آیا شکستگی مهره های کمر بدون جراحی قابل درمان است؟

در اثر خرد شدن و فروریختن بدنه مهره، شکستگی مهره کمر(VCF) اتفاق می­افتد که معمولا با درد شدید، تغییر شکل ستون فقرات و کاهش ارتفاع مهره­ ها همراه است. این شکستگی­ها در ستون مهره­های صدری (وسط ستون فقرات) مخصوصا در قسمت­های پایین شایع است.

درمان شکستگی مهره در مرکز ارتوپدی فنی امید با مدیریت درد و اقدامات تثبیت برای جلوگیری از ایجاد آسیب­های بیشتر شروع می­شود. احتمال وجود آسیب دیدگی در سایر قسمت­های بدن (مثل قفسه سینه) وجود دارد که آنها نیز تحت درمان قرار می­گیرند. بر اساس نوع شکستگی و تثبیت آن، استفاده از بریس، فیزیوتراپی و یا جراحی لازم خواهد شد.

انواع شکستگی


شکستگی چندین نوع دارد: شکستگی فشاری، انفجاری، شکستگی ناشی از خم شدن ستون فقرات و در رفتن مهره­ ها. تمام این نوع شکستگی­ها را مختصرا توضیح میدهیم. ممکن است پزشک برای توصیف شکستگی از عباراتی مثل پایدار، ناپایدار، مینور یا ماژور استفاده کند.

انواع شکستگی مهرهشکستگی فشاری


این نوع شکستگی در بیماران مبتلا به پوکی استخوان یا افرادی که به دلیل ابتلا به سایر بیماری­ها (مثل سرطان) استخوان شکننده­ای دارند بیشتر مشاهده می­شود. مهره ­ها فشار زیادی را می­توانند تحمل کنند اما اگر به طور ناگهانی فشار زیادی به مهره ­ها وارد شود که قادر به تحمل آن نباشد در اثر این فشار مهره ­­ها دچار شکستگی خواهند شد. شکستگی گوه­ ای یک نوع از شکستگی فشاری است که جلوی مهره زیر فشار متلاشی شده و شکلی گوه مانند پیدا می­کند.

شکستگی انفجاری


ترومای شدید مانند تصادفات باعث این نوع شکستگی می­شوند. این شرایط زمانی رخ می­دهد که مهره­ ها در اثر نیروهای شدید فشرده می­شوند. برخلاف شکستگی فشاری، با ترکیدن مهره فقط یک قسمت از مهره­ آسیب نمی­بیند بلکه از چندین قسمت دچار شکستگی می­شود. چون مهره به طور کامل خرد می­شود، ممکن است تکه ­های استخوان در محل پخش شده و باعث وارد شدن آسیب به کانال نخاعی شود. این نوع شکستگی شدیدتر از شکستگی فشاری می­باشد.

شکستگی ناشی از خم شدن ستون فقرات


 هنگام تصادف با خودرو بدن فرد با فشار به سمت جلو هل داده شود و ممکن است مهره ­ها در نتیجه فشار وارد شده از یکدیگر جدا شوند. ستون فقرات دارای قابلیت خم شدن به سمت جلو است، اما اگر این خم شدن با نیروی زیاد و به صورت ناگهانی انجام شود، باعث وارد شدن فشار بیش از حد به ستون فقرات می­گردد که می تواند شکستگی یک یا چند مهره را به همراه داشته باشد. اگر فرض کنیم ستون فقرات از سه بخش ستون مانند تشکیل شده­است، شکستگی ناشی از خم شدن معمولاً باعث ایجاد شکستگی در ستون عقبی و میانی می­شود. یک مثال از این نوع شکستگی در شکل زیر نشان داده شده­است.

 در رفتن مهره ­ها


در صورتی که فرد به هر یک  از موارد شکستگی فوق دچار شود و مهره­ها از محل خود جا به جا شده و در رفته باشند، فرد دچار در رفتگی ناشی از شکستگی استخوان شده است. معمولاً، این نوع شکستگی هر سه ستون تشکیل دهنده ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می­دهد و به این ترتیب این ناحیه از بدن بسیار ناپایدار می­شود.

 شکستگی­های پایدار و ناپایدار


  • شکستگی ­های پایدار باعث تغییر شکل ستون فقرات یا آسیب عصبی نمی­شوند. در این نوع شکستگی ستون فقرات به خوبی می­تواند وزن بدن را تحمل کند (کمر در زمان شکستگی پایدار کارایی خود را از دست نمی­دهد)
  • شکستگی ­های ناپایدار باعث می­شود کمر نتواند به خوبی وزن بدن را تحمل کند. در این نوع عارضه احتمال پیشرفت شکستگی و آسیب­ دیدگی بیشتر بسیار زیاد است. همچنین باعث تغییر شکل ستون فقرات می­شوند.

شکستگی­های مینور و ماژور


  • شکستگی مینور به این معنی است که قسمت پشت مهره دچار شکستگی می­شود، این قسمت­ها معمولا برای پایداری و ثبات ستون مهره ­ها چندان مهم نیستند. در قسمت­های پشتی مهره، زائده خاری و مفصل فاست (زائده مفصلی) قرار دارد. شکستگی این قسمت ها چندان جدی و خطرناک نیست.
  • شکستگی ماژور به این معنی است که قسمتی از بدنه مهره، پایه (پدیکول) یا تیغه قوس مهره دچار شکستگی می­شود. چون بدنه مهره به تحمل وزن زیاد و توزیع نیروی حرکت بدن کمک می­کند ،شکستگی آن مهم و جدی تلقی می­شود. شکستگی بدنه مهره باعث می­شود مهره­ها به درستی سر جای خود قرار نگیرند. شکستگی پایه یا تیغه مهره نیز خطرناک است چون احتمال آسیب دیدن عصب­ها بسیار زیاد است . پایه و تیغه مهره باعث می­شوند که ستون فقرت پایدار و با ثبات باشد. در صورت شکستن آنها ، ستون فقرات دچار ناپایداری می­شود.

علت شکستگی مهره کمر


بیماران مبتلا به پوکی شدید استخوان، با انجام فعالیت­های ساده مثل عطسه شدید یا بلند کردن یک جسم سبک ممکن است دچار شکستگی مهره­های کمر شوند. وقتی پوکی استخوان متوسط باشد، فشار و ضربه ­های شدیدتری مثل افتادن یا بلند کردن جسم سنگین باعث شکستگی مهره کمری می­گردد. افزایش سن احتمال بروز این وضعیت را افزایش می­دهد به طوریکه ۴۰% زنان ۸۰ سال به بالا دچار این نوع شکستگی می­شوند. شکستگی مهره کمر بیشتر در بین زنان رایج است ولی در مردان مسن نیز مسئله مهمی به شمار می­رود. افرادی که در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی مهره می­شوند ۵ برابر احتمال دارد دچار شکستگی ثانویه مهره شوند. شکستگی مهره معمولا بدون علامت یا همراه با علائم خفیف است ولی ریسک وقوع شکستگی بیشتر وجود دارد.

علت شکستگی مهره کمرافرادی که ستون فقرات سالم دارند غالبا به دلیل صدمات شدید مثل تصادف، آسیب دیدگی ناشی از ورزش یا افتادن دچار شکستگی مهره کمر می­شوند.

در بین افراد زیر ۵۵ سال فاقد سابقه آسیب دیدگی یا ضربه جزئی، تومورهای متاستاتیک شایع ترین علل شکستگی مهره به شمار می­روند. استخوان­های ستون فقرات محل انتشار انواع سلول های سرطانی هستند. سرطان باعث می­شود قسمتی از مهره کمر تخریب شود و با ضعیف شدن استخوان کل مهره خرد شده و فرو می­ریزد.

علائم


مهمترین علائم بالینی شکستگی مهره کمر شامل یک یا چند موارد زیر است :

  • علائم شکستگی مهرهشروع درد ناگهانی
  • افزایش شدت درد هنگام ایستادن یا راه رفتن
  • کاهش درد هنگام دراز کشیدن به پشت
  • کاهش دامنه حرکت کمر
  • کاهش ارتفاع ستون فقرات
  • تغییر شکل و ناپایداری ستون فقرات

چه زمانی و چگونه باید برای درمان مراجعه کنید؟


در صورت داشتن هریک از موارد زیر برای بررسی کمردرد به پزشک مراجعه نمایید؟

  • داشتن سن بالای ۶۵ سال و زیر ۱۲ سال
  • احساس درد هنگام استراحت
  • کاهش وزن
  • داشتن سابقه بیماری سرطان

در صورتی که علاوه بر کمردرد دارای یکی از علائم  زیر هستید فورا به پزشک مراجعه کنید:

  • از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع
  • درد شدید، بی حسی یا ضعف
  • تب شدید

آزمایشات و تشخیص


با معاینه و گرفتن شرح حال بیمار، می توان شکستگی مهره را تشخیص داد اما رادیوگرافی ، سی تی اسکن و MRI به تایید تشخیص بیماری، پیش بینی پیشرفت بیماری و تعیین بهترین روش درمان کمک می کنند.

  • رادیوگرافی اشعه x: با این روش تشخیصی ساختار مهره و مفاصل به وضوح قابل مشاهده است. همچنین راستای استخوان، تخریب دیسک و زائده های استخوانی که باعث آسیب­دیدگی اعصاب می­شوند نیز قابل مشاهده می­باشند.
  • سی تی اسکن (CT) : یک روش تصویربرداری تشخیصی است که با استفاده از کامپیوتر شکل و اندازه کانال نخاع، محتویات آن و ساختارهای اطرافش را نشان می­دهد. این روش همراه با میلوگرام ستون فقرات برای نشان دادن اطلاعات بیشتر انجام می شود.در این روش تشخیصی رنگ در نزدیکی کانال نخاع تزریق می­شود. با این نوع تصویربرداری می­توان به راحتی جزئیات استخوان اعم از تنگی کانال را مشاهده کرد.
  • MRI: یک روش تشخیص ۳ بعدی است که با استفاده از مغناطیس قوی و فناوری کامپیوتر پیشرفته ساختارهای نخاع، ریشه­های عصبی و محیط­های اطراف همچنین تورم، تخریب و تومورها را نشان می­دهد.
  • سنجش جذب اشعه ایکس با انرژی مضاعف (DXA یا DEXA) یا سنجش تراکم استخوان : این روش تشخیصی چگالی مواد معدنی استخوان را اندازه گیری می­کند و پوکی استخوان را تشخیص می­دهد. اسکنر بدون ایجاد درد و به سرعت اشعه­های ایکس را از دو منبع مختلف به طور متناوب با یک فرکانس ثابت به سمت استخوان تحت بررسی منتشر می­کند. سنجش تراکم استخوان کوچکترین تغییر در جرم استخوان را شناسایی می­کند و روش منعطف­تری است چون برای بررسی ستون فقرات و اندام­های تحتانی قابل استفاده است. اسکن ستون فقرات، لگن و کل بدن کمتر از ۴ دقیقه زمان می­برد.

درمان شکستگی مهره کمر


در شکستگی حاد مهره به دلیل ایجاد ناپایداری مهره (عدم انسجام یا کند منسجم شدن) در محل شکستگی بیمار دچار درد می­شود. درد ناشی از شکستگی مهره کمر ۳ ماه طول می­کشد و خود به خود برطرف می­شود. اما معمولا طی چند هفته تا چند روز شدتش کاهش پیدا می­کند. افرادی که دارای درد شدید هستند با استراحت و عدم فعالیت بهبود پیدا می­کنند ولی از کم تحرکی زیاد باید پرهیز شود.

داروها


از داروهای مسکن برای تسکین درد شکستگی مهره­ها استفاده می­شود. معمولا استامینوفن و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همچنین داروهای شل کننده عضلات و داروهای مربوط به دردهای عصبی / استخوانی تجویز می­شوند. مخدرها برای دوره درمانی کوتاه یک الی دو هفته قابل استفاده هستند.

علاوه بر کاهش درد، پیشگیری از شکستگی­های بعدی نیز اهمیت دارد. پزشکان معمولا داروهای تقویت کننده استخوان که به بیس فسفانات معروف هستند (مثل استونیل، بونیوا و فوزاماکس) را تجویز می­کنند که به حفظ یا افزایش تراکم استخوان کمک می­کنند.

بریس


بریس برای محدود کردن دامنه حرکت مهره شکسته استفاده می­شود . بریس­های سفت و محکم با محدود کردن دامنه حرکت کمر به کاهش درد کمک می­کنند.

بریس شکستگی مهرهفیزیوتراپی


برای درمان شکستگی مهره کمر ، فیزیوتراپی بسیار اهمیت دارد. فیزیوتراپیست برای محافظت از ستون فقرات حرکات استاندارد را به بیمار آموزش می­دهد. با این تمرینات از ایجاد شکستگی­های بیشتر در استخوان­های مجاور جلوگیری می­گردد.

فیزیوتراپی شکستگی مهرهفیزیوتراپیست با استفاده از پدها، پالس­های الکتریکی که عضلات را تحریک می­کنند، طب سوزنی و فراصوت به تسکین درد نیز کمک خواهد کرد.

وقتی شکستگی مهره کمر در حال بهبودی است ولی بیمار فعالیت فیزیکی اندکی دارد، عضلات مرکزی بدن، کمر و لگن او ضعیف هستند. این ضعف باعث می­شود در انجام فعالیت روزمره خود دچار مشکل شود. همچنین ریسک افتادن فرد افزایش پیدا می­کند. بنابراین هنگام درمان شکستگی مهره، لازم است بیمار عضلات شکم و پاهای خود را قوی کند. فیزیوتراپیست در این زمینه نیز به بیمار کمک خواهد کرد.

جراحی


در صورتی که درمان­های محافظه کارانه موثر نباشند، پزشک دو روش کمتر تهاجمی ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی را مورد بررسی قرار می­دهد. با پیشرفت تکنولوژی نیاز به انجام عمل­ های تهاجمی کاهش پیدا کرده­است.

ورتبروپلاستی معمولا به صورت سرپایی انجام می­گیرد ولی برخی از بیماران لازم است یک شب در بیمارستان بستری شوند. ورتبروپلاستی بر اساس تعداد مهره­های درگیر، یک الی دو ساعت طول می­کشد. برای این روش جراحی، از بیهوشی موضعی و تزریق آرام بخش به صورت درون وریدی یا بی هوشی عمومی استفاده می­شود. با استفاده از اشعه ایکس، یک سوزن کوچک حاوی سیمان استخوانی اکرولیک به مهره­ی خرد شده تزریق می­شود. با سفت شدن سیمان بعد از گذشت چند دقیقه، مهره­ی شکسته شده محکم و ثابت می­شود. بیشتر متخصصین بر این عقیده هستند که با استفاده از تکیه­گاه مکانیکی و ثباتی که سیمان استخوانی ایجاد می­کند درد از بین می­رود. در کیفوپلاستی با استفاده از یک بالون سیمان در محل، تزریق شده و باعث افزایش ارتفاع استخوان فرو ریخته می­شود. فضایی که توسط بالون ایجاد می­گردد با استفاده از سیمان پر می­شود.

برای بیمارانی که دارای شرایط زیر هستند روش­های ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی مورد بررسی قرار می­گیرد:

  • شکستگی مهره کمر ناشی از پوکی استخوان در هر نقطه از ستون فقرات که بیش از ۲ هفته طول کشیده و باعث ایجاد درد متوسط یا شدید شده­است.
  • متاستاز دردناک و میلوما متعدد
  • همانژیوم دردناک مهره (تومورهای خوش خیم عروق خونی)
  • نکروز استخوان مهره (عارضه­ای که در اثر جریان ناکافی خون در استخوان رخ می­دهد و باعث مرگ استخوان می­شود)
  • تقویت بدنه ضعیف مهره قبل از انجام جراحی تثبیت.

در صورتی که بیمار دارای شرایط زیر باشد نباید این روش­های جراحی روی او انجام شود:

  • شکستگی مهره کمری که کاملا بهبود یافته یا به درمان­های محافظه کارانه جواب داده­است.
  • شکستگی مهره کمری که بیش از یک سال طول کشیده­ است.
  • خرد شدن ۸۰ تا ۹۰% بدنه مهره
  • داشتن اسکولیوز یا غوز به دلایلی غیر از پوکی استخوان
  • داشتن تنگی کانال نخاع یا فتق دیسک همراه با فشردگی نخاع یا عصب و از دست دادن عملکرد عصبی که ربطی به شکستگی مهره کمر ندارد.
  • داشتن اختلالات انعقاد خون درمان نشده (یا بیماری هایی که بر انعقاد خون تاثیر می­گذارند)
  • عفونت استخوان (التهاب استخوان و مغز استخوان که معمولا در اثر عفونت باکتریایی رخ می­دهد)
  • عفونت دیسک کمر (التهاب غیر باکتریایی دیسک مهره یا فضای دیسک کمر)
  • آسیب شدید کانال نخاع در اثر تومور یا یک زائده استخوانی

میزان عوارض روش ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی در شکستگی­ های مهره کمر ناشی از پوکی استخوان کمتر از ۲% و برای شکستگی ­های مهره کمر ناشی از تومور ۱۰% برآورد شده ­است. قبل از انجام این عمل­ها باید معایب و مزایای آن­ها بررسی شود. درصد زیادی از بیماران بعد از انجام این اعمال جراحی دردشان به میزان قابل توجهی کاهش پیدا می­کند ولی تضمینی وجود ندارد که  این عمل برای همه افراد موفق آمیز باشد.

پیگیری درمان


تمام دستورالعمل­های پزشک خود را دنبال کنید و در صورت داشتن هر گونه ابهام از او سوال نمایید:

  • داروها را طبق دستور مصرف کنید.
  • استفاده از کمپرس یخ در محل درد به کاهش درد کمک می­کند. یک هفته بعد از شروع درد، از کمپرس یخ یا آب گرم، هرکدام که با آن احساس بهتری دارید استفاده نمایید.
  • تا زمانی که پزشک اجازه نداده است، از انجام فعالیت های دردناک یا طاقت فرسا یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
  • برای اینکه مطمئن شوید وضعیت­تان روبه بهبودی است در جلسات پیگیری درمان شرکت کنید.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

فهرست
مشاوره رایگان ۹ صبح الی ۸ شب