همانگونه که یک خانه بر پایه فونداسیون خود قرار گرفته تا از ساختار آن حمایت کند، وظیفه پاهای انسان نیز تحمل بار کل بدن است. کفشی که روزانه استفاده می‌کنیم از پاها محافظت کرده و به راحتی وزن بدن را حمایت می‌کند. بنابراین کفش‌هایی که متناسب نیستند یا حمایت خوبی از پا ندارند، می‌توانند نه تنها در پاها بلکه در کل بدن، درد و عوارض بیشمار دیگری ایجاد کنند.
انواع کفش‌های نامناسب
کفش‌هایی با پاشنه صاف
کفش‌هایی مانند کفش‌های باله، صندل‌ها یا کفش‌های اسکیت‌برد، حمایت کمی را برای قوس کف پا فراهم می‌کنند. استفاده طولانی مدت از این نوع کفش‌ها می‌تواند باعث ایجاد درد و مشکلات جدی شود که تمام بدن را درگیر می‌کند.
هنگامی که کفش‌ها نمی‌توانند فشار وارد بر قوس پاها را به مقدار کافی پخش کنند، تاندون‌ها، عضلات و مفاصل باید این نقص را جبران کنند. این مسئله منجر به درد، جراحت و عوارضی در پا می‌شود که می‌تواند تا نواحی فوقانی پاها و کمر کشیده شود و مشکلاتی را برای تعادل و حالت بدن ایجاد کند.
کفش‌هایی با سایز نامناسب
برخلاف چیزی که کارخانجات سازنده کفش بیان می‌کنند، کفشی با عنوان «یک سایز مناسب همه» وجود ندارد. پاها از نظر طول، عرض و ارتفاع متفاوت هستند. بنابراین پیدا کردن یک کفش مناسب، چیزی فراتر از انتخاب یک جفت کفش با سایز مناسب است. ممکن است دو نفر کفش سایز ۹ را بپوشند، اما پای آن‌ها به طور قابل توجهی از نظر پهنا با هم متفاوت باشد. کفشی که ممکن است برای یک شخص راحت باشد، برای دیگری، درد و ناراحتی ایجاد می‌کند.
کفش ورزشی نامناسب
برای ورزش کردن پوشیدن کفش مناسب ضروری است. وزن و فشاری که پاها بطور طبیعی تحمل می‌کنند، در طول فعالیت‌هایی مانند دویدن یا وزنه برداری بطور تصاعدی چند برابر می‌شود. متاسفانه، تقریباً تمامی افراد در باشگاه ورزشی کفش‌های نامناسبی می‌پوشند.
سالیان متمادی کفش‌های دویدن و ورزش به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گرفت. در حالی که این کفش‌ها شباهت‌های زیادی با هم دارند، اما در طراحی و ساختار با هم بسیار متفاوت هستند. کفش‌های مخصوص دویدن، جهت حرکت خطی در طول پا ساخته می‌شوند. کفی این کفش‌ها اغلب در ناحیه پاشنه ضخیم‌تر است تا ضربات ناشی از دویدن و پریدن را به خود جذب کند.
از طرف دیگر، کفش‌های ورزشی برای حرکات در چندین جهت طراحی می‌شوند، از این رو، کفی‌های آن‌ها بطور کلی، صاف‌تر است و در طول بلند کردن وزنه و حرکت به طرفین، تعادل و کشش بهتری را ایجاد می‌کند.
عوارض پوشیدن کفش‌های نامناسب
هنگامی که به عوارض پوشیدن کفش‌های نامناسب فکر می‌کنید، ممکن است درد و ناراحتی ناشی از کفش‌های پاشنه بلند زنانه یا حتی یک جفت کفش پیاده‌روی را به عنوان تاثیرات منفی آن‌ها در نظر بگیرید. درحالی که این دو پیامد ناشی از پوشیدن کفش‌های نامناسب هستند، عواقب منفی کوتاه مدت و بلند مدت بیشتری وجود دارد که ممکن است از پوشیدن کفش‌های نامناسب تجربه کنید. در ادامه اطلاعاتی اصولی را درخصوص تعدادی از پیامدهای ناشی از پوشیدن کفش‌های نامناسب بر سلامت پا بیان می‌کنیم.
عوارض کوتاه مدت
- مشکلات ناخن: کفش نامناسب می‌تواند باعث ایجاد مشکلات ناخن و قارچ شود. اگر کفش‌ها به انگشتان پا فشار وارد کنند، در واقع باعث فشار پوست روی ناخن می‌شود، که باعث رشد ناخن پا به درون پوست می‌شود. با پوشیدن کفش‌های تنگ، علاوه بر فرو رفتن ناخن پا در پوست، عفونت قارچی در ناخن ایجاد می‌شود. عفونت قارچی ناخن پا می‌تواند ناخوشایند باشد، زیرا باعث شکنندگی و تغییر رنگ ناخن می‌شود. عفونت‌های قارچی ناخن به دلیل ضربه یا ضربات مکرر به انگشتان ایجاد می‌شوند، که در واقع باعث بلند شدن ناخن از سطح خود شده و موجودات ریز به سطح زیر ناخن نفوذ کرده و در آنجا رشد می‌کنند، که منجر به عفونت قارچی می‌شود.
- پای ورزشکار: پای ورزشکار یک مشکل متداول ناشی از درماتوفیت، گونه‌ای قارچ است که روی پوست زندگی می‌کند. این بیماری به دلیل استفاده از کفش‌های تنگ است که انگشتان را در مجاورت یکدیگر قرار می‌دهد. پیامدهای ناشی از مشکل پای ورزشکار شامل التهاب، پوسته پوسته شدن و خارش شدید است. خوشبختانه، استفاده از کفش‌های مناسب و کرم‌های ضد قارچ می‌تواند، مشکل پای ورزشکار را از بین ببرد.
- میخچه: آیا درباره میخچه اطلاعاتی دارید؟ میخچه، پوست سخت و مرده است که می‌تواند روی برجستگی‌های استخوانی مانند اطراف پا یا انگشتان ایجاد شود. میخچه اغلب به دلیل وارد شدن فشار مداوم در ناحیه خاصی از پا ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، هنگامی که کفش‌ها گشاد باشند، پا در کفش حرکت می‌کند، پا درون آن می‌لغزد و به اطراف کشیده می‌شود، که به آن فشار وارد شده و باعث ایجاد میخچه می‌شود. میخچه می‌تواند بسیار دردناک باشد، زیرا آن‌ها دارای رگ‌های خونی و یا رشته‌های عصبی هستند. میخچه‌ها ممکن است به بافت‌های نرم عمیق‌تر متصل شوند که اینکار تخلیه کامل آن‌ها را سخت می‌کند.
- درد / ناراحتی: علاوه بر مشکلاتی که در بالا ذکر شد، ممکن است به دلیل استفاده از کفش‌های نامناسب درد و یا ناراحتی را نیز تجربه کنید.
عوارض بلند مدت
- مشکلات کمردرد و حالت بدن: عواقب بلند مدت زیادی وجود دارد که می‌تواند ناشی از پوشیدن کفش‌های نامناسب باشد، که شامل کمردرد و مشکلات وضعیت بدن است. احتمالاً نمی‌دانید چگونه این اتفاق رخ می‌دهد. کفش‌ها در واقع نقش مهمی در تنظیم راستای بدن و حالت آن ایفا می‌کنند. هنگامی که از کفش‌های نامناسب در طولانی مدت استفاده می‌کنید، فعالیت عضلات ستون فقرات کمری، شدید می‌شود. این مسئله باعث خشکی و تغییر در حالت بدن می‌شود. علاوه بر این، فشار دیسک بین مهره‌ای کمر بیشتر شده که منجر به کمردرد می‌شود. خوشبختانه، اگر به دلیل استفاده از کفش‌های نامناسب، این علائم را مشاهده کردید، روش‌هایی برای تسکین کمردرد وجود دارد.
- درد مفصل: کفش‌های نامناسب، علاوه بر کمردرد می‌توانند باعث ایجاد درد در مفصل زانو نیز شوند. هنگامی که کفش‌ها زیرساخت حمایتی مناسب را ندارد، زانوها مجبور می‌شوند که بیشتر خم شوند تا به کاهش ضرباتی که در هر گام به پا وارد می‌شود، کمک کنند. در پی آن، عضلات جلوی زانو باید برای کمک به جلو بردن هر گام، بیشتر کار کنند. در بلند مدت، اینکار منجر به زانو درد و آرتروز می‌شود.
- صاف شدن قوس کف پا: پوشیدن کفش‌هایی که حمایت لازم را از پا فراهم نمی‌کنند، در بلند مدت پا دچار مشکلاتی می‌شود که یکی از آن‌ها صاف شدن قوس کف پا است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که عضلات پشت پا و تاندون آشیل هنگام راه رفتن سفت می‌شود، که می‌تواند باعث کشیدگی رباط‌ها، تاندون عضلات و پلانتر فاسیا شود که از قوس کف پا حمایت می‌کنند. با گذشت زمان، این کشیدگی مداوم می‌تواند باعث پایین آمدن قوس کف پا و دردهای مرتبط با قوس و پاشنه پا شود.
چگونه کفش مناسب انتخاب کنیم؟
سعی کنید که کفش‌های ورزشی را از فروشگاه‌های اختصاصی بخرید. کارکنان این فروشگاه‌ها می‌توانند نوع کفش مورد نیاز برای فعالیت یا ورزش را به شما پیشنهاد دهند. آن‌ها می‌توانند کفش مناسب را مشخص کرده و نتیجه خرید، کفشی است که کاملاً اندازه شما است.
- پس از ورزش یا در انتهای روز، برای خرید کفش مراجعه کنید. اینکار کمک می‌کند که پای شما در کفش کاملاً راحت باشد، زیرا پا در آن زمان در بزرگترین حالت خود قرار دارد.
- هنگام انتخاب کفش، آن را با جورابی بپوشید که هنگام انجام آن فعالیت می‌پوشید.
- همیشه هنگام خرید کفش، از راهنمای اندازه‌گیری فروشگاه برای پا استفاده کنید، زیرا ممکن است که اندازه پا با بالا رفتن سن، بزرگتر یا عریض‌تر شده باشد. همچنین ممکن است که یکی از پاها کمی بزرگتر از پای دیگر باشد.
- دقت کنید که تمامی انگشتان پا درون کفش آزادانه حرکت کنند. به یاد داشته باشید که هنگام راه رفتن یا دویدن، پا به مقداری فضا نیاز دارد که درون کفش حرکت کند.
- هنگامی که برای اولین بار کفش را می‌پوشید باید احساس راحتی داشته باشید. به جمله « پا به آن عادت می‌کند» اعتماد نکنید.
- هنگام خرید کفش، چند قدم با آن راه بروید یا بدوید، تا از راحت بودن آن مطمئن شوید.
- پاشنه پا باید کاملاً در کفش محکم شده باشد. پاشنه نباید هنگام راه رفتن در کفش بلغزد.
- پهنای پا را نیز مانند طول آن در نظر بگیرید. اگر قسمت زیر پنجه پا حالت فشردگی داشته باشد، بهتر است که کفشی با عرض بیشتر را امتحان کنید. کفش‌هایی که نیم سایز بزرگتر هستند – اما پهن‌تر نیستند- مناسب نمی‌باشند.
- درون کفش را بررسی کنید که برچسب، دوخت یا جسم دیگری در آن نباشد که باعث ایجاد ناراحتی در پا شود.
- تخت کفش را نیز بررسی کنید. آیا به اندازه کافی محکم هستند که از پا در مقابل اجسام خطرناک محافظت کنند؟ آیا بطور مناسبی به بدنه چسبیده‌اند؟ سعی کنید که کفش را روی فرش و روی سطوح سخت بپوشید و امتحان کنید.
اگر ورزش می‌کنید، بهتر است از کفش‌هایی استفاده کنید که برای آن ورزش طراحی شده‌اند. کفش‌های مخصوص تنیس، گلف، فوتبال، نتبال، دویدن، دوچرخه‌سواری و ورزش‌های دیگر طراحی شده است. هر کدام از این کفش‌ها طرح، جنس و وزن مخصوص بخود را دارد که به بهترین شکل ممکن از پا در مقابل هر کدام از فعالیت‌های خاص محافظت می‌کند.
نکته مهمی که هنگام خرید کفش بهتر است رعایت کنید، این است که حالت و شکل پا را رسم کنید و با خود داشته باشید. اگر کفش باریک‌تر یا کوتاه‌تر از اندازه پای شما بود، بهتر است آن را امتحان نکنید.
