تزریق داخل مفصلی نوعی تزریق است که مستقیماً در مفصل قرار می‌گیرد تا درد را تسکین دهد. کورتیکواستروئیدها (استروئیدها)، بی‌حس کننده‌های موضعی، اسید هیالورونیک و بوتاکس متداول ترین ماده تزریق شده به مفاصل برای این روش درمانی هستند.
اگر با درمان‌های محافظه کارانه مانند مسکن‌ها، داروهای ضد التهاب خوراکی و فیزیوتراپی، درد شما بهبود نیافته است، ممکن است پزشک در مورد تزریق داخل مفصلی به شما توصیه کند.
تزریق داخل مفصلی چیست؟
اگر در تسکین یافتن از دردهای مفصلی پس از مصرف داروها یا فیزیوتراپی مشکل دارید، تزریق مفصل ممکن است راه حلی باشد که به دنبال آن بوده اید. تزریقات مفصلی روش‌های غیر جراحی هستند که محلول بی‌حسی و کورتیکواستروئید را مستقیماً در روی بافت مفصلی آسیب دیده می‌زند. این کار می‌تواند خیال شما را برای بهبود دامنه حرکتی و شرکت در تمرینات فیزیوتراپی که قبلاً برای شما بسیار دشوار بود، راحت کند.
تزریق مفصل را می‌توان به هر مفصلی اعمال کرد: زانوها، باسن، شانه‌ها، مچ‌ها و موارد دیگر. اگرچه یک راه حل دائمی برای درد مفاصل نیست، اما می‌تواند تسکین طولانی مدت به همراه داشته باشد که برای چندین ماه ادامه خواهد داشت. حتی در درمان بیماری‌های غیر قابل درمان مانند آرتروز نیز موثر است.
انواع تزریق داخل مفصلی
تزریق داخل مفصلی علاوه بر درمان درد می‌تواند اهداف دیگری داشته باشد و از داروهای تزریقی مختلف برای اهداف مختلف استفاده می‌شود. این تزریقات همچنین ممکن است برای رساندن داروهای شیمی درمانی مانند دوکسیل (دوکسوروبیسین) به طور مستقیم به مفصل دچار سرطان استفاده شود. این تزریقات همچنین ممکن است وسیله ای موثر برای از بین بردن عفونت قارچی در مفاصل (که به آرتریت قارچی نیز شناخته می‌شود) باشند.
روش‌های درمانی مختلف داخل مفصلی هنگامی‌که برای کاهش درد استفاده می‌شوند، به روش‌های مختلف کار می‌کنند:
- کورتیکواستروئیدها با کاهش التهاب موضعی اثر می‌کنند. این ترکیبات تسکین را با مهار تولید سلولهای التهابی که به طور طبیعی در پاسخ به یک آسیب حاد یا یک بیماری مزمن تولید می‌شوند، انجام می‌دهند. درمان‌های داخل مفصلی معمولاً برای درمان آرتروز، نقرس حاد و آرتریت روماتوئید زانو استفاده می‌شوند. با این حال، اعتقاد بر این است که استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئید به مفاصل آسیب می‌رساند.
- هیالورونیک اسید ماده ای طبیعی است که در مایعات سینوویال وجود دارد و مفاصل را چرب می‌کند. با وجود آرتروز، این ماده می‌تواند به سرعت تجزیه و منجر به بدتر شدن وضعیت شود. از تزریقات داخل مفصلی می‌توان برای افزایش روغن کاری، کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی مفصل استفاده کرد. مطالعات بالینی در مورد چگونگی موثر بودن این تزریقات متفاوت بوده است.
- بی‌حسی‌های موضعی گاهی با تزریق داخل مفصلی به عنوان نوعی تسکین درد پس از جراحی آرتروسکوپی انجام می‌شود. اما این روشی است که تحت بررسی قرار گرفته است زیرا شواهد نشان می‌دهد که ممکن است باعث تخریب لوندروسیت‌ها (تنها سلولهای موجود در غضروف) در مفصل شود.
- تزریق بوتاکس (بوتولینوم نوروتوکسین A) نیز باعث تسکین درد قابل توجه در افراد مبتلا به آرتروز پیشرفته زانو شده است.
- پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از خون کامل گرفته می‌شود و حاوی پلاکت (نوعی سلول خونی که برای لخته شدن ضروری است) و قسمت مایع خون معروف به پلاسما است. نشان داده شده است که تزریق داخل مفصلی پی آر پی باعث کاهش درد و بهبود عملکرد جسمی در افراد مبتلا به آرتروز می‌شود، در حالی که از بازسازی کلاژن در مفاصل حمایت می‌کند. سرعت پیشرفت آرتروز را نیز کاهش می‌دهد.
چرا تزریقات داخل مفصلی انجام می‌شوند
از تزریقات داخل مفصلی برای درمان درد در مفصل ران، زانو و شانه استفاده می‌شود که مربوط به موارد زیر است:
- آرتروز
- جراحت
- فشار ناشی از حرکت ضعیف
- تاندونیت
- آرتروز دژنراتیو
از تزریقات مفصلی می‌توان برای تعیین علت درد فرد نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر یک محلول بیهوشی به مفصل ران تزریق شود و بیمار تسکین درد در پا را تجربه کند، ممکن است نشان دهنده این مسئله باشد که مفصل ران منبع درد است.
مزایای تزریقات داخل مفصل
تزریقات تسکین درد برای مفاصل بدون نیاز به جراحی گزینه ای کم تهاجمی برای تسکین درد است. برخی از تزریقات، مانند تزریق پلاسنتال و تزریق پی آر پی، باعث مزایای بیشتری می‌شود زیرا فاقد استروئید هستند و متشکل از مواد طبیعی است (مانند پلاکت خون و سلولهای بنیادی) که برای کاهش التهاب مفید است.
نحوه آماده سازی برای تزریقات داخل مفصل
هیچ دستورالعمل خاصی برای قبل از فرآیند تزریق مفصل وجود ندارد. با این حال، لازم است که تمام آلرژی‌های دارویی را با تیم مراقبت در میان بگذارید.
فرآیند انجام تزریق داخل مفصل
انجام فرآیند تزریق داخل مفصل می‌تواند بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد، از جمله زمان ریکاوری و معاینه. تزریق مفصل معمولاً با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس هدایت می‌شود. قبل از عمل، برای کمک به آرامش بیمار از طریق IV به او دارو می‌دهند. سپس بیمار روی میز اشعه ایکس دراز می‌کشد و متخصص بی‌حسی موضعی روی پوست ناحیه تزریق قرار می‌دهد. برای کمک و هدایت دقیق پزشک هنگام تزریق، تزریق ماده حاجب انجام می‌شود.
پس از تزریق داخل مفصل
بیماران می‌توانند در همان روز درمان تزریق داخل مفصل به خانه بازگردند و یک روز پس از عمل می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهند. در برخی از افراد ممکن است یک هفته طول بکشد تا تسکین درد را تجربه کنند.
بعضی از پزشکان ممکن است مراجعه به متخصص طب فیزیکی برای شروع برنامه کششی و تمرینات لازم به محض بهبودی را توصیه کنند که می‌تواند به تسکین درد و بازیابی مجدد تحرک کمک کند، تسکین درد می‌تواند چندین ماه طول بکشد، اما در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.
خطرات مرتبط با تزریقات داخل مفصل
عوارض مرتبط با تزریق مفصل غیر معمول است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عفونت
- خونریزی در محل تزریق
- تورم در محل تزریق
ملاحظات درمانی
دو عارضه اصلی مرتبط با تزریق داخل مفصلی، عفونت‌ها و واکنش‌های موضعی هستند. سایر عوارض جانبی می‌تواند در رابطه با داروها یا مواد تزریقی خاص رخ دهد.
به طور کلی، تزریق داخل مفصلی هرگز نباید تنها وسیله درمان آرتروز یا سایر مشکلات مفصلی باشد. اثرات بسیاری از این داروها به مرور کاهش می‌یابد و تأثیر منفی روی خود مفاصل نیز گاهی اوقات عمیق است.
در صورت انجام، تزریق کورتیکواستروئید نباید با فاصله کمتر از سه ماه انجام شود. مدت زمان تسکین می‌تواند بر اساس نوع استروئید مورد استفاده متفاوت باشد.
برای مقایسه، تزریق هیالورونیک اسید معمولاً به صورت مجموعه ای از شات‌ها انجام می‌شود که طی سه تا پنج هفته برنامه ریزی شده است. عمدتا برای وقت خریدن قبل از جراحی تعویض مفصل زانو در افرادی که توانایی تحمل استروئیدها را ندارند و از داروهای خوراکی تسکین پیدا نکرده اند استفاده می‌شود.
در عین حال، به نظر می‌رسد بوتاکس آسیب کمتری به غضروف وارد می‌کند، عوارض جانبی کمی دارد و در درمان موارد شدید آرتروز موثرتر به نظر می‌رسد. با این گفته‌ها، اتفاق نظر روشنی در مورد استفاده از نوع دارو وجود ندارد. اثرات درمانی در بعضی از افراد می‌تواند تا ۱۲ هفته و در برخی دیگر تا چهار هفته ادامه داشته باشد.
اثربخشی پی آر پی می‌تواند به طور قابل توجهی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. مزایای درمان می‌تواند از شش تا نه ماه طول بکشد.
