پروتز چشم می‌تواند به بهبود ظاهر افرادی که چشم خود را به علت آسیب یا بیماری از دست داده اند، کمک کند. معمولاً “چشم شیشه‌ای” یا “چشم مصنوعی” نامیده می‌شود. در واقع چشم نیست، بلکه پوسته‌ای است که ساختارهای موجود در حفره چشم را می‌پوشاند.
پروتز چشم شامل:
- پوسته بیرونی بیضی شکل و مایل به سفید برای شبیه سازی رنگ سفید چشم است
- قسمت مرکزی و گرد آن طوری نقاشی شده است که شبیه عنبیه و مردمک چشم دیگر است
قرار دادن پروتز چشم تقریباً همیشه پس از برداشتن چشم به دلیل آسیب یا بیماری، توصیه می‌شود. این ایمپلنت از عملکرد مناسب پلک پشتیبانی می‌کند.
برخی از دلایل برداشتن چشم عبارتند از:
- جراحت
- گلوکوم
- عفونت داخل چشم
- تومورهای چشم
حقایقی درباره پروتز چشم
- شما می‌توانید پروتز چشم خود را در طول فعالیت‌های روزمره خود، از جمله دوش گرفتن، و در هنگام ورزش مانند اسکی و شنا استفاده کنید.
- همچنان می‌توانید هنگام داشتن پروتز چشم گریه کنید، زیرا اشک چشمان شما در پلک‌ها جریان می‌یابد.
- بیمه پزشکی گاهی هزینه‌های پروتز چشم را تأمین می‌کند.
- پس از دریافت پروتز چشم، همچنان قادر خواهید بود پروتز خود را با شکلی که می‌خواهید دریافت کنید تا ظاهری طبیعی داشته باشد.
پروتز چشم چیست؟
پروتزهای چشم برای افرادی که چشم خود را از دست داده‌اند یک گزینه درمانی بسیار معمول هستند. پس از برداشتن چشم (یا در بعضی موارد، هر دو چشم) به دلیل آسیب دیدگی چشم، بیماری یا بدشکلی چشم یا صورت، افراد در هر سنی و جنسیتی برای دریافت پروتز چشم آماده می‌شوند.
هدف از ایجاد پروتز چشم ایجاد ظاهری متعادل در صورت و افزایش راحتی در کاسه چشمی است که چشم از دست رفته است.
تاریخچه ساخت و استفاده از پروتزهای چشم به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. در ابتدا، چشم‌های مصنوعی اولیه از سفال ساخته می‌شدند و پس از رنگ آمیزی به یک پارچه متصل می‌شدند. در طول قرن‌ها، مردم شروع به ساخت چشم‌های مصنوعی کروی از شیشه نمودند.
امروزه، پروتزهای چشم دیگر از مواد سفال و شیشه ساخته نمی‌شوند. به جای آن، پروتز چشم شامل یک ایمپلنت گرد و متخلخل است که به داخل حفره چشم وارد می‌شود و بافت چشم به نام ملتحمه آن را پوشانده است.
این پروتز شامل یک دیسک اکریلیک نازک، منحنی و براق است که به نظر می‌رسد شبیه یک چشم طبیعی باشد. رنگ و جزئیاتی مانند عنبیه، مردمک چشم، سفیدی چشم و حتی رگ‌های خونی کامل روی این دیسک اکریلیک بازسازی می‌شوند. این دیسک بر روی ایمپلنت قرار می‌گیرد و در صورت لزوم می‌تواند برداشته، تمیز شده و جایگزین شود.
در صورتی که به پروتز چشم نیاز دارید، می‌توانید یک چشم “آماده” را تهیه کنید که به صورت انبوه تولید می‌شود و رنگ یا اندازه سفارشی ندارد. همچنین، می‌توانید یک چشم “سفارشی” را که توسط یک سازنده پروتز چشم مجرب ساخته شده است و به عنوان چشم پزشک شناخته می‌شود، سفارش دهید. چشم سفارشی از نظر اندازه و رنگ بهتری با چشم دیگر شما هماهنگ خواهد بود و جزئیات طبیعی‌تری را بازتاب می‌دهد.
هزینه جراحی پروتز چشم چقدر است؟
برخی از برنامه‌های بیمه پزشکی هزینه‌های پروتز چشم یا حداقل بخشی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهند.
بدون بیمه، چشم پزشکان ممکن است 2500 تا 8300 دلار برای چشم و ایمپلنت هزینه دریافت می‌کنند. این هزینه جراحی مورد نیاز برای برداشتن چشم شما را شامل نمی‌شود، که ممکن است لازم باشد و بدون بیمه هزینه زیادی دارد.
حتی در صورت بیمه، طبق اکثر برنامه‌های درمانی، از شما انتظار می‌رود در هر بار مراجعه به چشم پزشک، جراح و پزشک خود هزینه‌ای مجدد پرداخت کنید.
در حالی که عمل جراحی خود زمان زیادی لازم ندارد، شما ممکن است در 72 ساعت اول پس از جراحی درد و حالت تهوع داشته باشید. افرادی که تحت این عمل قرار می‌گیرند معمولاً حداقل دو شب در بیمارستان می‌مانند و وقتی احساس بهبودی می‌کنند به خانه می‌روند.
بعد از این مرحله می‌توانید به محل تحصیل یا محل کار خود برگردید، اما باید از پانسمان جراحی خود مراقبت کنید و دو هفته بعد برای برداشتن بخیه‌های خود به پزشک مراجعه کنید.
سه تا چهار ماه طول می‌کشد تا جراحی به طور کامل بهبود یابد.
در طی جراحی پروتز چشم چه اتفاقی می‌افتد؟
برای اکثر افراد دارای چشمی بیمار، آسیب دیده یا بدشکل، جراحی برای برداشتن چشم قبل از قرار دادن پروتز چشم ضروری است.
رایج ترین نوع برداشتن چشم با جراحی، هسته زدایی نام دارد. این شامل برداشتن کل کره چشم، از جمله سفیدی چشم (صلبیه) است. جراح به جای چشم، کاشت متخلخل گرد و ساخته شده از مرجان یا یک ماده مصنوعی را وارد می‌کند.
در نوع دیگری از روش‌های جراحی برداشتن چشم، به نام تهی سازی، صلبیه برداشته نمی‌شود. در عوض، برای پوشاندن کاشت متخلخل در داخل چشم استفاده می‌شود. انجام این عمل در برخی افراد ساده تر از هسته سازی است و به طور معمول زمان بهبودی سریع تری دارد.
در طی هر یک از این جراحی‌ها، یک پوسته پلاستیکی شفاف به طور موقت در پشت پلک شما قرار می‌گیرد. این امر مانع از انقباض حفره چشم در طی چند هفته اول پس از جراحی می‌شود.
پس از بهبودی، حدود 6 تا 10 هفته پس از جراحی، می‌توانید به چشم پزشک خود مراجعه کنید تا برای پروتز چشم آماده شوید. چشم پزشک شما از یک ماده فومی استفاده می‌کند تا قالبی از حفره چشم شما ایجاد کند و یک پروتز چشم آماده کند. پوسته پلاستیکی برداشته می‌شود و سه تا چهار ماه پس از جراحی، وقتی کاملاً بهبود یافتید، پروتز چشم خود را برای استفاده روزانه دریافت خواهید کرد.
حرکت پروتز چشم
در حین جراحی، جراح شما ایمپلنت چشم شما را با بافت چشم پوشش می‌دهد. در واقع پروتز را به عضلات چشم موجود شما وصل می‌کنند تا حرکت طبیعی چشم را امکان پذیر کند. پروتز چشم شما باید با چشم سالم شما هماهنگ شود. اما توجه داشته باشید که پروتز چشم شما به اندازه چشم طبیعی شما حرکت نخواهد کرد.
خطرات احتمالی و عوارض جانبی جراحی پروتز چشم
جراحی همیشه خطراتی را به همراه دارد و جراحی چشم نیز از این قاعده مستثنی نیست. در موارد نادر، یک نوع التهاب غیر معمول به نام افتالمیتیس سمپاتیک می‌تواند به چشم سالم شما بعد از جراحی تهی سازی آسیب برساند. در حالی که این التهاب بیشتر قابل درمان است، اما می‌تواند منجر به کاهش بینایی در چشم سالم شما شود.
همیشه خطر عفونت در محل جراحی وجود دارد. با این حال، عفونت‌ها غیر معمول هستند و با استفاده از قطره‌های آنتی بیوتیک یا آنتی بیوتیک خوراکی به راحتی درمان می‌شوند.
هنگامی‌که استفاده از پروتز چشم خود را شروع می‌کنید، ممکن است احساس ناراحتی یا گرفتگی موقتی در چشم خود داشته باشید. اما با گذشت زمان، به پروتز عادت خواهید کرد.
بعد از جراحی چه انتظاری باید داشت
پس از جراحی، به ویژه در 72 ساعت اول، احتمالاً درد، تورم و حالت تهوع خواهید داشت. جراح شما ممکن است داروهای تسکین دهنده درد و داروهای ضد تهوع برای احساس راحتی بیشتر شما تجویز کند.
به مدت دو هفته پس از جراحی، پلک‌های شما روی ایمپلنت چشم و پوسته پلاستیکی به هم دوخته می‌شوند. چند ماه بعد، شما می‌توانید پروتز چشم خود را تهیه و دریافت کنید.
چگونه از پروتز چشم مراقبت می‌کنید؟
حفظ پروتز چشم شما مراقبت‌های حداقل اما منظمی در پی دارد. در اینجا چند نکته مطرح شده است:
- ماهانه یک بار قسمت اکریلیک پروتز چشم خود را برداشته و با آب و صابون به خوبی بشویید. قبل از قرار دادن مجدد آن در حفره چشم آن را خشک کنید.
- با پروتز خود بخوابید، مگر اینکه پزشک چیز دیگری توصیه کند.
- پروتز چشم خود را با استفاده از یک پیستون طراحی شده برای این منظور در جای خود قرار دهید.
- پروتز اکریلیک را بیش از حد خارج نکنید.
- از قطره چشمی روان کننده روی پروتز آکریلیک خود استفاده کنید.
- در صورت لزوم، هر ماده باقی مانده روی پروتز آکریلیک خود را بشویید.
- سالانه پروتز خود را توسط چشم پزشک تان جلا دهید.
- پروتز خود را هر پنج سال یک بار یا در صورت لزوم زودتر عوض کنید.
دید کلی در مورد داشتن پروتز چشم
از پروتز چشم معمولاً برای جایگزینی ایمن چشم‌های بیمار، آسیب دیده یا بدشکل استفاده می‌شود. داشتن پروتز می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس شما در پی از دست دادن چشم کمک کند. به علاوه، استفاده و نگهداری از پروتز چشم نسبتاً آسان است.
اگر در فکر داشتن پروتز چشم هستید، با پزشک خود صحبت کنید و چشم پزشکی پیدا کنید تا به شما کمک کند گزینه‌های پیش روی خود را بهتر بشناسید.
