کمربند یا بریس کمر یک وسیلهی طبی خارجی بوده که از ساختارهای عضلانی و استخوانی ستون فقرات حمایت میکند.
در گذشته بسیاری از بیماران ستون فقرات مجبور به گچ گرفتن کمر خود و یا تحمل پلاسترهای سنگین بودند. خوشبختانه بیمارانی که امروزه مجبور به استفاده از بریس میشوند میتوانند از بریسهای پلاستیکی سبک استفاده کنند که راحتی بیمار در طراحی آنها مد نظر قرار داده شده است. کمربندهای طبی در دو نوع نرم و سخت وجود دارند. کمربندهای نرم و الاستیک از ساختارهای عضلانی حمایت کرده و در عین حال اجازهی حرکت کردن را نیز به بیمار میدهند. در حالی که کمربندهای سخت به منظور محدود کردن حرکت بیمار ساخته شدهاند.
پس از عمل جراحی پزشک شما استفاده از کمربند طبی را به منظور تسریع روند بهبود به شما توصیه خواهد کرد. این کمربند بسته به نیاز بیمار میتواند از گردن، کمر و یا هردو حمایت کند. در حالی که برخی از افراد استفاده از بریس را راحت نمیدانند، برخی دیگر از افراد تجربهی خوشایندی از این کار به خصوص در هنگام رانندگی دارند.
بسته به عمل جراحی انجام شده و وضعیت عمومی بیمار، ممکن است استفاده از کمربند طبی تنها برای مدت ۲ هفته و یا تا زمان مراجعه بعدی به پزشک لازم باشد. بیمارانی که تحت عمل جراحی فیوژن ستون فقرات قرار گرفتهاند ممکن است تا مدت بیشتری (تا ۳ ماه) به این کمربند احتیاج داشته باشند به خصوص زمانی که قصد بازگشت به محل کار و یا فعالیتهای روزمرهی خود را دارند.
اهداف و مکانیسمهای کمربند طبی برای تسکین درد
تجویز کمربند طبی معمولاً با چند هدف انجام میشود:
- کاهش گرفتگی عضلانی و کمردرد
- بهبود حالت بدن و توزیع مناسب وزن در ستون فقرات
- ایجاد فضای مناسب جهت بهبود ساختارهای ستون فقرات
- افزایش عملکرد در طی فعالیتهای روزانه
- محدود کردن حرکات ستون فقرات در دوران بهبودی
- پایدار کردن نقاط آسیب دیده
- کاهش درد با محدود کردن حرکات
- تسریع بهبودی
بریسهای طبی که به آنها ارتز نیز گفته میشود در دو نوع سخت و نرم وجود دارند. این وسایل به طور عمده برای سه بخش اصلی بدن ساخته میشوند:
- گردن (سرویکال)
- بالای کمر (توراسیک)
- پایین کمر (لومبار)
کرست نرم لومبار
عملکرد اصلی کرست نرم لومبار حمایت از عضلات پایین کمر است. در حالی که این بریس عمدتاً برای رفع علائم آرتریت یا ناپایداری لومبار استفاده میشود، میتوان از آن برای کاهش درد با حمایت از عضلات نیز استفاده کرد. کرست به عنوان یک یادآور نیز عمل کرده و باعث میشود حرکات کمر شما کاهش پیدا کنند و روند بهبودی تسریع شود. این وسیله حالت مناسب بدن را نیز حفظ میکند.
این بریس به شکل رایج پس از اعمال جراحی در ناحیهی لومبار ستون فقرات و در صورت نیاز به حمایت عضلانی مورد استفاده قرار میگیرد. هدف از استفادهی این بریس بیحرکت کردن کامل ستون فقرات نیست بنابراین توصیه میشود تنها زمانی که به شما کمک میکند از آن استفاده کنید. به مدت ۶ هفتهی اول پس از جراحی، پزشک به شما توصیه میکند تا در صورتی که به مدت بیش از ۱۵ دقیقه از تخت خود خارج میشوید این بریس را استفاده کنید. پس از این دوره باید به تدریج استفاده از بریس را کاهش داده و با راهنمایی فیزیوتراپیست و پزشک خود آن را کنار گذاشته و به فعالیتهای عادی خود بازگردید.
TLSO و LSO
ارتز توراکولومبوساکرال (TLSO) یک بریس سخت بوده که طراحی آن از صدف دریایی الهام گرفته شده است. در این بریس از نوعی پلاستیک سخت و سبک به صورت دو تکه استفاده شده و با وجود سخت بودن دارای پدهایی برای راحتی بیمار است. این بریس معمولاً پس از شکستگیهای ستون فقرات لازم است تا از بروز آسیبهای بیشتر در اثر حرکات زیاد ستون فقرات جلوگیری شود.
پس از انجام عمل جراحی فیوژن ستون فقرات، بریس TLSO میتواند پایداری مکانیکی ستون فقرات را افزایش دهد و ممکن است لازم باشد تا به مدت چند ماه از آن استفاده کنید. با وجود اینکه به هنگام خواب نیازی به استفاده از این بریس نیست ولی در صورتی که بیش از ۱۰ دقیقه از تخت خود خارج میشوید باید آن را استفاده کنید. به منظور اصلاح اسکولیوز ستون فقرات در افراد کم سن نیز از همین نوع بریس استفاده میشود.
ارتز لومبوساکرال (LSO) میتواند از نوع نرم یا سخت باشد که به نوع عمل جراحی انجام شده بستگی خواهد داشت. این نوع از بریسها بر روی حمایت از پایین کمر یا ناحیهی لومبار متمرکز هستند.
گردن بند طبی
گردن بند طبی نوعی بریس مخصوص گردن است. ممکن است پس از انجام عمل جراحی بر روی گردن و یا ستون فقرات استفاده از گردن بند طبی برای شما ضروری باشد. این بریسها نیز در دو نوع نرم و سخت وجود دارند که نوع نرم آنها بسیار راحتتر است. گردن بندهای سخت معمولاً برای عارضههای شدیدتر مورد استفاده قرار میگیرند. یک مطالعهی انجام شده بر روی انوع گردن بندهای طبی نشان میدهد که بهبودی در محدودیتهای حرکتی پس از استفاده از انواع سخت و نرم این بریس تفاوت چندانی ندارد. درنتیجه در صورتی که نوع سخت آن برای شما ضروری نیست حتماً از نوع نرم استفاده کنید.
مزایا و معایب
در حالی که کمربندهای طبی در استفادهی کوتاه مدت دارای مزایای متعددی هستند. استفادهی طولانی مدت از کرستها میتواند برای شما مضر باشد.
مزایای استفاده از کمربند طبی
- پایدار نگه داشتن ستون فقرات پس از عمل جراحی.
- بریسهای لومبار میتوانند بلافاصله پس از آسیب به کمر مورد استفاده قرار گرفته و با محدود کردن حرکت و کاهش بار از روی منطقهی آسیب دیده از ایجاد آسیب بیشتر جلوگیری کنند.
- کمربندهای طبی به برخی از افراد در بهبود حالت بدن کمک میکنند.
- این کمربندها میتوانند بلند شدن از حالت نشسته را پس از عمل جراحی آسانتر کنند.
- در مشاغل سخت، این کمربندها میتوانند به فرد آسیب دیده برای بازگشت به شغل خود کمک کنند.
معایب استفاده از کمربند طبی
- استفادهی طولانی مدت از کمربندهای طبی میتواند باعث تحلیل رفتن عضلات در ناحیهی ستون فقرات شود. این مشکل باعث ضعیف شدن ستون فقرات و آسیب به آن در صورت استفاده نکردن از کمربند خواهد شد.
- زمانی که از کمربند طبی استفاده میکنید بار وارد شده به ناحیهی حمایت شده به نقاط بالاتر ستون فقرات انتقال پیدا میکند که ممکن است محل مناسبی برای وارد شدن فشار نباشد.
- در مورد شغلهایی که نیازمند بلند کردن اجسام سنگین هستند، استفادهی طولانی مدت از کمربند طبی میتواند خطرات بیشتری نسبت به عدم استفاده از آن داشته باشد. این مشکل به دلیل ضعیف شدن عضلات و رباطها در اثر استفاده از کمربند ایجاد شده و در واقع باعث آسیب پذیری بیشتر ستون فقرات میشود.