبل از استفاده از بریس پزشک استخوان ها را به جای خودشان برگرداند. در برخی موارد باید گچ گیری شکستگی به منظور کاهش تورم تا یک روز به تعویق بیافتد.
ثابت نگه داشتن پا با بریس یا گچ
محدود کردن حرکت استخوان شکسته برای روند بهبودی بسیار مهم است. برای انجام این کار ممکن است به بریس یا گچ نیاز داشته باشید. و ممکن است لازم باشد از عصا یا واکر استفاده کنید تا وزن پا آسیب دیده را به مدت شش تا هشت هفته یا بیشتر به روی آن منتقل کنید.
دارو ها
برای کاهش درد و التهاب ممکن است پزشک یک مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، سایرین) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین و …) یا ترکیبی از این دو را برای شما تجویز کند. اگر درد شدیدی داشته باشید ممکن است پزشک مسکن های قوی تری برای شما تجویز کند.
فیزیوتراپی
پس از برداشتن گچ یا بریس احتمالا برای کاهش سفتی و بازگرداندن حرکات پا آسیب دیده به تمرینات توانبخشی یا فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت. با توجه به اینکه برای مدت طولانی پای خود را تکان نداده اید حتی ممکن است عضلات قسمت های سالم پا هم ضعیف و سفت شده باشند. توانبخشی میتواند به شما کمک کند اما احتمالا بهبودی کامل جراحات شدید تا چند ماه طول میکشد.
جراحی و سایر روش های درمانی
بی حرکتی اکثر استخوان های شکسته را درمان میکند اما ممکن است برای کاشت پلاتین، میله ها یا پیچ ها برای حفظ موقعیت مناسب استخوان ها در طول بهبودی نیاز به جراحی داشته باشید.
برای برخی از آسیب ها پزشکان ممکن است یک ابزار ثابت نگه دارنده خارجی را هم توصیه کنند. این ابزارها خارج از پای شما با پین به استخوان متصل میشوند. این ابزار در طول فرایند بهبودی ثبات ایجاد میکند و معمولا پس از حدود شش تا هشت هفته برداشته میشود. باید به این نکته دقت کنید که خطر عفونت در اطراف پین های جراحی متصل به ابزار ثابت نگه دارنده خارجی وجود دارد.
شکستگی پا و تاثیر بریس بر روند درمان و بهبودی
استفاده از بریس نقش مهمی در روند بهبودی شکستگی پا دارد چون امکان تحریک محدود مفصل، افزایش فعالیت عضلانی و حمایت مداوم مورد نیاز برای بازیابی دامنه حرکتی شما را فراهم میکند.
پس از برداشتن قالب اولیه از بریس برای ادامه روند بهبودی استفاده میشود. در مواردی که شکستگی دیر درمان میشود میتوان از بریس استفاده کرد. یک بریس با حمایت لازم از روند درمان و محدود کردن حرکات به شما کمک میکند تا به زندگی عادی خود بازگردید.
یک بریس دامنه حرکتی را برای مفاصلی که درست در بالا و زیر شکستگی واقعی قرار دارند فراهم میکند. بریس مناسب شکستگی برای تحمل نسبی وزن و افزایش فعالیت عضلانی طراحی شده است و شما تا زمانی از آن استفاده میکنید که گچ پای شما باز میشود و شما باید از حالت بی تحرکی کامل به تحمل تحرک و تحمل وزنی که قبل از شکستگی خود به آن عادت داشتید برگردید.
زانو بند
زانوبند پوششی است که روی زانو قرار میگیرد تا در مواقعی که مفصل شما دچار درد میشود از زانو حمایت بیشتری کند. همچنین میتوان از زانو بندها برای جلوگیری از آسیب در حین فعالیت های بدنی مانند ورزش استفاده کرد. بریس ها معمولا از ترکیبات الاستیکی، پلاستیکی، فلزی یا فومی ساخته میشوند. آنها در رنگ ها، طرح ها و اندازه های مختلف موجود هستند و میتوان آنها را بدون نسخه در داروخانه های محلی یا فروشگاه های عمومی خریداری کرد.
مچ بند
دو نوع بریس مچ پا وجود دارد: بریس هایی که به سادگی از مچ محافظت میکنند و تا حد امکان از ایجاد آسیب یا آسیب مجدد جلوگیری میکنند. نوع دیگری از بریس ها وجود دارند که برای کمک به روند بهبودی به بی حرکت نگه داشتن مچ های آسیب دیده کمک میکنند.
بنابراین استفاده از مچ بند برای چه کسانی مناسب تر است؟ حمایت از مچ پا برای ورزشکارانی که رشته ورزشی آنها میتواند به مچ پایشان آسیب بزند (مانند دویدن، بسکتبال، والیبال، فوتبال و غیره) و همچنین برای افرادی که در دوران نقاهت پس از پیچ خوردگی مچ پا یا شکستگی مچ پا هستند یا کسانی که فقط میخواهند مچ پای خود را ثابت نگه دارند لازم است.
بریس های فمور، ویژگی و مزایا
- برای شکستگی فمور استفاده میشود.
- برای بی حرکت نگه داشتن شکستگی ها با فشرده کردن بافت های نرم و چسبندگی بعد از عمل.
- برای تراز کردن شکستگی ها با نوار پلی پروپیلن که باعث بهبودی زودرس میشود.
- استفاده از بریس فمور راحت تر از گچ است.
- از بریس فمور میتوان در موارد اضطراری برای ایجاد بی حرکتی نسبی موقت در موارد شکستگی استخوان ران استفاده کرد.
- دو نیمه از بریس در اطراف ناحیه شکستگی مانند یک جفت گیره به هم وصل میشوند.
- تمرینات زانو و مچ پا بدون تحمل وزن را میتوان در مواردی که پیوند شکستگی در آخرین مرحله است انجام داد. دوره توانبخشی کوتاه شده و احتمال آتروفی عضلانی کمتر است.
- از رشد میکروارگانیسم پشتیبانی نمیکند.
- قابل شستشو، بدون بو، محکم، انعطاف پذیر و سبک.
از زانو بند یا بریس چه انتظاری باید داشته باشیم
یکی از کارهایی که برای توانبخشی زانو یا پا انجام میشود استفاده از زانوبند یا بریس است. ممکن است شاید لازم باشد در کنار پوشیدن بریس از عصا هم استفاده کنید.
پزشک زمان و نحوه استفاده از بریس را به شما توضیح میدهد. شما باید در حمام با قرار دادن کیسه های پلاستیکی روی بریس از خیس شدن آن جلوگیری کنید.
هنگام استراحت در منزل ممکن است لازم باشد پای خود را بالا بیاورید تا ورم پای شما کاهش پیدا کند. با این حال بالش را زیر پا یا زانو خود قرار ندهید مگر اینکه پزشک تان توصیه کرده باشد. بالش ها باید بیشتر اوقات زیر پاشنه پا باشند.
سوالات پر تکرار
آیا میتوانید با پای شکسته راه بروید؟
معمولا افراد نمیتوانند با پای شکسته راه بروند.
شکستگی پا ظرف چه مدت جوش میخورد؟
بهبودی به ناحیه شکستگی، سلامت کلی و نوع درمان مورد نیاز بستگی دارد. فیزیوتراپی تقریبا همیشه بخشی از روند توانبخشی برای همه شکستگی های پا است. بهبودی کامل شکستگی استخوان ممکن است بین شش تا هشت هفته یا چند ماه طول بکشد.
چگونه با پای شکسته میخوابید؟
از یک بالش مخصوص استفاده کنید. نگه داشتن استخوان شکسته بالای قلب از تجمع خون و ایجاد تورم جلوگیری میکند. سعی کنید ابتدا به پشت بخوابید و به یک بالشت تکیه دهید، اگر موثر نبود در صورت امکان به آرامی و در یک موقعیت مناسب رو به پهلو قرار بگیرید.
چگونه روند التیام شکستگی استخوان پا را سرعت بخشیم؟
سه مرحله بسیار مهم برای بهبودی سریع تر استخوان عبارتند از:
- تراز کردن قسمت های شکسته استخوان
- ثابت نگه داشتن قسمت های شکسته
- انتخاب سبک زندگی سالم که باعث بهبودی میشود
چرا پای شکسته شب ها بیشتر درد میکند؟
چون شب ها هورمون استرس (کورتیزول) کاهش می یابد که واکنش ضد التهابی دارد.
آیا میتوانید با پای شکسته رانندگی کنید؟
کاملا واضح است که رانندگی با پای شکسته کار اشتباهی است.
وقتی استخوان ران دچار شکستگی میشود چه اتفاقی میافتد؟
شکستگی استخوان ران معمولا باعث درد شدید و فوری میشود. شما نمیتوانید روی پای آسیب دیده بایستید و ممکن است پای شما تغییر شکل دهد یعنی کوتاه تر از پای دیگر شود و دیگر صاف نباشد.
آیا در صورت شکستگی مچ پا میتوانید انگشتان پا را تکان دهید؟
معمولا اگر شما بتوانید انگشتان پای خود را تکان دهید یعنی مچ پای شما دچار شکستگی نشده است. دلیل آن این است که اعصاب و عضلاتی که باعث حرکت مچ میشوند تحت تاثیر شکستگی قرار نگرفته اند.
چگونه میتوانیم بفهمیم که مچ پا شکسته یا پیچ خورده است؟
رگ به رگ شدن دردناک است اما شکستگی معمولا علائمی مانند بی حسی یا گزگز دارد. اگر مچ پای شما درد میکند یا نسبت به لمس مستقیم روی استخوان مچ پا حساس است احتمالا دچار شکستگی شده. در مقابل درد در قسمت نرم مچ پا معمولا نشان دهنده پیچ خوردگی است.
بریس چه سودی برای شکستگی دارد؟
بریس با فشرده کردن بافت نرم پا باعث محدود کردن حرکات آن میشود و در نتیجه روند بهبودی شکستگی سریع تر میشود.
آیا میشود از بریس برای شکستگی پا استفاده کرد؟
بله. بریس برای بی حرکت نگه داشتن پای شکسته است و به شما این امکان را میدهد تا فعالیت های حرکتی و تحمل وزن مانند راه رفتن آرام و فعالیت های روزمره زندگی خود را ادامه دهید.
آیا میتوانم شب ها از زانوبند استفاده کنم؟
به طور معمول نباید شب ها از زانوبند استفاده کرد. اما ممکن است جراح به شما توصیه کند که پس از جراحی شب ها هم از زانوبند استفاده کنید تا از حرکات ناخواسته جلوگیری شود.
استفاده مدوام از زانو بند کار اشتباهی است؟
با وجود اینکه استفاده از زانوبند میتواند مفید باشد اما باید به این نکته دقت کنید که چه زمانی و برای چه مدت از آن استفاده کنید. درباره اینکه آیا زانوبند برای شما مناسب است یا خیر با پزشک ارتوپد خود صحبت کنید. اگر ارتوپد شما استفاده از زانوبند را توصیه کرد میتوانید آن را تمام طول روز بپوشید. با این حال استفاده اشتباه از زانوبند میتواند درد شما را بدتر کند یا باعث آسیب بیشتر به زانو شود. اگر از زانوبندی استفاده میکنید که زانوی شما را بی حرکت نگه میدارد ممکن است مفصل شما ضعیف شود. بهتر است پس از آسیب دیدگی با انجام تمرینات زانو زیر نظر ارتوپد قدرت بدنی خود را حفظ کنید.
مچ بند باید چقدر محکم باشد؟
مچ بند باید برای پا شما مناسب باشد. نه آنقدر سفت باشد که باعث ناراحتی شما شود و نه آنقدر شل باشد که تاثیری در روند درمان نداشته باشد. اگر بریس خیلی سفت باشد میتواند گردش خون شما را محدود کند و احتمالا مشکلات بیشتری ایجاد میکند. بنابراین آن را به اندازه کافی شل نگه دارید تا جریان خون دچار مشکل نشود.
