هنگامی که سطوح آرنج دست از هم جدا می‌شود، دچار دررفتگی آرنج می‌شویم. دررفتگی‌های آرنج ممکن است بطور کامل یا نیمه باشد و معمولاً پس از آسیب‌هایی مانند افتادن یا تصادف رخ می‌دهد. هنگامی که دررفتگی کامل ایجاد می‌شود، سطوح مفصل بطور کامل از هم جدا می‌شوند و در نیمه دررفتگی، سطوح مفاصل فقط بطور جزئی جابجا می‌شوند. نیمه دررفتگی را سابلکسیشن یا دررفتگی نسبی نیز می‌نامند.
آناتومی
برای تشکیل مفصل آرنج، سه استخوان به هم متصل می‌شوند. هومروس استخوانی است که در قسمت بالای بازو قرار دارد. دو استخوان در ساعد (رادیوس و النا)، قسمت پایین آرنج را تشکیل می‌دهند. هرکدام از این استخوان‌ها شکل کاملاً متفاوتی دارند.
رباط‌هایی که به استخوان متصل هستند، مفصل آرنج را چسبیده به هم نگه داشته و استخوان‌ها در راستای مناسبی قرار می‌گیرند.
آرنج از یک مفصل لولایی و مفصل گوی و کاسه تشکیل شده است. هنگامی که عضلات منقبض شده و شل می‌شوند، دو حرکت خاص در آرنج ایجاد می‌شود.
- خم شدن آرنج از طریق مفصل لولایی رخ می‌دهد که به آرنج این امکان را داده که خم و راست شود. به این حرکات به ترتیب فلکشن یا تا شدن آرنج و باز شدن یا اکستنشن می‌گویند.
- چرخش آرنج بوسیله گوی و کاسه مفصل انجام می‌شود که به دست این توانایی را می‌دهد که کف دست به سمت بالا یا پایین بچرخد. به این حرکت به ترتیب چرخش به سمت بیرون و چرخش به سمت داخل می‌گویند.
آسیب‌ها و دررفتگی‌های آرنج می‌تواند به هرکدام از این حرکات آسیب وارد کند.
علت دررفتگی آرنج
دررفتگی آرنج به ندرت رخ می‌دهد و اصولاً در زمانی رخ می‌دهد که شخص با دستانی کاملاً کشیده به زمین برخورد می‌کند. در این حالت، نیرویی به آرنج منتقل می‌شود. این نیرو معمولاً حاوی یک حرکت چرخشی است که باعث حرکت و چرخش آرنج به سمت خارج از جای خود می‌شود. دررفتگی آرنج ممکن است در تصادفات رانندگی رخ دهد، به‌خصوص زمانی که فرد در برابر نیرویی که از جهت مقابل وارد می‌شود، مقاومت می‌کند. این نیرو که از طریق بازو منتقل می‌شود، می‌تواند مانند زمانی که فرد به زمین می‌افتد، باعث دررفتگی آرنج شود.
آرنج به دلیل تأثیرات ترکیبی از سطوح استخوانی، رباط‌ها و عضلات، بسیار مقاوم است. هنگامی که آرنج دچار دررفتگی می‌شود، یک یا چندین ساختار از این عوامل به درجات مختلف آسیب می‌بینند.
در دررفتگی ساده آرنج، استخوان آسیب مهمی نمی‌بیند.
هنگامی که دررفتگی پیچیده در آرنج رخ می‌دهد، ممکن است آسیب‌های جدی به استخوان و رباط وارد شود.
در اکثر دررفتگی‌های شدید آرنج، رگ‌های خونی و عصب‌هایی که از آن ناحیه عبور می‌کنند، ممکن است دچار آسیب شوند. اگر این مشکل ایجاد شود، خطر از دست دادن بازو وجود دارد.
برخی افراد با مشکل شلی و لقی شدید رباط‌ها متولد می‌شوند. این افراد بیشتر در معرض خطر دررفتگی آرنج قرار دارند. در برخی دیگر از افراد، درز شیاری استخوان النا در مفصل لولایی آرنج، از هنگام تولد کم عمق می‌باشد. در این افراد ریسک دررفتگی آرنج کمی بیشتر است.
علائم دررفتگی آرنج
دررفتگی کامل آرنج به شدت دردناک و کاملاً واضح است. بازو تغییر شکل پیدا کرده و چرخش غیرعادی در آرنج ایجاد می‌شود.
تشخیص نیمه دررفتگی آرنج یا سابلکسیشن کمی سخت است. نیمه دررفتگی آرنج عمدتاً به دلیل تصادف رخ می‌دهد. چون آرنج فقط بطور جزئی دچار دررفتگی شده، استخوان‌ها ممکن است بطور خودبخود در جای خود قرار بگیرند و مفصل حالت نسبتاً عادی داشته باشد. آرنج معمولاً بخوبی حرکت می‌کند، اما دردناک خواهد بود. در نواحی بیرونی و داخلی آرنج در جایی که رباط‌ها دچار کشیدگی یا پارگی شده‌اند، کبودی مشاهده می‌شود. اگر رباط‌ها بهبود پیدا نکنند، ممکن است نیمه دررفتگی با گذشت زمان دوباره تکرار شود.
معاینات پزشکی
پزشک در طول معاینات، بازوی شما را آزمایش کرده، و حساسیت، ورم و تغییر شکل بازو را بررسی می‌کند. پزشک پوست و چرخش بازو را ارزیابی می‌کند. نبض مچ دست نیز بررسی می‌شود. اگر سرخرگ در زمان دررفتگی آسیب دیده باشد، هنگام لمس دست، احساس سردی و ظاهری سفید یا بنفش خواهد داشت، که به دلیل کمبود جریان خون گرم به دست است.
همچنین بررسی منبع عصب به دست، بسیار اهمیت دارد. اگر عصب‌ها در طول دررفتگی آسیب دیده باشند، قسمتی از دست یا تمام آن ممکن است دچار بی‌حسی شود، و شخص قادر به حرکت دادن آن نیست.
تصویربرداری اشعه ایکس، برای تشخیص آسیب استخوانی ضروری است. اشعه ایکس می‌تواند جهت دررفتگی را نیز نشان دهد.
بهترین راه برای تایید دررفتگی آرنج استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس است. اگر بررسی جزئیات استخوان با اشعه ایکس جهت تشخیص، سخت باشد، از سی‌تی اسکن استفاده می‌شود. اگر بررسی رباط‌ها نیز لازم باشد، استفاده از ام‌آر‌آی سودمند است، با این حال به ندرت آن را انجام می‌دهند.
اگرچه در ابتدا پزشک قبل از گرفتن جواب سی‌تی اسکن و ام‌آر‌آی، آرنج را جا می‌اندازد. این آزمایشات معمولاً پس از جا انداختن آرنج انجام می‌شود.
درمان
دررفتگی آرنج باید به عنوان یک آسیب اورژانسی در نظر گرفته شود. هدف از درمان سریع دررفتگی آرنج، جا انداختن آن و برگشت آرنج در راستای خود است. هدف دراز مدت درمان، بازیابی عملکرد طبیعی بازو است.
درمان‌های غیرجراحی
بازگرداندن آرنج به خط راستای طبیعی خود، عمدتاً در بخش اورژانس بیمارستان انجام می‌شود. قبل از انجام اینکار، داروهای مسکن و آرام‌بخش به شخص داده می‌شود. روش جا انداختن آرنج را رداکشن نیز می‌نامند. اینکار به آرامی و آهستگی انجام می‌شود.
دررفتگی ساده آرنج، با ثابت نگه داشتن آن به مدت یک تا سه هفته در اسپلینت یا آویز دست و پس از آن تمرینات حرکتی، درمان می‌شود. اگر آرنج به مدت طولانی‌تری ثابت باقی بماند، توانایی حرکت کامل آرنج (محدوده حرکتی آن) ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. فیزیوتراپی می‌تواند در طول این دوره بهبودی، مفید واقع شود.
بعضی از افراد حتی پس از انجام فیزیوتراپی، هرگز قادر نخواهند بود که بازوی خود را بطور کامل باز (کشیده) کنند. خوشبختانه، آرنج حتی بدون داشتن محدوده حرکتی کامل، به خوبی کار خود را انجام می‌دهد. هنگامی که محدوده حرکتی آرنج بهبود یابد، پزشک یا فیزیوتراپ می‌تواند برنامه تمرینی برای تقویت آرنج اضافه کند. در دوره بهبودی آرنج، بطور دوره‌ای تصویربرداری اشعه ایکس از آرنج گرفته می‌شود تا اطمینان حاصل شود که مفصل آرنج بخوبی در جای خود قرار گرفته است.
درمان جراحی
هنگامی که دررفتگی کامل آرنج رخ می‌دهد، جهت بهبود رباط‌ها و قرار دادن استخوان در راستای خود، ممکن است انجام جراحی لازم باشد. اصلاح و تنظیم دررفتگی پیچیده آرنج و نگه داشتن آن در جای خود، مشکل است. پس از جراحی، آرنج بوسیله یک لولای بیرونی محافظت می‌شود. این وسیله از دررفتگی مجدد آرنج جلوگیری می‌کند. اگر رگ‌های خونی یا عصب‌ها در هنگام دررفتگی آسیب دیده باشند، جهت درمان رگ‌های خونی و عصب‌ها و اصلاح استخوان و آسیب‌های رباط، جراحی دیگری مورد نیاز است. جراحی ترمیمی که این روزها انجام می‌شود، خشکی مفصل آرنج را بطور موفقیت‌آمیزی بهبود می‌بخشد. این جراحی، بافت‌های زخم و برآمدگی‌های اضافی استخوان را برمی‌دارد و همچنین انسداد حرکتی را برطرف می‌کند.
اگر استخوان آرنج بخوبی در جای خود قرار نگرفته باشد، با گذشت زمان خطر بروز آرتروز در مفصل آرنج افزایش می یابد؛ آرنج بطور طبیعی حرکت نمی‌کند و نمی‌چرخد؛ یا آرنج دوباره دچار دررفتگی خواهد شد.
