تعداد زیادی از افراد مبتلا به آسیب دیدگی طناب نخاعی نمیتوانند بدون استفاده از وسایل کمکی یا کمک یکی از اعضای خانواده خود بایستند یا راه بروند. چندین قرن است که تنها وسیله موجود برای کمک به بیماران ضایعات شدید نخاعی ویلچر است. در چند دهه اخیر افرادی که دچار آسیب دیدگی طناب نخاعی شدهاند میتوانند برای بهبود توانایی عملکردی خود از وسایل ارتوپدی خاص از قبیل انواع بریس پیش برنده استفاده کنند.
بریس پیش برنده یکی از بهترین روش هایی است که به بیماران ضایعه نخاعی، سکته مغزی و ام اس کمک می کند تا بتوانند دوباره راه بروند. کلینیک ارتوپدی فنی امید یکی از بهترین مراکز خدمات رسانی در زمینه انواع ارتز و پروتز میباشد که با ارائه انواع ارتز از جمله بریس پیش برنده در تمام مراحل استفاده از آن همراه بیمار خواهد بود. در این کلینیک تمام مراحل قالبگیری و ساخت انواع ارتز و پروتز برای هر بیمار با جدیدترین روش ها و تحت نظر متخصصین مجرب انجام میشود. شما میتوانید جهت تهیه ارتز و پروتز مناسب با توجه به شرایط خاص خود و سفارش آن و دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر با شمارههای 02166015211 – 02166015217 – 02166014158 تماس حاصل فرمایید.
کاربردهای بریس پیش برنده
برای بیمارانی که به علت ضایعات طناب نخاعی یا برخی اختلالات مانند سندروم پس از فلج اطفال رنج میبرند، بریس پیش برنده به عنوان راهکاری موثر تجویز میشود. این نوع بریس به خصوص برای کودکان دو سال و نیم به بالا که اسپینا بیفیدا دارند، استفاده میشود و البته این نوع بریس میتواند در بهبود سایر اختلالات حرکتی کودکان نیز نقش موثری ایفا کند. برای بزرگسالانی که با مشکلات حرکتی روبرو هستند، استفاده از ویلچر به منظور بهبود توانایی حرکتی معمول است، اما امروزه انواع بریس پیش برنده قادر به ارائه آزادی عملکرد بیشتری برای آنها هستند.
بریس پیش برنده یک پیشرفت مهم در جهت کمک به بهبود توانایی حرکتی بیماران با ضایعات نخاعی و کودکان مبتلا به ضعف اندام تحتانی است، به گونهای که با صرف انرژی کمتر، قادر به انجام حرکات بیشتری میشوند. بریس پیش برنده شامل قطعات جانبی است که از طریق تسمههایی به قطعه سخت لگن و قفسه سینه متصل میشود. سیستم کابلی این بریس قابلیت چرخش و باز شدن قطعه لگن را دارد و بدین ترتیب توانایی جبران کردن عدم وجود یک سیستم بازکننده را داراست.
سیستم کابلی از چرخش لگن به سمت جلو و لوردوز پیشگیری میکند. قوی بودن اندام فوقانی در کنار استفاده از وسایل کمکی از قبیل عصا یا واکر به بهبود تعادل و جلوگیری از زمین خوردن کمک میکند. سیستم پیش پرنده به بیمار کمک میکند در بهترین حالت ممکن قرار بگیرد و با امنیت بیشتری راه برود. بریس پیشبرنده با ویلچر سازگاری دارد. کودکانی که دچار چرخش قابل توجه لگن هستند نمیتوانند از بریس پیش برنده استفاده کنند زیرا بر توانایی کودک برای کمک به تقویت یک اندام تاثیرات منفی خواهد گذاشت. بریس پیش برنده یک نوع ارتوز کامل از که همه نقاط بدن را میپوشاند و امکان چرخش لگن و بیومکانیک طبیعی بدن را فراهم میکند تا بیمار بتواند در هنگام راه رفتن به طور طبیعی بدن خود را بچرخاند. توانبخشی بیماران و آموزش دادن به آنها به منظور راه رفتن به کمک بریس پیش برنده یک اقدام چالش برانگیز است که باید با تشویق و حمایت اطرافیان همراه شود تا بیمار بتواند به تدریج پیشرفت نماید.
هدف از کاربرد بریس پیش برنده
هدف از کاربرد بریس پیش برنده به حرکت وا داشتن اندام تحتانی در بهترین حالت ممکن است و به این ترتیب کشش ران در یک طرف میتواند به چرخش ران در سمت دیگر کمک نماید. بیمار میتواند به کمک این نوع بریس به سمت جلو حرکت کند و عملکرد مستقلی داشته باشد اما بدون کمک دیگران نمیتواند بایستد. به طور کلی راه رفتن روی سر بالایی و سر پایینی برای افراد مبتلا به ضایعات نخاعی که از بریس پیش برنده استفاده میکنند دشوار است که به منظور رفع این مشکل باید مفاصل ران در این ارتوز دارای دو سیستم قفل کننده شرطی باشند: سیستم اول باید بتواند در حالت کشش کامل به قفل کردن ران بپردازد و سیستم دوم در چرخش ۲۰ درجه ران و پس از شروع حرکت اول به بیمار برای راه رفتن روی سربالایی و سراشیبی کمک کند.
در سالهای اخیر بریس پیش برنده مکانیکی به منظور توانبخشی بیماران پیشرفتهای قابل توجهی کرده است و اکنون مجهز به مفصل قفل کننده زانو، مفصل ران و یک صفحه مخصوص لگن و قفسه سینه است. سیستم کابلی به کار رفته در این نوع بریس مفاصل زانو را جفت میکند و از چرخش همزمان لگن پیشگیری مینماید. بازوئی باز کننده ران نیز مکمل بازوی سمت دیگر است و از طریق یک سیستم کابلی به بهبود الگوی راه رفتن بیمار کمک میکند. به مدل تغییر یافته بریس پیش برنده، بریس پیش برنده پیشرفته گفته میشود که در قسمت لگن دارای یک کابل کشنده- هل دهنده است که به بیماران ضایعات نخاعی برای بهتر راه رفتن کمک میکند. بریس پیش برنده جدید با یک نرم افزار و موتور تنظیم کننده گام تجهیز شده است. استفاده از این نوع بریس در بیماران ضایعات نخاعی توانسته است نتایج قابل توجهی را به وجود بیاورد و میتواند به اشکال مختلف به تحریک عملکرد سیستم عضلانی بیمار بپردازد.
بهبود الگوی حرکتی به کمک بریس پیش برنده
پس از آن که بیمار به طور موفقیت آمیزی همه معیارهای غربالگری را سپری کرد در مرحله بعدی باید آموزش دادن به بیمار پرداخت. تناسب عالی به منظور پیشگیری از عملکرد نامناسب اندام تحتانی اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا در صورت عدم تناسب بین اندام بیمار دچار کبودی و ضایعات پوستی خواهد شد. برخی از بیماران حس بسیار کمی در اندام تحتانی خود دارند که فقدان فیدبک حسی و حرکتی از جانب پا میتواند منجر به از بین رفتن آگاهی سیستم تعادل مرکزی و به وجود آوردن چالشهای متعدد در ارتباط با توزیع مناسب وزن در هنگام راه رفتن شود و به این ترتیب بیمار از بازوها و عصای خود به منظور ایجاد تعادل بیش از حد استفاده خواهد کرد.
پس از آنکه مکانیسم ایجاد تعادل در هنگام راه رفتن و توزیع وزن بدن ایجاد گردید بیمار یاد میگیرد چگونه موقع راه رفتن از بریس استفاده کند. بیمار به چند جلسه آموزش نیاز دارد تا به خوبی نحوه استفاده از بریس و سایر مهارتهای حرکتی را یاد بگیرد. در ابتدا باید از سطوح صاف و نرم موجود در مراکز پزشکی برای کمک به بیمار استفاده کرد. با این حال با بهبود سطح مهارت بیمار باید با انجام کارهای دشوار از قبیل راه رفتن روی سطوح مختلف مانند آسفالت، فرش، سرامیک، چمن و سطوح غیر هموار که دارای شیب مختلفی هستند بیمار را به چالش کشید. به طور کلی آموزش دادن به بیمارانی که توانایی حرکتی ندارند یک اقدام چالش برانگیز است. هدف از این اقدامات کمک به بهبود توانایی عملکردی بیمار و افزایش مهارت حرکتی او و کاهش وابستگی بیمار به سایر اعضای خانواده است تا بتواند به تنهایی به انجام فعالیتهای خود بپردازد.
آموزش الگوی راه رفتن به بیمار
در هنگام توانبخشی، پزشک بر زیاد بیمار میپردازد تا از مناسب بودن بیمار به منظور استفاده از بریس برای راه رفتن اطمینان حاصل کند. با توجه به نوع مشکلی که برای بیمار به وجود آمده است معمولاً تا یک سال پس از جراحی به یادگیری الگوی راه رفتن نیاز خواهد داشت و در مواردی که بیمار تحت عمل جراحی قرار نگرفته است این دوران سریع تر سپری میشود. پزشک به طور کامل هر یک از بیماران خود را ارزیابی میکند. برخی از بیماران در دوران بهبود به استفاده از ارتوز موقت نیاز خواهند داشت. باید بیمار به طور کامل ارزیابی شود تا پزشک به این نتیجه برسد که آیا زمان شروع توانبخشی پس از آسیب ایجاد شده فرا رسیده است یا خیر. فرآیند باز آموزی پس از آسیب دیدگی مستلزم همکاری بیمار و تعهد او به ادامه درمان است. برخی از معیارهایی که باید در نظر گرفته شود به شرح زیر میباشد:
- ارزیابی صحیح خطر
- تقویت اندام فوقانی برای بالا کشیدن وزن بدن
- بهبود عملکرد زانو و ران بدون تحت فشار قرار دادن آنها
- تناسب سیستم قلبی عروقی به منظور بهبود فعالیت حرکتی و راه رفتن
- ارزیابی بد شکلی ستون فقرات از قبیل اسکولیوز که به عنوان یک مانع برای حفظ تعادل در هنگام ایستادن محسوب میشود.
- میزان انگیزه بیمار برای همکاری
- ارزیابی اسپاسم عضلات در هنگام راه رفتن روی سطوح غیر ایمن
تجربه نشان داده است که تعداد زیادی از بیماران به کمک وسایل کمکی میتوانند راه بروند اما ممکن است چند ماه یا چند سال طول بکشد تا مجدداً توانایی حرکتی خود را به دست بیاورند. تعداد زیادی از بیماران استفاده از ویلچر را ترجیح میدهند زیرا در این شرایط دستهای آنها آزاد است و میتوانند تعداد زیادی از بیماران استفاده از ویلچر را ترجیح میدهند زیرا در این شرایط دستهای آنها آزاد است و میتوانند انجام کارهای دلخواه خود بپردازند حال آن که در هنگام استفاده از عصا چنین عملکردی ندارند.
شروع فعالیت حرکتی
بیمار برای شروع فعالیت حرکتی خود به آموزش در ارتباط با نحوه استفاده از وسایل کمکی نیاز خواهد داشت. به طور کلی آموزش دادن به بیمار برای شروع فعالیت جسمانی یک امر غیر قابل انکار است تا بیمار بتواند به تدریج نحوه استفاده از آنها را یاد بگیرد. حفظ تعادل در حالت ایستاده معمولاً در شرایط مختلف از قبیل ایستادن روی تخته تعادل ایستادن جلوی آیینه یا ایستادن در حالتی که بدن به سمت جلو و عقب کشیده شده است محقق خواهد شد. پزشک روشهای بالا کشیدن بدن در حالت ایستاده را به بیمار یاد میدهد و به این ترتیب بیمار یاد میگیرد در حالت ایستاده وزن بدن خود را کنترل نماید. او همچنین نحوه تغییر حالت بدن از ایستاده به نشسته و برعکس را یاد خواهد گرفت. پس از آن که بیمار با نحوه حفظ تعادل خود در حالت ایستاده آشنا شد پزشک در مرحله بعدی به سراغ حفظ تعادل در هنگام راه رفتن خواهد رفت. این امر شامل تکان دادن بدن بدون به خطر انداختن سلامت بیمار، تغییر الگوی راه رفتن، و تکنیک چهار مرحله ای شروع کردن فعالیت حرکتی است.
انجام دادن فعالیت حرکتی
در این مرحله پزشک نحوه حرکت کردن بیمار به سمت جلو و بلند شدن از روی صندلی، نشستن روی صندلی و شروع به راه رفتن را آموزش خواهد داد.
مرحله میانی فعالیت حرکتی
در این مرحله بیمار یاد میگیرد به کمک واکر یا عصا شروع به راه رفتن نماید. پزشک به منظور افزایش تعادل بیمار، استفاده از میله تعادل یا کمک یکی از اعضای خانواده را توصیه میکند. در مرحله بعدی پزشک به سراغ الگوهای حرکتی و پیشبرد به سمت جلو خواهد رفت و بر اساس سطح مهارت حرکتی بیمار به آموزش چهار اصل شروع حرکت به کمک عصا میرود و نحوه راه رفتن روی سراشیبی و سربالایی و همچنین بالا رفتن از پله را به بیمار یاد میدهد. در این مرحله میتوان از ارزیابی ویدیویی بیمار به منظور حل مسئله و بهبود مهارت حرکتی و استفاده کرد.
مرحله آخر فعالیت حرکتی
پس از اتمام مراحل آموزشی بیمار برای استفاده از ارتوز ارزیابی خواهد شد. استفاده از ارتوز پیش برنده و آموزش مجدد به بیمار به منظور راه رفتن به کمک میله تعادل و سپس استفاده از عصا از جمله مراحلی است که هر بیمار باید سپری کند. کار کردن با بیمار به منظور بهبود توانایی حرکتی او در منزل به افزایش اعتماد به نفس او کمک خواهد کرد. این امر شامل حرکات مخصوص تقویت اندام تحتانی و بهبود توانایی حرکتی در کنار حفظ سلامت سیستم قلبی عروقی است. هدف از انجام تمامی این مراحل کمک به بیمار به منظور بهتر راه رفتن توسط وسایل کمکی از قبیل عصا یا واکر و بهبود توانایی عملکردی او است. توانایی راه رفتن به کمک اعصاب و میزان حمایتی که هر بیمار نیاز دارد به سطح آسیب دیدگی او ارتباط دارد.