فلج اطفال نوعی بیماری عفونی است که توسط ویروس فلج اطفال ایجاد میشود. ویروس فلج اطفال عمدتاً به سیستم عصبی مرکزی (مغز و / یا نخاع) حمله میکند. فلج در ۰/۱ درصد موارد از کل عفونتها اتفاق میافتد.
فلج اطفال چیست؟
- فلج اطفال نوعی بیماری عضلانی عصبی است که در اثر عفونت با ویروس فلج اطفال ایجاد میشود.
- فلج اطفال ممکن است به اعصاب کنترلکننده عضلات آسیب برساند و باعث ضعف کلی یا جزئی شود. فلج اطفال اغلب عضلات پا را تحت تأثیر قرار میدهد، اما ممکن است عضلات بازوها یا قفسه سینه و کمر را نیز ضعیف کند. اعصاب کنترلکننده عضلات غیرارادی، مانند قلب، تحت تأثیر فلج اطفال قرار نمیگیرند.
- بهبودی اولیه از فلج اطفال بهطورکلی شامل بازگشت مقداری از قدرت و به دنبال آن یک دوره ثبات است. در اواخر زندگی، تجربه “اثرات تأخیری فلج اطفال” برای افرادی که سابقه فلج اطفال دارند بسیار شایع است.
- واکسن فلج اطفال در سال ۱۹۵۶ به استرالیا وارد شد و از سال ۲۰۰۰ آمار فلج اطفال در استرالیا به صفر رسید.
علل ایجاد فلج اطفال
این عفونت در اثر خوردن غذاهای آلوده ایجاد میشود. ویروس وارد دهان و حفره حلق میشود و از انجا به روده گسترش مییابد و تکثیر میشود و در نهایت با مدفوع دفع میشود.
دوره انکوباسیون (زمان عفونت تا شروع بیماری) حدود ۶ تا ۱۰ روز است. اگر عفونت در این مرحله متوقف شد، فرد مبتلا به فلج اطفالِ بدون علامت یا خنثی شده است. این مورد در حدود ۴ تا ۸ درصد از کل افراد مبتلا را شامل میشود.
علائم فلج اطفال
علائم غیراختصاصی مانند حالت تهوع، سردرد، تب و احتمالاً اسهال که ممکن است در سایر عفونتهای ویروسی نیز وجود داشته باشد، در مراحل اولیه بیماری دیده میشود. در حدود یک درصد از کل موارد ابتلا به عفونتهای فلج اطفال، ویروس سد دستگاه روده را سوراخ میکند و از طریق جریان خون به نخاع و مغز نفوذ میکند. این امر همچنین منجر به شکل غیر فلجکننده فلج اطفال میشود که خود را از طریق درد در ناحیه سر، گردن و پشت نشان میدهد. تنها در ۰/۱ درصد از کل عفونتها، سلولهای عصبی نخاع و یا مغز مستقیماً توسط ویروس مورد حمله قرار میگیرند که در این موارد فلج رخ میدهد.
علائم فلج اطفال، پیامدهای طولانیمدت و سندرم پس از فلج اطفال:
- کمبود کلی قدرت و استقامت
- خستگی مفرط
- مشکل در تنفس و بلع
- عدم تحمل سرما
- درد در عضلات و یا مفاصل
- افزایش ضعف و درد عضلانی
- کاهش توده عضلانی (آتروفی عضله)
- افزایش بیثباتی مفصل / تغییر شکل مفصل
- گرفتگی عضلات
- انقباض عضله (مجرا)
- تغییر در الگوی راهرفتن و یا افزایش احتمال زمینخوردن
به دست آوردن استقلال پس از فلج اطفال
در حالیکه فلج اطفال اساساً بیماری است که مربوط به گذشته است، تعداد زیادی از افرادی که در گذشته به فلج اطفال مبتلا شدهاند، در حال درگیری با بیماری به نام سندرم پس از فلج اطفال (PPS) هستند.
سندرم پس از فلج اطفال (PPS) میتواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند که میتواند تأثیر جدی بر زندگی روزمره داشته باشد. خستگی، ضعف عضلانی و درد عضلانی و مفصلی فقط برخی از علائمی است که مبتلایان به فلج اطفال تجربه میکنند.
فقط افرادی که به فلج اطفال مبتلا شدهاند میتوانند به سندرم پس از فلج اطفال مبتلا شوند، اما دقیقاً مشخص نیست که چه تعداد از بازماندگان فلج اطفال تحت تأثیر آن قرار گرفتهاند و تخمینها از ۲۵٪ تا ۸۰٪ درصد متفاوت است.
سندرم پس از فلج اطفال دهها سال بعد از عفونت اولیه فلج اطفال ایجاد میشود و به طور متوسط ۳۰ سال طول میکشد تا علائم قابلتوجه بروز کند.
علائم سندرم پس از فلج اطفال معمولاً بهتدریج ایجاد میشود و میتواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش ضعف عضلانی
- خستگی
- درد عضلات و مفاصل
- مشکلات تنفسی یا خوابیدن
- حساسیت به سرما
اگرچه سندرم پس از فلج اطفال بهندرت مرگبار است، اما میتواند در زندگی روزمره تداخل زیادی ایجاد کند زیرا رفتوآمد یا انجام برخی کارها و فعالیتها را با مشکل روبرو میکند.
درمان فلج اطفال
آسیب به سیستم عصبی ناشی از فلج اطفال از کاهش جزئی تحرک تا فلج دائمی عضلات ران متفاوت است. فیزیوتراپی همراه با درمان با ارتز میتواند به فرد آسیبدیده کمک کند تا بیشترین تحرک و استقلال ممکن را بعد از بیماری حاد به دست آورد. کمکهای نوین پزشکی – فناوری مانند ارتز E-MAG که یک سیستم مفصل ارتوتیک کنترل شده الکترونیکی است، دامنههای حرکتی جدیدی را همراه با بالاترین سطح ایمنی در زندگی روزمره ایجاد میکند.
در ادامه نگاهی داریم به محصولات مختلفی که به تحرک و استقلال افراد مبتلا به فلج اطفال کمک میکنند.
ارتز آزاد گام (FreeWalk)
ارتز آزاد گام (FreeWalk) از مکانیزمی استفاده میکند که مفصل زانو را در مرحله ایستادن قفل میکند. هنگام راهرفتن مفصل در مرحله تاب باز میشود؛ بنابراین، فرد میتواند زانوی خود را خم کرده و پای خود را آزادانه بچرخاند.
در موارد فلج کامل یا ناقص پا – اگر فرد میتواند پا را با استفاده از عضله ران یا شکم به جلو بچرخاند – این امکان را دارد که علاوه بر بهبود ایمنی و ثبات، تقریباً طبیعی راه برود. این ارتز از طراحی بسیار سبک و باریکی بهره میبرد. در عین حال ساختار فولادی، مقاوم و بسیار قابلاعتماد است.
سیستم مفصل یکطرفه
برای افرادی که مبتلا به فلج ناقص یا کامل عضله پا هستند، سیستم مفصل یکطرفه که یک سیستم مدرن، هماهنگ و یکپارچه است موجود است. این سیستم از مفصل زانو و مفصل مچ پا تشکیل شده است و بسته به شرایط جسمی، فرد میتواند آن را جداگانه بپوشد.
تنظیمات همهکاره این سیستم این امکان را میدهد که هر فرد بهصورت جداگانه آن را با نیازهای خود تطبیق دهد. مفصل زانو میتواند به یک سوئیچ اضافی مجهز باشد که به فرد اجازه میدهد برای مدت زمان محدودی در حالت باز قرار گیرد تا بتواند دوچرخه درمانی را سوار شود.
- مناسب برای کودکان کوچک تا بزرگسالان
- در اندازههای مختلف موجود است
- مفصل مچ پا را میتوان در ارتز مچ پا نیز نصب کرد
- مفصل زانو فقط با یکدست بهراحتی آزاد و قفل میشود
- راحتی پوشش و وزن سبک
بریس جدید (C-Brace)
بریس جدید (C-Brace) تنها سیستم تحرک ارتوترونیک در جهان است که با استفاده از فناوری سنسور، چرخیدن و حالت ایستادن را کنترل میکند و کاربر در هر مرحله از راهرفتن پشتیبانی میشود.
سیستم تحرک ارتوترونیک با کنترل رایانه
سیستم تحرک ارتوترونیک با کنترل رایانه، امکانات کاملاً جدیدی مانند انعطافپذیری پا در زیر فشار هنگام نشستن، در شیبها، راهرفتن در زمینهای ناهموار یا پایین رفتن از پلهها را برای آزادی حرکت فراهم میکند. سیستم تحرک ارتوترونیک با کنترل رایانه اولین محصولی است که همه این امکانات را ایجاد میکند.
و C-Brace جدید مزایای دیگری نیز دارد: کوچکتر است و میتوان آن را زیر لباس نیز پوشید. سبکتر است و کاربر نیازی به تلاش زیاد هنگام راهرفتن ندارد. فناوری جدید حسگر، کل الگوی راهرفتن را پویاتر و واکنش پذیرتر میکند. کاربر همچنین میتواند با استفاده از برنامه تلفن هوشمند، تنظیمات مفصل خود را مانند تغییر حالت در زمان دوچرخهسواری، تغییر دهد. همچنین کاربر از فرایند اتصالات کاملاً ساده بهرهمند میشود.