ورم زانو یک مشکل رایج است که میتواند جوانان و همچنین افراد مسن را تحت تاثیر قرار دهد.
این ممکن است یک وضعیت حاد ناشی از یک آسیب تروماتیک یا مزمن باشد که در طول زمان به کندی ایجاد شده است. محل تورم نیز میتواند متفاوت باشد، گاهی اوقات در مفصل زانو و در موارد دیگر در بافتهای نرم اطراف زانو رخ میدهد.
علل تورم زانو
برخی از دلایل احتمالی تورم حاد زانو عبارتند از:
بورسیت
در سرتاسر بدن کیسههای ریز، نازک و پر از مایع به نام بورسا وجود دارد. این بالشتکهای لغزنده اصطکاک بین استخوان و بافت نرم اطراف مانند پوست و ماهیچه را کاهش میدهند. زانو دارای 11 بورسا است و 2 تای آنها بیشتر در معرض بورسیت هستند.
وقتی بورسای زانو ملتهب میشود، به این وضعیت بورسیت اشاره میشود. در این حالت، بورسا ممکن است با مایع اضافی پر شده و باعث تورم و آب روی زانو شود. زانوی متورم معمولاً نرم و قابل فشار مانند یک بادکنک پر از آب است. ممکن است حساس و دردناک باشد یا بدون درد و حساسیت باشد.
اکثر موارد بورسیت با مراقبتهای پزشکی خانگی و درمان غیرفوری قابل بهبود هستند. اما بورسیت سپتیک میتواند به شدت خطرناک باشد و برای زندگی تهدید کننده باشد. این وضعیت زمانی رخ میدهد که بورسا با یک میکروب آلوده شده باشد. بورسا میتواند ملتهب شده و با چرک پر شود. زانوی متورم ممکن است قرمز و گرم به نظر برسد و فرد ممکن است با تب و احساس ناراحتی مواجه شود.
اگر افراد فکر میکنند علائم آنها ممکن است ناشی از بورسیت سپتیک باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
نقرس
تجمع دردناک کریستالهای میکروسکوپی اسید اوریک در مفصل، منجر به حمله نقرس میشود. این تورم اغلب در شب هنگام دراز کشیدن روی تخت رخ میدهد. معمولاً به سرعت رخ میدهد و با درد، قرمزی و گرمی ناگهانی و شدید همراه است.
در حالی که نقرس به احتمال زیاد شست پا را درگیر میکند، معمولاً زانو و همچنین پاشنه، مچ پا و کف پا را نیز درگیر میکند. نقرس معمولاً فقط یک مفصل را در یک زمان تحت تأثیر قرار میدهد. اولین بار حملات نقرس معمولاً در مردان 30، 40 و 50 ساله رخ میدهد.
در حالی که یک دوره نقرس معمولاً خود به خود برطرف میشود، دارو و درمان دارویی میتواند به تسکین درد و سایر علائم کمک کند. بسیاری از افراد میتوانند با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی، احتمال حملات نقرس در آینده و آسیب مفاصل را کاهش دهند. ممکن است داروهای خوراکی نیز تجویز شود.
آرتروز
آرتروز یکی دیگر از علل شایع تورم در زانو است. در یک فرد مبتلا به آرتروز، التهاب مزمن زمینهای وجود دارد، اما ممکن است همچنان پنج نشانگر کلیدی التهاب حاد را تجربه کنند. انواع مختلفی از آرتروز میتواند باعث تورم زانو شود، از جمله:
- استئوآرتریت، شایعترین نوع آرتروز، که از تجزیه غضروف زانو ناشی میشود.
- آرتریت روماتوئید، یک فرم التهابی، که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به مفاصل حمله میکند.
- آرتروز نوجوانان، که در افراد 16 ساله و کمتر رخ میدهد.
- آرتروز واکنشی، یک نوع مزمن که معمولاً به دنبال عفونت دستگاه تناسلی یا دستگاه ادراری ایجاد میشود.
- آرتروز عفونی، که زمانی رخ میدهد که عفونت باعث تورم در مفصل شود.
در صورتی که پزشک مشکوک به آرتروز باشد، در مورد علائم دیگر سؤال میکند و سابقه پزشکی فرد را بررسی میکند. همچنین ممکن است انجام آزمایشاتی مانند آزمایش خون و تصویربرداری مانند اشعه ایکس را تجویز کند.
بهترین برنامه درمانی به نوع آرتروز بستگی دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای تسکین دهنده درد، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- تغییرات سبک زندگی، مانند ورزش
- فیزیوتراپی
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضدروماتیسمی اصلاح کننده بیماری
- دستگاههای کمکی
- تزریق استروئید
- جراحی
صدمات حاد
صدمات حاد ممکن است ناشی از ورزش، تمرین یا حوادثی باشد که شامل ضربههای شدید به زانو میباشند. برخی از موارد رایج آسیب حاد زانو عبارتند از:
- رگ به رگ شدن رباطها یا عضلات اطراف زانو در اثر چرخش، پیچ خوردن یا ضربه ناگهانی
- تاندونیت ناشی از استفاده بیش از حد از تاندون یا مفصل
- پاره شدن غضروف در اثر ضربه
پزشک ممکن است از تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی برای ارزیابی آسیب استفاده کند.
درمان ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:
- استراحت کردن
- استفاده از بریس یا سایر وسایل کمکی
- مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- دریافت فیزیوتراپی
- قرار گرفتن تحت عمل جراحی
عفونتها
عفونتهایی مانند موارد زیر میتوانند باعث تورم در زانو شوند:
- لوپوس، یک بیماری مزمن که باعث میشود سیستم ایمنی به بافتهای سالم از جمله مفاصل حمله کند.
- بیماری لایم، که توسط کنه منتشر میشود و باعث ایجاد علائمی شبیه آنفولانزا، بثورات پوستی و تورم مفاصل میشود.
آزمایش میتواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا عفونت مسئول تورم است یا خیر. اگر عفونت باکتریایی باشد، مانند بیماری لایم، ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود.
کیست بیکر
تورم در پشت زانو ممکن است نشان دهنده کیست بیکر باشد. کیست ممکن است علائم دیگری نداشته باشد یا با درد و سفتی همراه باشد. درد ممکن است در طول فعالیتهای خاص، مانند صاف کردن یا خم کردن زانو یا پس از ایستادن طولانی مدت بدتر شود.
کیست بیکر زمانی رخ می دهد که بورس واقع در پشت زانو، به نام بورس پوپلیتئال، با مایع اضافی پر شود. نام دیگر کیست بیکر کیست پوپلیتئال است. در حالی که این وضعیت ممکن است خود به خود با درمانهای خانگی برطرف شود، برخی از افراد ممکن است بخواهند برای تخلیه مایع به پزشک مراجعه کنند.
عوامل خطر برای زانو متورم
- اضافه وزن یا چاقی: زانوها وزن بدن را تحمل میکنند، بنابراین هر گونه وزن اضافی فشار بیشتری بر آنها وارد میکند، که میتواند به مرور زمان به مفصل زانو آسیب برساند. چاقی همچنین خطر ابتلا به آرتروز را افزایش میدهد، که یکی از دلایل رایج زانوهای متورم است.
- انجام برخی ورزشها: اگر در ورزشهایی شرکت میکنید که شامل چرخاندن، پیچ دادن یا گرداندن زانوهایتان میشود، بیشتر در معرض خطر آسیب دیدگی زانو هستید که باعث تورم میشود.
- سن: با افزایش سن خطر ابتلا به این عارضه افزایش مییابد.
تشخیص ورم زانو
تورم مزمن میتواند باعث آسیب دائمی به بافت مفصل، غضروف و استخوان شود. بنابراین مهم است که اگر تورم شما کاهش پیدا نکرد، از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
آنها در مورد علائم شما صحبت میکنند و یک معاینه فیزیکی انجام میدهند.
همچنین ممکن است چندین آزمایش برای شما تجویز کنند، که عبارتند از موارد زیر:
- اسکن ام آر آی
- اسکن اولتراسوند
- اشعه ایکس
همچنین ممکن است آسپیراسیون مفصل زانو را انجام دهند. این زمانی است که یک سوزن ظریف در ناحیه متورم وارد میشود تا وجود خون، باکتری یا کریستالها (که اغلب در افرادی که مبتلا به نقرس یا نقرس کاذب هستند یافت میشوند) بررسی شود.
درمانهای ورم زانو
درمان بستگی به این دارد که چه چیزی باعث تورم زانوی شما شده است و چقدر دردناک است.
پزشک پس از تشخیص علت زمینهای، مناسبترین درمان را توصیه میکند.
در بیشتر موارد، به شما توصیه میشود که مسکن مصرف کنید. همچنین میتوانید از یخ استفاده کنید و زانوی خود را بالا بیاورید تا به کاهش تورم کمک کنید. گاهی اوقات برداشتن مقداری از مایع زانو (اسپیراسیون مفصل) به کاهش درد و سفتی کمک میکند.
درمانهای دیگر عبارتند از:
- آرتروسنتز (برای برداشتن مایع اضافی)
- آرتروسکوپی زانو
- تعویض زانو
- تزریق استروئید
درمانهای خانگی
مراقبت از خود در هنگام تورم زانو شامل موارد زیر است:
- استراحت: تا حد امکان از فعالیتهای تحمل وزن خودداری کنید.
- یخ و ارتفاع: برای کنترل درد و تورم، هر دو تا چهار ساعت یکبار به مدت 15 تا 20 دقیقه روی زانوی خود یخ بمالید. هنگامی که روی زانو از یخ استفاده کردید، زانویتان را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید و برای راحتی از بالش استفاده کنید.
- مسکنها: داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، و غیره) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، و غیره) میتوانند به کاهش درد زانو کمک کنند.
- ماساژ: ماساژ میتواند به تخلیه مایع اضافی از زانو کمک کند. ممکن است شخص ماساژ را خودش انجام دهد یا به یک ماساژدرمانگر واجد شرایط مراجعه کند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر تورم مفصل زانو با چند روز استراحت و مراقبت در منزل بهبود نیافت، با پزشک مشورت کنید.
علائم دیگری که نشان دهنده نیاز به مراقبت پزشکی است عبارتند از:
- قرمزی یا گرمی اطراف زانو
- تغییر رنگ پوست زیر زانو
- هر ظاهر غیرعادی دیگری از زانو
- کلیک کردن یا قفل شدن زانو
- درد، بیحسی، یا سوزن سوزن شدن پوست زیر زانو
- زانو درد شدید یا مداوم
- ناتوانی در قرار دادن وزن بر روی زانو
- دردی که در صورت عدم وجود وزن بر روی زانو ادامه مییابد
- ناتوانی در صاف کردن مفصل زانو
- تب
پیشگیری
ورم زانو معمولاً نتیجه یک آسیب یا بیماری مزمن است. برای مدیریت سلامت کلی و جلوگیری از صدمات:
- عضلات اطراف زانوی خود را تقویت کنید. عضلات قوی اطراف مفصل میتواند به کاهش فشار روی مفصل کمک کند.
- ورزش کم ضربه را انتخاب کنید. برخی از فعالیتها، مانند ایروبیک در آب و شنا، فشار مداوم بر روی مفاصل زانو وارد نمیکنند.
- وزن مناسب را حفظ کنید. اضافه وزن به آسیب ساییدگی و پارگی کمک میکند که میتواند منجر به ورم زانو شود.
سوالات متداول
چه زمانی باید نگران ورم زانو باشم؟
اگر زانو درد شدید است یا تورم شما پس از چند روز کاهش نیافته است، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر نگران عفونت زانوی خود هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت شامل تورم ناگهانی زانو و احساس گرما هنگام لمس، درد و حساس شدن است.
ورم زانو چقدر طول میکشد؟
این بستگی به علت زمینهای دارد. اگر تورم به طور ناگهانی به دلیل آسیب ایجاد شود، ممکن است فقط یک روز طول بکشد.
آیا ورم زانو میتواند خود به خود از بین برود؟
بله، ورم زانو میتواند خود به خود از بین برود، به خصوص اگر به طور ناگهانی پس از آسیب ایجاد شود. ممکن است بعد از یک روز ناپدید شود. با این حال، اگر ورم شما پس از چند روز ناپدید نشد، باید برای تشخیص و درمان احتمالی به پزشک مراجعه کنید.
بهترین ضد التهاب برای زانو درد چیست؟
زانو درد را میتوان با مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن به طور موثر کاهش داد.
آیا باید با زانوی متورم راه بروید؟
این بستگی به علت ورم زانوی شما دارد و اینکه آیا درد زانو دارید یا خیر، به عنوان مثال اگر زانو درد خفیف تا متوسط به دلیل آرتروز دارید، پیادهروی میتواند به تقویت عضلات شما کمک کند و بنابراین درد و ورم زانو را کاهش میدهد. با این حال، اگر به دلیل آسیب دیدگی زانو، درد شدید دارید، باید به زانوی خود استراحت دهید.
چه نوع ورزشی آب زانو را کاهش میدهد؟
نوع تمریناتی که میتوانید برای کاهش آب روی زانو انجام دهید به علت تجمع مایعات بستگی دارد. برای تشخیص به پزشک و یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید که میتواند تمرینات خاصی را به شما بدهد.
آیا مایع روی زانو میتواند بدتر شود؟
بله، اگر به این موضوع رسیدگی نکنید، مایع روی زانو بدتر میشود. عفونت باکتریایی میتواند گسترش یابد و منجر به آسیب دائمی شود. پارگی منیسک در صورت عدم درمان میتواند منجر به درد طولانی مدت و ناتوان کننده و از دست دادن تحرک شود.