پروتز سیلیکونی انگشت پا: کمکی برای طبیعی بودن انگشتان پای قطع شده

از نظر تاریخی، پزشکان از طیف وسیعی از ارتوزها و پروتزها برای مدیریت قطع قسمت‌هایی از پا استفاده می‌کنند. در میان این تجهیزات، کفی‌ها، پروتز انگشت شصت پا، سوکت‌های لغزنده، ارتوز مچ پا و سوکت‌های کشویی متداول‌ترین مداخلات مصنوعی هستند.

معمولاً گسترگی استفاده از مداخلات پروتزی با قسمت‌هایی از بدن که از دست رفته‌اند تناسب دارد. به عنوان مثال، بیمارانی که انگشت شصت پای آنها قطع شده است یا مفصل متاتارسوفالانژیال آنها از هم جدا شده است می‌توانند از تجهیزاتی مانند کفی‌ها یا پروتز انگشت شصت پا استفاده کنند. این تجهیزات از فوم‌هایی ساخته می‌شوند که درجات سازگاری آنها برای پر کردن کفش و بازتوزیع فشار متفاوت است. این تجهیزات فشار را از قسمت‌های قطع شده به طور مؤثری به سمت پوست اطراف آن بازتوزیع می‌کنند. این نوع تجهیزات معمولاً به عنوان پروتزهای “زیر مچ پا” شناخته می‌شوند زیرا به طور کامل در داخل کفش قرار می‌گیرند.

به عنوان مقابل، بیمارانی که بخش‌های پراگزیمال پا (بخش بالایی پا) آنها قطع شده است، مانند قطع‌شدگی ترانسمتاتارسال، آمپوتاسیون لیسفرانک یا چاپورت، نیاز بیشتری به تقویت عملکرد با استفاده از پروتز یا پروتز ترکیبی با سوکت گسترده دارند. این پروتزها قسمت پایین ساق پا را در بر می‌گیرند و به پا امکان حفظ حرکت در حالی که حرکت مچ پا محدود شده است، می‌دهند. این تجهیزات معمولاً به عنوان پروتزهای “بالای مچ پا” شناخته می‌شوند. مطالعه ادبیات نشان می‌دهد که این مداخلات در مقایسه با پروتزهای انتخابی برای آمپوتاسیون‌های پروگزیمال، بهبود عملکرد بیومکانیکی کلی پا را بهبود می‌بخشند و تراکشن را بهبود می‌بخشند.

پروتزهای پا / پروتزهای قسمت‌های مختلف پا

پروتزهای قسمت‌های مختلف پا شامل چند سطح آمپوتاسیون متفاوت می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:

• آمپوتاسیون چاپورت – این آمپوتاسیون ترانس تارسالی است که دران استخوان‌های تالئوس و کاکانئوس حفظ شده‌اند. مفصل چاپورت یا مفصل تارسال عرضی و آمپوتاسیون در این نقطه به گونه است که در آن فلکسور کف پا حفظ می‌شود اما فلکسور دورسی از بین رفته است.
• آمپوتاسیون لیفرانک – این زمانی است که فلکسور کف پا، عضلات فلکسور دورسی و متعلقات آن حفظ شده ولی متاتارسال از بین رفته است.
• آمپوتاسیون ترانس متاتارسال – در این حالت، همه یا بخشی از کف پا شامل استخوان‌های متاتارسال یا 5 استخوان بلند بین انگشتان و مچ پا از بین رفته‌اند.
• آمپوتاسیون انگشت شصت پا – معمولاً در مورد انگشت شصت پا یا انگشت دوم پا می‌توان همه یا بخشی از انگشت را برداشت. آمپوتاسیون انگشت شصت پا باعث از دست رفتن عملکرد بیومکانیکی پا مانند نیروی محرکه یا تعادل در هنگام راه رفتن می‌شود.

رویکردهای بسیار متنوعی در مورد درمان امپوتاسیون جزئی پا وجود دارد که به میزان آن بستگی دارد. شما می‌توانید از هیچ پروتزی استفاده نکنید (برای انگشتان پا به جز انگشت شصت پا)، ارتوزهای سفارشی پا با فیلر انگشت شصت پا (برای امپوتاسیون شصت پا)، فیلر سفارشی انگشت شصت پا با فیبر کربنی سخت کف پا، ارتوز مچ پای اصلاح شده با فیلر انگشت شصت پا (آمپوتاسیون لیسفرانک) و پروتز پا که سوکت قالب‌گیری شده سفارشی داشته و به یک پلیت نیمه سخت با فیلر انگشت شصت پا وصل شده است (امپوتاسیون چاپورت).

ساخت مرحله به مرحله پروتز انگشت شصت پای ظریف و زیبا و پروتزهای پا

ساخت قالب

بیمار قبل از قالب‌گیری، پای آسیب دیده و پای سالم را تمیز می‌کند. یک سینی سفارشی به شکل جعبه ساخته می‌شود که اندازه پای بیمار را دارد. بیمار پا را در حالتی راحت روی این سینی قرار می‌دهد تا جزئیات دقیق و ریز پای او روی آن مشخص شود. برای ضبط قالب پای آسیب دیده و دو قالب از کناره‌های طبیعی پا، از آلژینات استفاده می‌شود. این قالب‌ها پس از تنظیم دقیق آلژینات، با دقت بررسی می‌شوند. قالب پای آسیب دیده در یک سنگ دندان ریخته می‌شود و گچ آماده می‌شود. موم مدلینگ برای آماده‌سازی الگوی موم با قالب جانبی پا استفاده می‌شود. قالب دوم قسمت جانبی پا نیز در سنگ دندان قالب‌گیری می‌شود تا به عنوان مدل برای رسم مورفوگرافی الگوی مو در نظر گرفته شود.

 ساخت روکش سیلیکونی

برای مشخص کردن حاشیه‌های پروتزی که باید ساخته شود روی قالب گرفته شده از پای آسیب دیده، علامت‌گذاری می‌شود. طول روکشی که ساخته می‌شود باید حداقل به اندازه نصف طول پا باشد. شیارهای عمیق 2 میلی‌متری روی قالب با یک تیغ گرد ایجاد شده و اصلاح‌کننده سنگی برای کاهش طول شکاف‌ها و حفظ عمق آنها در 2 میلی‌متر به کار برده می‌شوند. حدود قسمت‌های خراشیده و غیر خراشیده قالب باید به دقت و کاملاً واضح مشخص شوند. یک واسطه جداکننده (محلول صابون رقیق شده) برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد و ظرف مدت نیم ساعت خشک می‌شود. سیلیکون گرید پزشکی آر تی وی با نرخ 10:1 (پایه: کاتالیست) برای ساخت روکش به کار برده می‌شود. روکشی همراه با قالب به مدت حداقل یک ساعت در کوره‌ای با دمای 70 درجه سانتی‌گراد قرار داده می‌شود. زمانی که پلیمرازیسیون کامل شد، روکش از روی قالب برداشته می‌شود. سپس روکش روی پای آسیب دیده بیمار امتحان می‌شود تا میزان راحت بودن آن مشخص شود. اگر اندازه آن مناسب بود، الگوی مومی ساخته می‌شود.

 ساخت الگوی مومی

یک ورقه از موم مدلینگ روی قالب قرار داده می‌شود تا حاشیه‌ها مشخص شوند. قسمت بزرگ انگشت شصت پا از الگوی مومی از پای سالم برداشته شده و به صورت توخالی ساخته می‌شود تا هم اندازه انگشت شصت پا در قالب باشد. بقیه انگشتان پا از الگوی مومی برداشته شده و به کف موم در محل خود چسبانده می‌شود. مورفولوژی و انحنای قسمت‌های پشتی و شکمی انگشتان پا با استفاده از قالب جانبی پا به عنوان مرجع، اصلاح می‌شوند. تراشیدن الگوی مومی با پوشاندن همه نواقص در الگوی مومی اصلاح شده قبل از امتحان کردن آن تکمیل می‌شود. از بیمار خواسته می‌شود که به صورت صاف بایستد و الگو را امتحان کند. مورفولوژی و اندازه الگو در مقایسه با پای سالم بیمار تغییر داده می‌شود. زمانی که اندازه الگو مناسب بود، کارهای پایانی روی آن انجام شده و رنگ و پالش می‌شود. بستر ناخن با استفاده از موم الگوسازی (موم الگوسازی هندوستان، هند) روی الگوی مومی ساخته می‌شود. حاشیه‌های بستر ناخن محو می‌شود تا ظاهر ناخن‌ها روی پروتز طبیعی به نظر برسند.

فلاسکینگ الگوی مومی با روش فلاسک کمتر

یک فلاسک سفارشی به شکل جعبه مقوایی به ابعاد 8 * 8 *6 اینچ ساخته می‌شود که اندازه قالب همراه با الگوی مومی است. واسطه جداکننده روی قالب به جز در مخل الگوی مومی قرار داده می‌شود. این کار ساخت سیلیکون را تسهیل می‌کند. سنگ دندانی با دست ساخته شده و در فلاسک سفارشی ریخته می‌شود. قالب تا سطح شکمی به طور کامل قالب‌گیری شده و به طوری که قسمت پشتی قابل مشاهده باشد در آن قرار داده می‌شود. شکاف‌هایی در طول حاشیه‌ها فلاسک ایجاد می‌شود. پس از تنظیم اولیه مواد ریخته شده، واسطه جداکننده قرار داده شده و مرحله دوم سنگ دندانی تکمیل می‌شود. الگو از موم تخلیه می‌سود و قالب با محلول صابون رقیق و آب جاری از شیر آب تمیز می‌شود. قالب خشک شده و محلول صابون به عنوان عامل جداکننده برای مواد سیلیکونی روی آن مالیده می‌شود.

 اصلاح اختلافات جزئی رنگی و بسته‌بندی سیلیکون

سیلیکون گرید پزشکی آر تی وی با نرخ 10:1 استفاده شده و با رنگ‌های اولیه مانند قرمز، آبی، سبز و زرد ترکیب می‌شود. رنگ‌های تخصصی به آن اضافه شده تا رنگ آن مطابق رنگ قسمت جانبی پا و بقیه قسمت‌های پای آسیب دیده شود. تنظیم رنگ هم برای سطح شکمی و هم برای سطح پشتی پا انجام می‌شود. در هنگام تنظیم رنگ، چند قطره عامل تثبیت کننده رنگ برای افزایش ویسکوزیتی به رنگ اضافه می‌شود. سیلیکون با قلم مو رنگ‌آمیزی می‌شود. سیلیکون باقی مانده بین دو نیمه قالب پر می‌شود و فلاسک زیر یک گیره، محکم می‌شود. این فلاسک و گیره به مدت 24 ساعت پس از برداشتن فلاسک از گیره در دمای اتاق پلیمریزه شده و از قالب جدا می‌شود. قبل از انجام رنگ‌آمیزی بیرونی، پروتز با استون تمیز می‌شود. مواد اضافی با قیچی بریده شده و حاشیه‌های لبه‌های بریده شده با تریمر های سیلیکونی برداشته شده و تمیز می‌شوند. پروتز روی پای بیمار امتحان می‌شود. رنگ پوست با رنگ بیرونی سطح پشتی پا سازگار می‌شود. دو پنجره مستطیلی شکل به ابعاد 5 * 2 میلی‌متر در اطراف پروتز برای کش‌های نگهدارنده ایجاد می‌شود. این کش ها برای تنظیم اندازه پروتز روی پا قبل از نهایی شدن اندازه آن به کار برده می‌شوند.

 ساخت و جایگذاری ناخن‌ها

قالب آلژینات از هر انگشت شصت پا ساخته شده و در سنگ دندانی ریخته می‌شود. یک لایه نازک از واسطه جداکننده نیز به کار برده می‌شود. آکریلیک رنگ ناخن ترکیب می‌شود. کمی رنگ روغنی قرمز و آبی برای دست‌یابی به رنگ مطلوب ناخن‌ها مشابه ناخن‌های در قسمت جانبی پا با هم ترکیب می‌شوند. ناخن‌های آکریلیک آرایش شده و نهایی می‌شوند. اندازه آنها بر اساس اندازه پروتز تنظیم می‌شود. ناخن‌ها رنگ زده شده و خشک می‌شوند. 2 تا 3 لایه از پلاتینیوم اولیه روی ناخن کشیده شده و صبر می‌کنند تا ظرف مدت چند دقیقه خشک شود. یک لایه نازک از سیلیکون تک قسمتی روی ناخن قرار داده شده و رو انگشت شصت جایگذاری می‌شود. وضعیت با فشار انگشت به مدت 5 دقیقه تثبیت می‌شود. پروتز پس از یک ساعت تنظیم شده تا ناخن‌ها به درستی تثبیت شوند. پروتز نهایی شده جایگذاری شده و با کمک کش ها نگه داشته می‌شوند. کفش بیمار متناسب با پروتز ساخته شده و مرزهای پروتز را می‌پوشاند. به بیمار توصیه می‌شود که 24 ساعت، یک هفته و یک ماه پس از استفاده از این پروتز، وضعیت خود را گزارش دهد.

 سؤالات رایج

 آیا پروتز انگشت شصت پا یا پروتز قسمت‌های دیگر پا به من کمک می‌کنند؟

از دست دادن حتی یک انگشت پا می‌تواند تأثیر چشمگیری در عملکرد پا و راه رفتن داشته باشد. پروتز یک انگشت شصت پا یا پروتز قسمت‌های دیگر پا آناتومی خالی شده را پر کرده و به حفظ عملکرد صحیح پا کمک می‌کنند. نتایج برای هر فرد متفاوت است اما راه رفتن برخی بیماران که از پروتز انگشت شصت پا یا پروتز قسمت‌های دیگر پا استفاده می‌کنند بهبود یافته و ناراحتی‌های زانو لگن آنها تسکین می‌یابد.

 پروتز انگشت پا یا پروتز قسمت‌های دیگر بدن چگونه به پا متصل می‌شوند؟

زمانی که قسمتی از انگشت شصت پا باقی می‌ماند، پروتز یک انگشت شصت پا معمولاً با همپوشانی بقیه قسمت‌های انگشت به طور مطمئنی به بقیه پا وصل شده و با مکش، نتیجه حاصله حفظ می‌شود.

اگر انگشت شصت به طور کامل از بین رفته باشد، پروتز با همپوشانی یا قسمتی از روکش پا یا با پیچاندن دور انگشتان مجاور به پا وصل می‌شود. پروتز جزئی پا برای پوشیده شدن با پای برهنه طراحی نشده است، پوشیدن کفش (یا برخی انواع صندل‌ها) به نگهداری پروتز در محل خود کمک می‌کند.

هزینه پروتز چقدر است؟

هزینه و قیمت پروتزها بسیار متنوع است و به سطح آمپوتاسیون و نوع تجهیزات به کار برده شده بستگی دارد.