پای پرانتزی عارضه‌ای است که در نوزادان طبیعی محسوب می‌شود ولی می‌تواند با افزایش سن باعث ایجاد مشکلاتی برای فرد شود. پای پرانتزی در صورت عدم درمان می‌تواند باعث بروز مشکل در گام برداشتن، ایجاد درد زانو و کمر و افزایش احتمال التهاب و آسیب‌دیدگی مفاصل شود. مشکلات ناشی از پای پرانتزی بسته به شدت عارضه می‌توانند خفیف و یا شدید باشند.
امکان دارد پای پرانتزی در ابتدا باعث بروز مشکل برای افراد نشود. این عارضه با گذشت زمان می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای بدن شود.در صورت وجود خمیدگی پا به سمت بیرون است، بهتر است به پزشک مراجعه شود. تشخیص صحیح عارضه و آگاهی نسبت به گزینه‌های درمانی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. به این منظور توصیه می‌شود به مرکز ارتوپدی فنی امید مراجعه شود. متخصصین در این مرکز دارای تجربه زیادی در تشخیص و درمان پای پرانتزی (ژنو واروم) هستند.متخصصین این کلینیک بر اساس شرایط خاص هر بیمار برنامه درمانی مناسب را تجویز خواهند کرد تا از بروز عوارض بیشتر پیشگیری شود. درمان در این کلینیک با رویکرد پلکانی انجام می‌شود و از درمان‌های ساده مانند ورزش، بریس و فیزیوتراپی آغاز می‌شود و در صورت لزوم درمان‌های پیچیده‌تر تجویز خواهد شد. شما می‌توانید جهت تهیه ارتز مناسب با توجه به شرایط خاص خود و سفارش آن و دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های 02166015211 – 02166015217 – 02166014158 تماس حاصل فرمایید.
پای پرانتزی
در رحم مادر، پای کودکان به علت وضعیت بدنی به صورت پرانتزی در می‌آید. پس از تولد، وضعیت پای پرانتزی طبیعی محسوب می‌شود. زمانی که کودک آغاز به راه رفتن می‌کند، عضلات و دیگر ساختارهای حفاظتی در پاها به تدریج شکل گرفته و پاها به صورت صاف در می‌آیند. در سن دو سالگی، پای بیشتر کودکان به شکل صاف می‌باشد. برخی از عارضه‌ها و آسیب‌دیدگی‌ها بر رشد استخوان اثر گذاشته و سبب خمیدگی یک یا هر دو پای کودک می‌شوند. در صورت تشخیص به موقع با استفاده از بریس، فیزیوتراپی یا مصرف دارو عارضه بهبود پیدا می‌کند. در غیر این صورت، عدم تعادل ساختاری ایجاد شده در اثر پای پرانتزی باعث بروز مشکلات بسیاری می‌شود.
چه عارضه‌هایی باعث بروز پای پرانتزی می‌شوند؟
علاوه بر خطرات ناشی از پای پرانتزی، بررسی علل بروز این عارضه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بیماری بلانت معمولاً با چاقی و یا راه رفتن در سنین بسیار پایین مرتبط است. در این حالت استخوان‌ها به طور مداوم شکسته و مجدداً بازسازی می‌شوند. در بیماری پاژه، شکستن و بازسازی استخوان سریع‌تر صورت می‌گیرد و منجر به ایجاد استخوان‌های نرم و ضعیف در بدن می‌شود. عارضه راشیتیسم در اثر کمبود ویتامین D ایجاد شده و بر کل بدن اثر می‌گذارد. کوتاه قامتی (کوتولگی) امکان دارد در اثر عوامل ژنتیکی و یا تولید ناکافی هورمون رشد ایجاد شود.
عوارض پای پرانتزی
به منظور حفظ سلامتی، دستگاه اسکلتی- عضلانی بایستی در راستا و وضعیت مناسب قرار داشته باشد. پای پرانتزی یک ناهنجاری اسکلتی- عضلانی محسوب می‌شود. بدن بایستی خودش را با این ناهنجاری تطبیق دهد و این باعث می‌شود که بر گروهی از عضلات فشار وارد شود چرا که این عضلات بایستی ضعف موجود جهت حفاظت از ستون فقرات را جبران کنند.
در این حالت معمولاً بر ستون فقرات فشار وارد می‌شود. در نتیجه عارضه‌های بلندمدت در اثر عدم تعادل اسکلتی- عضلانی بروز می‌کنند. برخی از عوارض بلندمدت پای پرانتزی عبارتند از:
- کمردرد مزمن
- التهاب مفاصل
- کشیدگی عضلانی
- آسیب‌دیدگی عصبی
تأثیر پای پرانتزی بر مفاصل زانو
وجود پای پرانتزی ممکن است باعث فشار و کشیدگی زیاد بر روی ساختارهای آناتومیکی در زانو شود. در اثر پای پرانتزی، یک فضای خالی در بخش خارجی مفصل زانو ایجاد می‌شود و بخش داخلی زانو ممکن است فشرده شود. وجود فضای خالی در بخش خارجی زانو می‌تواند فشار زیادی بر روی رباط‌های جانبی خارجی وارد کند. این رباط‌ها ساختارهای قوی هستند که استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می‌کنند و از حرکت بیش از حد در بخش خارجی زانو جلوگیری می‌کنند.
فشردگی ساختارهای داخلی مفصل زانو ممکن است باعث درد یا ساییدگی مینیسک داخلی شود. مینیسک داخلی در بالای استخوان درشت‌نی قرار دارد و در مفصل زانو به عنوان ضربه‌گیر عمل می‌کند بین استخوان ران و درشت‌نی. فشردگی بیش از حد در این قسمت ممکن است منجر به پارگی مینیسک و یا التهاب مفصل داخلی زانو شود.
بسیاری از افراد پای پرانتزی دارند و بدون درد یا مشکلات دیگر، عملکرد طبیعی دارند و قادر به ورزش هستند. همچنین با مراقبت از زانو و انجام تمرینات ورزشی مناسب، می‌توان از بروز مشکلات مرتبط با پای پرانتزی جلوگیری کرد.
تأثیر پای پرانتزی بر مچ پا
امکان دارد پای پرانتزی بر نحوه حرکت لگن و مچ پا اثر بگذارد و در نتیجه احتمال بروز مشکل در مفاصل لگن و مچ پا در زمان ورزش کردن افزایش پیدا می‌کند.
طبق تحقیقات انجام شده، به علت افزایش نیروهای چرخشی در ساق پا در زمان فعالیت‌هایی مانند دویدن و حرکت اسکوات، پای پرانتزی در افراد ورزشکار می‌تواند سبب افزایش احتمال بروز آسیب‌دیدگی تاندون آشیل شود. با اصلاح و یا تعدیل این نیروها، احتمال آسیب‌دیدگی تاندون آشیل کاهش پیدا می‌کند.
پای پرانتزی باعث می‌شود که مچ پای دوندگان در زمان راه رفتن و دویدن به سمت خارج چرخش کند. متخصص فیزیوتراپی استفاده از کفی طبی مخصوص، بریس یا زانوبند را همراه با برنامه ویژه ورزشی برای این افراد توصیه می‌کند. افراد دارای پای پرانتزی که در فعالیت‌هایی مانند دویدن شرکت می‌کنند بایستی از ارتز استفاده کنند.
تحقیقات نشان می‌دهند که پای پرانتزی سبب بروز مشکلاتی در حفظ تعادل می‌شود. علت این امر می‌تواند تغییر در مرکز جرم در اثر تغییر وضعیت مچ و لگن باشد. افراد دارای پای پرانتزی بایستی از تمارین ورزشی مخصوص بهبود تعادل و حس عمقی استفاده کنند.
درمان زانوی پرانتزی
معمولاً درمان برای نوزادان توصیه نمی‌شود مگر این که علت اصلی بروز پای پرانتزی تشخیص داده شده باشد. در مورد بزرگسالان نیز در صورتی که پای پرانتزی شدید باشد درمان از جانب پزشک پیشنهاد می‌شود. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر می‌باشند:
- کفش طبی
- بریس
- گچ‌گیری
- جراحی جهت ترمیم ناهنجاری استخوانی
- درمان عارضه‌ای که باعث ایجاد پای پرانتزی شده است
پای پرانتزی قابل جلوگیری نمی‌باشد. در برخی از موارد جلوگیری از بروز عارضه‌ای که سبب ایجاد پای پرانتزی شده است امکان‌پذیر می‌باشد. برای مثال در صورتی که کودک از طریق رژیم غذایی و نور خورشید به مقدار کافی ویتامین D دریافت کند، امکان جلوگیری از بروز بیماری راشیتیسم وجود دارد. در صورتی که وضعیت پای پرانتزی کودک پس از دو سالگی همچنان ادامه داشته باشد، بایستی به پزشک مراجعه شود.
تشخیص زودهنگام پای پرانتزی به پزشک و کودک جهت کنترل این عارضه کمک می‌کند.
درمان عوارض پای پرانتزی
متخصص فیزیوتراپی علت اصلی بروز پای پرانتزی را تشخیص داده و با تمارین ویژه جهت تصحیح وضعیت بدنی به بهبود عارضه کمک می‌کند.
تشخیص درست پای پرانتزی از اهمیت زیادی برخوردار است. متخصص فیزیوتراپی در ابتدا وضعیت جسمانی بیمار را معاینه کرده و سابقه پزشکی بیمار (شامل هر گونه آسیب‌دیدگی قبلی پا) را بررسی می‌کند.
مرحله اول درمان شامل رفع آسیب‌های وارد شده (ناهم‌راستایی ستون فقرات) در اثر پای پرانتزی می‌باشد. این مرحله بخش اساسی از درمان محسوب شده و دستیابی به نتیجه درمانی رضایت‌بخش در آینده را امکان‌پذیر می‌سازد، چرا که سبب حفاظت از ستون فقرات به شکل صحیح می‌شود.
مرحله بعدی درمان شامل تصحیح وضعیت بدنی و تقویت گروه عضلات مورد نظر جهت بهبود عارضه می‌باشد. تشخیص علت اصلی بروز پای پرانتزی و تصحیح وضعیت‌های نادرست بدنی تنها روش درمانی بلندمدت جهت بهبود این عارضه محسوب می‌شود.
در مرحله آخر پزشک بایستی وضعیت بیمار را در بلندمدت ارزیابی کند تا از شکل‌گیری وضعیت مناسب بدنی و بهبود پای پرانتزی بیمار اطمینان حاصل کند. با توجه به این که بدن بایستی با وضعیت جدید سازگار و منطبق شود، امکان دارد به درمان دستی نیاز باشد. در نهایت هدف از درمان، بهبود پای پرانتزی و بازیابی سلامتی بیمار می‌باشد.
