زانو درد يك مشکل بسیار شایع است. گرچه ناخوشایند و ناامیدکننده است اما نکته مثبت این است که بسیاری از دلایل زانو درد اغلب قابل درمان هستند.
تشخیص درد زانوی شما ابتدا به سابقه پزشکی نیاز دارد. احساس درد (به عنوان مثال درد تیز یا سوزش)، جایی که درد احساس می‌شود (به عنوان مثال جلو یا پشت زانو)، زمان شروع آن (به عنوان مثال، به تدریج یا ناگهانی) و اینکه آیا اخیراً ضربه خورده‌اید (به عنوان مثال ضربه به زانو) به تشيص مشكل و بهبود درد كمك می‌كند.
علاوه بر سابقه پزشکی، پزشک معاینه مفصل زانو را انجام می‌دهد و آزمایش‌های تصویربرداری را برای تعیین یا تأیید تشخیص سفارش می‌دهد.
در پایان، درک دقیق علت درد زانو برای شما و دکتر شما در تهیه یک برنامه درمانی موثر مهم است. برنامه درمانی که تسکین علائم را سرعت می‌بخشد و زانو را به عملکرد طبیعی خود باز می‌گرداند.
دلایل زانو درد
زانو یک ساختار پیچیده است که از سه استخوان تشکیل شده است، شامل استخوان ران تحتانی، استخوان ران فوقانی و استخوان کشکک.
در زانو، رباط‌ها و تاندون‌های محکمی وجود دارند که این استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند. همچنین، غضروف‌هایی در زیر استخوان کشکک زانو و بین استخوان‌ها قرار دارد که مانند یک بالشتک عمل می‌کند و استخوان زانو را تثبیت کرده و آن را محافظت می‌کند. هرگونه آسیب یا بیماری که این ساختارها را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است منجر به درد شود.
دلایل شایع زانو درد
اگر زانو درد دارید، برخی از علل شایع آن عبارتند از:
آرتروز زانو
انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد که مفصل زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دو مورد شایع آن آرتروز و آرتریت روماتوئید است.
- آرتروز زانو در اثر “فرسودگی” غضروف‌های زانو ایجاد می‌شود و بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود.
- آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که به وسیله آن سیستم ایمنی بدن افراد به چندین مفصل در بدن حمله می‌کند. در این بیماری، علاوه بر درد، تورم و قرمزی و گرما در قسمت پشتی زانو ممکن است ایجاد شود. برخلاف آرتروز، درد زانو ناشی از آرتریت روماتوئید با فعالیت بهبود می‌یابد.
آسیب‌های رباط زانو
چهار رباط اصلی در زانوی شما وجود دارد. این رباط‌ها شامل دو رباط جانبی و دو رباط صلیبی است.
آسیب رباط جانبی
آسیب به رباط جانبی داخلی (MCL) اغلب در اثر ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو ایجاد می‌شود که باعث درد در قسمت داخلی زانو می‌شود.
آسیب رباط صلیبی
آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی متداول‌ترین نوع آسیب دیدگی زانو است که اغلب در اثر ضربه مستقیم یا تغییر ناگهانی جهت یا سرعت هنگام دویدن ایجاد می‌شود. هنگام بروز أسیب، صدایی ناگهانی از زانو شنیده می‌شود و زانو متورم می‌شود.
پارگی غضروف زانو (مینیسک)
دو قطعه غضروف سخت و به شکل C وجود دارد که مینیسک نامیده می‌شود. مینسیک‌ها بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار دارند. پارگی مینیسک یکی از دلایل عمده درد زانو است و ممکن است در جوانان (غالباً در حین ورزش) یا افراد مسن رخ دهد. زیرا با افزایش سن غضروف ضعیف شده و مستعد پارگی می‌شود. علاوه بر درد، فردی که دچار پارگی مینیسک است ممکن است در ابتدا هنگام ایجاد پارگی یک صدای ناگهانی را بشنود.
التهاب تاندون کشکک زانو
تاندونیت کشکک به التهاب تاندون کشکک اشاره دارد. تاندون کشکک یک تاندون بزرگ است که کشکک را به بالای استخوان شما متصل می‌کند. التهاب تاندون کشکک در افرادی که به ورزش یا فعالیت‌هایی می‌پردازند که به دویدن و پرش مکرر نیاز دارد، بیشتر دیده می‌شود. اغلب اوقات، افراد مبتلا به این بیماری یک درد مستمر کسل کننده را توصیف می‌کنند که با فعالیت تشدید می‌شود.
سندرم درد پاتلوفمورال
سندرم درد پاتلوفمورال بیشتر در بزرگسالان و جوانان دیده می‌شود. معمولاً به دلیل فعالیت‌های شدیدی که باعث ایجاد فشار روی زانو می‌شود مانند دویدن، چمباتمه زدن یا بالا رفتن از پله‌ها ایجاد می‌شود. این وضعیت باعث ایجاد یک درد مبهم و آزاردهنده در زیر مچ پا می‌شود. گاهی اوقات به عنوان کندرومالاسی پاتلا نیز شناخته می‌شود، به این معنی که غضروف پشت مچ پا نرم شده و به مرور زمان تحلیل می‌رود.
کیست بیکر
کیست بیکر تورم در پشت مفصل زانو است و گاهی اوقات نشانه یک مشکل اساسی دیگر مانند پارگی مینیسک است. گرچه همه کیست‌های بیکر باعث درد نمی‌شوند، اما دردی در پشت زانو احساس می‌شود و اغلب با سفتی زانو و برجستگی قابل رویت همراه است که با فعالیت بدنی بدتر می‌شود.
بورسیت پره پاتلار
بورس پره پاتلار کیسه‌ای پر از مایعات است که دقیقاً در قسمت جلوی زانو قرار دارد. بورسیت پره پاتلار در صورت ملتهب شدن بورس ایجاد می‌شود. این مشکل بیشتر در افرادی دیده می‌شود که مرتبا زانوهایشان با زمین برخورد دارد.
سندرم باند ایلیوتیبیال
سندرم باند ایلیوتیبیال به التهاب باند ایلیوتیبیال اشاره دارد. مجموعه‌ای ضخیم از الیاف که در امتداد قسمت خارجی ران قرار دارد. التهاب باند الیوتیبیال معمولاً در اثر استفاده بیش از حد، به ویژه در دونده‌ها اتفاق می‌افتد و باعث درد سوزش آور در قسمت خارجی مفصل زانو می‌شود.
علل کمتر شایع درد زانو
- جابجایی کشکک
- نقرس
- سندرم پلیکا
- بیماری ازگود شلاتر
- استئوكندریت دیسكان
- عفونت مفصل زانو
- شکستگی در ناحیه زانو
- تومور استخوان
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر از علت علائم خود مطمئن نیستید یا از توصیه‌های درمانی خاص برای مشکل خود اطلاع ندارید، باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. درمان درد زانو باید دلیل خاص مشکل شما را برطرف کند.
اگر مشکلات زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید:
- راحت نبودن در هنگام راه رفتن در طرف آسیب دیده
- آسیب دیدگی که باعث تغییر شکل در اطراف مفصل می‌شود
- درد زانو که در شب یا هنگام استراحت رخ می‌دهد
- زانو درد که بیش از چند روز ادامه دارد
- قفل شدن زانو (عدم توانایی در خم شدن)
- تورم مفصل یا ناحیه ساق پا
- علائم عفونت، از جمله تب، قرمزی یا گرما
- علائم غیرمعمول دیگر
تشخیص
بسیاری از بیماری‌های زانو را می‌توان فقط توسط سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی توسط یک متخصص پزشکی تشخیص داد.
تاریخچه پزشکی
هنگام صحبت در مورد درد زانوی خود با پزشک، سعی کنید تا حد ممکن جزئیات بیشتری ارائه دهید. به این دلیل که سرنخ‌هایی مانند محل دقیق و زمان درد زانو، همراه با علائم مرتبط می‌توانند به پزشک شما کمک کنند تا راحت‌تر و سریع‌تر مشکل شما را تشخیص دهد.
محل
جایی که در زانوی خود احساس درد می‌کنید می‌تواند نشانه‌هایی در مورد نوع آسیب یا شرایط ایجاد کننده ناراحتی را ارائه دهد.
زمان سنجی
همانطور که محل درد زانو ممکن است مشخص کند که چه چیزی باعث ایجاد این مشکل شده‌است، زمان بروز درد و فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند نیز می‌توانند به تشخیص کمک کنند.
علائم مرتبط
پزشک از شما می‌پرسد که آیا علاوه بر درد، احساس تورم یا علائمی مانند تب یا لرز (نشانه‌ای از عفونت احتمالی) یا سایر علائم عمومی بدن (به عنوان مثال، درد مفاصل در جای دیگر، خستگی یا از دست دادن وزن ) دارید یا خیر. زیرا این علائم می‌توانند یک بیماری سیستمیک مانند آرتریت روماتوئید را نشان دهند.
معاینه فیزیکی
علاوه بر تشخیص صحیح، معاینه کامل بدنی نیز مهم است. هنگام بررسی زانوی آسیب دیده، پزشک شما از نظر تورم زانو دقیقاً بررسی می‌کند و برای ارزیابی ثبات، سر و صدا و قفل کردن، زانو را به اطراف حرکت می‌دهد.
آزمایشات تصویربرداری
هنگام مراجعه به پزشک، انجام یک ارزیابی جامع برای به دست آوردن تشخیص از اهمیت بالایی برخوردار است. این ارزیابی شامل مطالعات تصویربرداری می‌باشد.
در بیشتر موارد، پزشک با اشعه ایکس شروع می‌کند که نه تنها می‌تواند استخوان‌ها را نشان دهد بلکه می‌تواند نشانه‌هایی از آسیب بافت نرم، آرتروز یا مشکلات ترازبندی را نیز نشان دهد. سپس در صورت نیاز برای ارزیابی بیشتر آسیب‌های بافت نرم با سونوگرافی یا MRI ادامه می‌دهد.
درمان
برخی از درمان‌های معمول برای درد زانو در اینجا ذکر شده است. اما توجه داشته باشید که این موارد همه روش‌های درمانی موجود نیستند و همه این روش‌های درمانی برای هر بیماری و مشکلی مناسب نخواهند بود.
استراتژی های مراقبت از خود
بسیاری از روش‌های درمانی اولیه برای درد زانو ساده و سرراست است و در خانه انجام می‌شود.
استراحت
اولین درمان برای شایع‌ترین مشکلی که باعث درد زانو می‌شود، استراحت موقت مفصل است. استراحت اجازه می‌دهد التهاب فوری فروکش کند. گاهی اوقات این تنها مرحله مورد نیاز برای تسکین درد زانو است.
یخ
علاوه بر استراحت، استفاده از بسته ژل سرد، کیسه یخ یا کیسه سبزیجات منجمد روی زانو شاید رایج‌ترین روش درمانی برای درد زانو باشد. در هنگام بستن زانو حتماً فقط به مدت 15 تا 20 دقیقه یخ را روی پوست قرار دهید.
حمایت کردن
بسته به تشخیص علت درد شما، پزشک ممکن است برای کاهش درد شما پشتیبانی از زانو را توصیه کند. به عنوان مثال، در مورد تاندونیت کشکک ممکن است پزشک شما نوار چسب حمایتی و بندهای تاندون کشکک را توصیه کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یک جنبه بسیار مهم در درمان است. فیزیوتراپیست‌ها از تکنیک‌های مختلفی برای افزایش قدرت، بازیابی تحرک و کمک به بازگشت بیماران به سطح فعالیت قبل از آسیب خود استفاده می‌کنند.
داروها
از داروها اغلب نه تنها برای تسکین درد، بلکه برای کمک به درمان مشکل اساسی زانو نیز استفاده می‌شود.
جراحی
جراحی به طور کلی به موارد خاص اختصاص داده می‌شود، مانند:
- انواع خاصی از آسیب‌های رباط یا دررفتگی زانو
- برخی از شکستگی‌های زانو
- برخی از مفاصل آلوده زانو که نیاز به تخلیه در جراحی دارند
- برخی موارد پیشرفته آرتروز زانو
پیشگیری
چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از آسیب دیدگی زانو و یا جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های مزمن زانو مانند آرتروز انجام دهید:
- در صورت اضافه وزن یا چاقی لاغر شوید.
- عضلات چهار سر ران و عضله همسترینگ را تقویت کنید و کشش دهید.
- در ورزشهای هوازی کم برخورد، مانند شنا یا دوچرخه سواری، شرکت کنید. این ورزش‌ها باعث تقویت عضلات می‌شوند و در عین حال استرس کمتری روی زانوی شما وارد می‌کنند.
- اگر روی زانوها کار می‌کنید از زانوبند استفاده کنید.
