پروتز دیسک گردن (دیسک مصنوعی) درمانی برای پارگی و آسیب دیدگی دیسک

دیسک طبیعی بین مهره‌‌های گردن از نقطه نظر مهندسی یک ساختار مکانیکی شگفت انگیز است. این دیسک می‌تواند فشار زیادی را تحمل کرده و هم زمان حرکات گسترده‌ای بین استخوان‌های گردن نیز انجام دهد. ساختِ یک نمونه‌ی مصنوعی با شکل و عملکرد طبیعی از این دیسک، عملی چالش برانگیز است. با این حال، تاکنون تعداد زیادی دیسک‌ مصنوعی گردن ساخته شده‌ و برای جراحی در افرادی که علائم بیماری دیسک گردن را دارند مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

جراحی تعویض دیسک گردن

علائم بیمارانی که به جایگزینی دیسک گردن نیاز دارند، مشابه علائم افرادی است که به دیسکتومی و فیوژن گردن (ACDF) نیاز دارند. این بیماران علائمی شبیه به علائم دیسک گردن دارند که باعث درد، ضعف یا بی حسی در بازو و/ یا درد گردن می‌شوند. این علائم ممکن است به دلیل بیرون زدگی دیسک و/ یا تشکیل زائده‌های استخوانی باشد که فشاری روی اعصاب مجاور یا نخاع اعمال می‌کنند. این وضعیت معمولاً در ستون فقرات گردن در سطح C4-C5، C5-C6 یا C6-C7 رخ می‌دهد.

 بهترین کاندیدهای استفاده از پروتز دیسک گردن

قبل از اقدام برای جایگزینی دیسک گردن، بیمار باید ابتدا معیارهایی را دارا باشد که عبارتند از:

• درد و/ یا درد شدید در گردن، و احتمالا علائم عصبی که در دست‌ها و بازو خود را نشان می‌دهند
• حداقل 4 تا 6 هفته درمان غیر جراحی، که معمولا شامل مصرف داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی، یا تزریق اپیدورال می‌باشد
• عدم جراحی گردن در گذشته
• برخورداری از سلامت عمومی به منظور استفاده بی خطر از داروی بی هوشی
• آسیب تنها یک سطح، یا احتمالا دو سطح از گردن
• عدم ابتلا به موارد زیر:
• عفونت فعال
• آلرژی به مواد پیوندی
• آرتروز مفصل فاست در ستون فقرات گردن
• شواهد بالینی یا عکس رادیوگرافی تایید کننده‌ی بی ثباتی
• استئوپروز (پوکی استخوان)

مزایای احتمالی جایگزینی دیسک‌های مصنوعی گردن

دیسک‌های مصنوعی گردن نیز مانند عمل جراحی دیسکتومی و فیوژن گردن ACDF، درد را تسکین داده و عملکرد گردن را بهبود می‌بخشند. همچنین این دیسک‌ها مزایای بالقوه‌ی دیگری نیز دارند که عبارتند از:

هیچ خطری در رابطه با پیوند استخوان و بهبود پیوند استخوان وجود ندارد

برخلاف دیسکتومی و فیوژن گردن ACDF، برای جراحی دیسک مصنوعی گردن به پیوند استخوان نیاز نیست، بنابراین عوارض بالقوه‌ی مربوطه را به همراه ندارد. رایج‌ترین عارضه‌ی انجام پیوند استخوان برای انجام دیسکتومی و فیوژن گردن (ACDF)، احتمال عدم بهبود پیوند استخوان است که باعث عدم پیوستگی یا آرتروز کاذب شده و باعث نیاز به عمل فیوژن مجدد می‌شود. همچنین پیوند استخوان عوارض بالقوه دیگری همچون درد پیش رونده در لگن، در مواردی که پیوند استخوان انجام شده (اگر از استخوان خود بیمار استفاده شده باشد) نیز دارد، هرچند این مورد نسبتا نادر است.

عوارض سخت افزاری کمتری دارد

پروتز‌های مورد استفاده در دیسکتومی و فیوژن گردن (ACDF) عوارضی نیز دارند، هر چند این عوارض نسبتا نادر هستند. نتایج یک مطالعه نشان داده است که در جایگزینی دیسک مصنوعی گردن، احتمال نیاز به تکرار جراحی در اثر مشکلات ناشی از پروتز وجود ندارد. نتایج این بررسی‌ها نشان داده است که مطالعات بلند مدت در مورد جایگزینی دیسک مصنوعی گردن در دسترس نیست، زیرا این جراحی، جراحی نسبتا جدیدی است.

مشخصات و ویژگی‌های پروتزهای دیسک گردن

پروتزهای دیسک گردن CP-ESP برای انجام وظایف دیسک طبیعی گردن ساخته شده‌اند و باعث می‌شوند ستون فقرات بتواند عملکردی طبیعی داشته باشد، به نحوی که به نظر برسد دیسک جایگزین شده از همه نظر یک دیسک طبیعی است.

• ارتفاع از 5 میلی متر تا 7 میلی متر
• قابل استفاده بیش از ده سال پس از تولید
• دارای 6 درجه آزادی
• مرکز چرخش قابل تطبیق
• عدم اعمال فشار سطحی برای افزایش طول عمر پروتز
• افزایش ثبات
• جذب شوک

 مهندسی استفاده شده در CP-ESP

برای آشنایی بیشتر با پروتزهای دیسک گردن بهتر است با ساختار آنها نیز آشنا شوید.

 ساختار دیسک طبیعی گردن

• هسته درونی (نوکلئوس پالپوزوس)
• هسته بیرونی (آنولوس فیبروزوس)

ساختار پروتز گردن CP-ESP

صفحه انتهایی از جنس تیتانیوم و پوشش هیدروکسی آپاتیت

• هسته درونی و بیرونی (اورتان پلی کربنات)

بازگردانی حرکات “طبیعی” گردن با استفاده از قابلیت شش درجه آزادی در دیسک

خمیدگی از طرفین

• حرکت عمودی
• حرکت جانبی
• کشش/ خمیدگی
• حرکت قدامی خلفی
• چرخش محوری

نکاتی در مورد استفاده از پروتز دیسک گردنCP-ESP

پروتز دیسک گردن CP-ESP به منظور استفاده برای افرادی با علائم خاص طراحی شده‌اند که عبارتند از: بیماران دارای علائم دیسکوپاتی گردن (درد دایره‌ای و/ یا اختلال عصبی یا عملکردی در گردن و/ یا دست) که وجود حداقل یکی از آسیب‌های زیر در آنها از راه تصویربرداری (توموگرافی کامپیوتری، ام آر آی یا رادیوگرافی) تایید شده و آسیب مورد نظر حداقل 6 ماه در برابر درمان‌های پزشکی مقاومت کرده‌ و بهبود نیافته است.

• نوکلئوس پالپوزوس بیرون زده
• اسپوندیلیت (وجود برآمدگی استخوان)
• فشار به ریشه‌ی عصب
• فتق دیسک
• فشار عصبی

 فرآیند جراحی

جراحی پروتز گردن تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود. یک عکس رادیوگرافی از گردن گرفته می‌شود تا مهره‌ی مورد نظر و محل دسترسی به ستون فقرات گردن دقیقا مشخص شود. پس از وارد شدن به فضای دیسک، جراح دیسک خراب شده و بافت باقی مانده از فضای دیسک را برداشته و در نتیجه فشار از روی عصب خروجی و کانال نخاعی برداشته می‌شود. فقط در چند مرحله، اندازه و ارتفاع ایده آل دیسک پلاستیکی جدید اندازه‌گیری شده و سپس جراح با کمک و راهنمایی عکس گرفته شده، ایمپلنت نهایی را در محل قرار می‌دهد. هنگامی که CP-ESP در محل قرار داده شد، برای اطمینان از نصب صحیح پروتز و قرارگیری آن در سطح مناسب در محفظه دیسک، یک عکس رادیوگرافی دیگر از گردن گرفته می‌شود. سپس زخم بسته شده و پس از یک دوره بهبودی کوتاه، بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزمره خود را شروع کرده و زندگی او به روال عادی بازگردد. پس از جراحی، جراح به بیمار در مورد انجام مجدد فعالیت‌ها و مراقبت‌های بعدی توصیه‌هایی می‌کند. پس از یک بستری کوتاه در بیمارستان، هیچ چیز مانع بازگشت بیمار به زندگی طبیعی و عاری از علائم بیماری نمی شود.

خطرات و عوارض

به طور کلی، عوارض ناشی از دیسک مصنوعی شبیه به عوارض ناشی از دیسکتومی و فیوژن قدامی گردن (ACDF) بوده و عبارتند از:

• عفونت
• از دست دادن خون
• آسیب به عصب یا پارالیز (فلج کامل)
• عدم کاهش درد و علائم
• نیاز به جراحی‌های دیگر
• واکنش به داروی  بی‌هوشی
• نشت مایع نخاعی
• تغییر صدا، مشکل بلع و تنفس

در تئوری، دیسک مصنوعی نیز مانند جایگزینی کامل ران و زانو، عوارضی دارد. آرتروپلاستی یک دستگاه مکانیکی است و در اثر استفاده طولانی مدت از بین رفته و فرسوده می‌شود. پایه‌ ایمپلنت ممکن است بسته به نوع ایمپلنت شامل یک پایه فلز بر روی پلی اتیلن (پلیمر پلاستیکی) یا یک پایه فلز بر روی فلز باشد. در نتیجه، ذرات کوچک باقی مانده از این پایه‌ها با بدن واکنش نشان خواهند داد، هرچند تاکنون تعداد کمی از این موارد گزارش شده است.