گردن درد یکی از شکایت های رایج افراد است ممکن است عضلات گردن به علت حالت بدنی ضعیف دچار کشیدگی شوند اگرکسی برای کار با رایانه روی میز کار خود خم می شود یکی از حالت های بدنی ضعیف را دارد. آرتروز نیز یکی از علل شایع گردن درد است. فیزیوتراپی یکی از رایج ترین درمان ها برای گردن درد مزمن است. اکثر برنامه های فیزیوتراپی برای گردن درد شامل درمان هایی هستند که درد و سفتی را کاهش می دهند تا برنامه ورزشی تقویت کننده و کششی برای گردن شروع شود، روش ها و ورزش های خاصی در فیزیوتراپی استفاده می شود. همچنین مدت زمان برنامه درمانی از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علل گردن درد
گردن شما انعطاف پذیر است و وزن سر شما را تحمل می کند. بنابراین نسبت به آسیب ها و شرایطی که موجب بروز درد و محدود شدن دامنه حرکتی می شود آسیب پذیر است.
کشیدگی عضلات
استفاده بیش از حد گردن مثل خم کردن سر موقع کار با کامپیوتر یا تلفن همراه برای ساعت های طولانی اغلب موجب کشیدگی عضلات می شود حتی در موارد جزئی مثل کتاب خواندن در رختخواب یا دندان قروچه عضلات گردن را تحت فشار و کشیدگی قرار میدهد.
بیماری دیسک دژنراتیو گردن
همه دیسک ها به تدریج آب داخلی خود را از دست می دهند و توانایی محافظت از مهره ها در ستون فقرات را از دست می دهند. اگر دیسک به اندازه کافی تحلیل رود برای برخی افراد منجر به درد به روش های مختلف می شود، مثل فتق دیسک، تحت فشار قرار گرفتن عصب یا تغییراتی در مفصل فاست می شود ومنجر به استئوآرتریت میشود.
مفاصل فرسوده
دقیقاً مانند مفاصل دیگری که در بدن شما وجود دارد مفاصل گردن رو به فرسایش هستند. استئوآرتریت باعث می شود غضروف یا بالشتک بین استخوان ها و مهره ها از بین برود بدن شما پس از آن خارهای استخوانی ایجاد میکند تا بر حرکت مفصل زانو تاثیر بگذارد و موجب بروز درد می شود.
سندروم درد میوفاشیال
این بیماری مزمن نقاط ماشه‌ای (نقاط تحریک پذیر) دارد که از عضلات دردناک و بافت های همبند اطراف تشکیل شدند. معمولاً در بالای کمر در قسمت گردن قرار دارند. این نقاط ماشه‌ای میتوانند به صورت مزمن دردناک و یا به شدت حساس به لمس باشند. درد ممکن است در یک نقطه باشد یا میتواند به سایر قسمت های بدن ارجاع داده شود یا در بدن پخش شود.
تومور ستون فقرات
تومور مثل تومور سرطان میتواند در ستون فقرات گردن ایجاد شود و به بافتها آسیب برساند و موجب وارد شدن فشار روی عصب ها میشود.
اسپوندیلیت
این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که مهره‌ها روی یکدیگر می لغزند. ممکن است به علت یک شکستگی کوچک در مهره ها, شل بودن رباط ها یا احتمالاً تحلیل دیسک پیشرفته باشد.
اهداف فیزیوتراپی برای گردن درد
فیزیوتراپی برای گردن درد معمولاً شامل اهداف زیر می شود:
- کاهش درد و سفتی
- بهبود دامنه حرکتی سر و گردن
- ایجاد، تقویت و پویایی گردن و عضلات پشتیبان
- ایجاد استراتژی هایی برای جلوگیری از بروز مجدد درد.
حتی اگر درد به طور کامل از بین نرود فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود حالت گردن و عملکرد آن برای فعالیت های روزانه ایفا می کند.
چه موقع ممکن است فیزیوتراپی پیشنهاد شود؟
فیزیوتراپی برای گردن ممکن است در موارد مختلفی از جمله موارد زیر به شما پیشنهاد شود:
درد مزمن نامشخص
وقتی گردن درد ادامه پیدا می کند یا دوباره تکرار می شود، منبع دقیق یا مکانیسم درد دشوار است. حتی بدون تشخیص، افزایش قدرت عضلات گردن می تواند به حمایت بهتر از ستون فقرات گردن کمک کند و فرد میتواند مقاومت بیشتری در مقابل درد از خود نشان دهد.
بهبودی پس از آسیب دیدگی
برخی از آسیب دیدگی ها مثل ضربات ناگهانی میتواند به بافت های نرم و مفاصل گردن آسیب وارد و در نتیجه موجب بروز درد یا سفت شدن آن شود و این برای هفته ها و یا حتی بیشتر ادامه پیدا کند یک برنامه فیزیوتراپی می تواند درد را کاهش دهد و کمک کند تا گردن دوباره به عملکرد طبیعی خود بازگردد.
بهبودی پس از جراحی
بعضی از جراحی‌های انجام شده روی گردن ممکن است منجر به درد و سفتی شدیدی شود که تا هفته‌ها و ماه‌ها پس از عمل ادامه دارد. در این موارد، فیزیوتراپی میتواند بهبودی را تسریع کند. فیزیوتراپی میتواند به کاهش سفتی کمک کند، عملکرد گردن را بهبود بخشد، اسپاسم عضلانی دردناک را کاهش دهد و از بروز مجدد آن جلوگیری کند، همچنین عضلات را بازسازی کند.
چه موقع باید از فیزیوتراپی برای گردن درد اجتناب کرد؟
در بعضی موارد فیزیوتراپی ممکن است درد گردن را کاهش ندهد یا حتی مشکل را بدتر کند. معمولا فیزیوتراپی برای گردن درد در موارد زیر توصیه نمی شود:
- تغییر حس بی حسی در صورت یا پوست سر
- تاری دید
- سرگیجه
- دوبینی
- حالت تهوع
- مشکلات گفتاری
- مشکل هنگام بلع
- علائم درد در بازو ها پخش شود
روش های درمانی فیزیوتراپی
دو روش شایع برای فیزیوتراپی وجود دارد که عبارتند از:
فیزیوتراپی فعال
فیزیوتراپی فعال شامل حرکت دادن بدن توسط خود بیمار از طریق تمرینات و حرکات کششی با بهبود قدرت و انعطاف پذیری گردن است. این عضلات درد کمتری دارند و می توانند حالت خوب بدنی را حفظ کنند و فشار روی ستون فقرات گردن را کاهش دهند.
فیزیوتراپی غیر فعال
فیزیوتراپی غیرفعال شامل درمان هایی است که بدون تلاشی از جانب بیمار انجام میشود. درمان های متعددی مثل به کاربردن پک های یخ، گرما درمانی، ماساژ درمانی، اولتراسوند، الکتروتراپی و موارد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از فیزیوتراپی غیر فعال کمک به کاهش درد و ورم است.
انواع فیزیوتراپی فعال
کشش و تمرینات گردن
ورزشها و کششهای متعددی هستند که می توان برای تمرین عضلاتی که مستقیماً به ستون فقرات گردن متصل هستند انجام داد این ورزشها شامل موارد زیر هستند:
بالا و پایین بردن سر
این تمرین می تواند به صورت نشسته یا ایستاده انجام شود حرکات را به صورت آرام و نرم انجام دهید:
- با کمر صاف بایستید و سر کاملا مابین شانه ها قرار گیرد.
- چانه خود را به سمت پایین به طرف قفسه سینه بیاورید و به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه نگه دارید استراحت کنید و به آرامی سر خودتون را به عقب به سمت بالا برگردانید.
- چانه خود را به سمت سقف ببرید جمجمه شما به سمت کمر برمی‌گردد برای مدت ۱۰ ثانیه نگه دارید و سپس به حالت شروع برگردید
- این ست را چندین بار تکرار کنید و هر روز انجام دهید.
حرکت سر به سمت پهلو ها
این تمرین را در حالت ایستاده انجام بدهید پاها به اندازه عرض شانه ها باز و بازوها در دو طرف بدن کنار پهلو ها قرار می گیرند.
- به آرامی سر خود را به طرف شانه راست ببرید و سعی کنید گوش شما با شانه برخورد کند. وقتی احساس کشیدگی کردید متوقف شوید، شانه خود را بالا نبرید.
- این کشش را به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید سپس به حالت شروع برگردید
- این حرکت را برای سمت چپ تکرار کنید این تمرین رو در چندین ست انجام دهید تا جایی که به ۱۰ تکرار برسد
- برای کشش بیشتر دست خود در همان سمت را روی سر خود قرار دهید و به آرامی با انگشتان سر را به سمت شانه ها بکشید.
کشش بالابر کتف
۲ از عضله بالابر کتف داریم که هر کدام در یک سمت از گردن قرار دارند که به چهار سر عضلات عریض بالایی متصل می‌شوند و تا شانه ها پایین می روند این عضله میتواند سفت شود و ممکن است در قسمتی که با تیغه شانه اتصال دارد درد داشته باشد این عضله می تواند نقش مهمی در کاهش درد گردن داشته باشد
کشش عضله بالابر که می تواند به صورت نشسته یا ایستاده به شکل زیر انجام دهید:
- آرنج خود را از سمت پهلو بالا ببرید به طوری که از سطح شانه ها بالاتر برود با انجام این حرکت عضله شما دراز تر میشود
- در همین وضعیت ابتدا آرنج را در مقابل چارچوب درب قرار دهید. با انجام این حرکت قسمت بیرونی تیغه شانه بالا میرود و قسمت داخلی پایین می آید که موجب می شود عضله بالا برنده کتف دراز تر شود.
- سپس سر خودتان را از سمتی که در حال کشش است برگردانید چانه خود را پایین بیاورید و پشت گردن را تحت کشش قرار دهید.
- این حرکت را برای ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه نگه دارید
تقویت عضلات کمر و هسته مرکزی بدن
اگر فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد و تقویت گردن به شما پیشنهاد شده است احتمالاً عضلات مرکزی و کمر در اطراف تنه از این تقویت سود میبرند برخی ورزش ها برای تقویت عضلات عبارتند از:
فشار دادن کتف شانه
صاف بایستید تیغه های شانه را از پشت به آرامی به سمت یکدیگر بکشید طوری که آرنج ها کمی به سمت عقب و داخل کشیده شوند به وضعیت شروع برگردید. ۱۰ بار تکرار کنید این ورزش به شما کمک می کند تا حالت بدنی خود را بهبود ببخشید.
فشار به دیوار
پاها را به عرض شانه‌ها باز کنید و دست‌هایتان را روی دیوار قرار دهید، کمی پایین‌تر از سطح شانه‌ها. آرنج‌هایتان را در همان جایی که سرتان به حالت خنثی است، صاف کنید. سپس همانطور که به جلو حرکت می‌کنید، آرنج‌هایتان را خم کنید. این تمرین را در یک یا دو ست ۱۰ بار تکرار کنید. این تمرین را دو بار در روز انجام دهید.
تمرین در وضعیت خوابیده روی شکم
روی شکم خود دراز بکشید و دستها را در در کنار خود از سطحی مانند تخت آویزان کنید سعی کنید طوری به بدن خودتان زاویه بدهید که سر رو به گوشه تخت باشد از یک بالش زیر شکم خود برای راحتی بیشتر استفاده کنید با کشیدن دست ها به سمت عقب همانطور که آرنج های خود را خم کرده اید و تیغه های شانه را به هم فشار می دهید شروع کنید سپس به آرامی به وضعیت شروع برگردید. سر خودتان را بالا نیاورید ۲۰ بار تکرار کنید دو بار در روز انجام دهید.
حرکات ایروبیک
در این نوع ورزش هوازی همانطور که قلب و ششها در طول این تمرین سخت کار می کنند سطح تنفس و جریان خون افزایش می یابد. برخی نمونه های شایع از فعالیت های ایروبیک کم ضرر که ستون فقرات را تحت تاثیر قرار نمی دهند شامل دوچرخه سواری به حالت صاف یا دوچرخه سواری به حالت خوابیده، شنا با استفاده از ماسک و غواصی برای حذف چرخش گردن و پیاده روی سریع هستند.
ورزش در آب
برخی ورزش ها را می توان در استخر انجام داد شناور بودن در آب به کاهش فشار روی ستون فقرات کمک میکند و همچنین به ماهیچه ها کمک می کند تا عملکرد بهتری داشته باشند. اگر گردن درد شدید همراه با درد شانه یا کمر باشد ورزشهای آبی می توانند کمک کننده باشند.
انواع فیزیوتراپی غیر فعال
برخی انواع درمان های فیزیوتراپی که مدالیته نیز نامیده می شوند عبارتند از:
یخ و گرما درمانی
یخ یا پک های یخ را می‌توان برای کاهش درد و ورم استفاده کرد پک گرم را می توان برای افزایش جریان خون و شل شدن عضلات سفت به کار برد. در برخی موارد گرما و سرما درمانی با توجه به نوع آسیب بیمار یا ترجیح شخصی او به صورت متناوب انجام شوند.
ماساژ درمانی
ماساژ می تواند به شل شدن و یا ریلکس شدن عضلات کمک کند درد را کاهش می دهد و سفتی عضلات را برطرف میکند یکی از کارهایی که برای درمان گردن درد شایع است. ماساژ پشت گردن و عضلات اطراف آن است که شامل پشت سر، شانه ها و کمر میشود.
الکتروتراپی
این درمان از دستگاهی برای فرستادن جریان الکتریکی خفیف از طریق سیم ها به ناحیه آسیب دیده یا دردناک استفاده می کند. انواع مختلف الکتروتراپی برای اهداف مختلف به کار میرود مثل تغییر سیگنال های درد، تحریک انقباض عضلانی، افزایش بهبود بافت، ارسال داروی تسکین درد از طریق پوست (یون رانی). شایعترین نوع الکتروتراپی بر گردن درد، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست است که پالسهای الکتریکی را به عصب های حسی زیر پوست می فرستد. با این هدف که احساس درد را به حس قابل تحمل تری تغییر دهد.
اولتراسوند
معمولاً یک ژل سرد روی ناحیه دردناک یا متورم استفاده میشود. پس از آن یک دستگاه حاوی دستگیره به آرامی روی پوست مالیده میشود. در همین حال امواج صوتی با انرژی بالا به سطح زیر بافتها ارسال می کند. برخی مردم احساس گرمای ملایمی در این محل احساس کردند و اظهار داشتند که عضلات آنها آرامش پیدا کرده و درد آنها برطرف شده است.
