دستگاه‌های مصنوعی، مانند پروتزهای پا، سابقه طولانی در کمک به افرادی که اندام خود را از دست داده‌اند، دارند. این پاهای مصنوعی به شما این امکان را می‌دهند که سطح فعالیت معمول خود را از سر بگیرید، تحرک از دست رفته را بازیابی کنید و به زندگی خود بازگردید. برای اینکه از پروتز پا بیشترین بهره را ببرید، باید به درستی از آن مراقب کرده، استفاده کنید و آن را تمیز کنید. پزشک پراستتیست که پروتز شما را طراحی و اعمال می‌کند روش‌های مراقبت از آن را نیز به شما ارائه می‌دهد. تمرین نگهداری صحیح پروتز پا نیز می‌تواند شما را راحت کرده و پروتز شما را در فرم خوبی حفظ کند.
پس از گذاشتن پروتز مصنوعی، برای تقویت پاها، به دلیل یادگیری راه رفتن با اندام جدید، به توانبخشی نیاز خواهید داشت. شما با پزشکان توانبخشی، فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگران از نزدیک همکاری خواهید کرد تا یک برنامه توانبخشی را بر اساس اهداف تحرک خود ایجاد کنید. علاوه بر این موارد، نحوه‌ی نگهداری از پروتز پا نیز بسیار اهمیت دارد. متخصصین کلینیک امید، شما را نسبت به نکات مهم در نگهداری از پروتز پا آگاه می‌کنند و اقدامات لازم را برای افزایش توانبخشی بیمار پس از قطع عضو و استفاده از پروتز انجام می‌دهند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک سلامت امید پا، با شماره تلفن‌های ۰۲۱۶۶۰۱۴۱۵۸ – ۰۲۱۶۶۰۱۵۲۱۱ تماس حاصل فرمایید.
نگهداری از پروتز پا
در این قست به مهم‌ترین نکات در نگهداری، تمیز کردن و مراقبت از پروتز پا اشاره شده است:
هرگونه مشکل را به پروتزیست خود اطلاع دهید
ممکن است بتوانید خودتان به تنهایی برخی از مشکلات مربوط به پروتز پا را برطرف کنید. با این حال، اگر با مشکلی روبرو شدید که نمی‌دانید چگونه آن را برطرف کنید یا از انجام کار خود مطمئن نیستید، با متخصص فنی ارتوپدی خود تماس بگیرید. انجام یک تنظیم بدون آگاه بودن از اینکه چه کاری انجام می‌دهید می‌تواند باعث شکسته شدن پروتز شود، زودتر فرسوده شود یا حتی ممکن است باعث صدمه شخصی شود. همیشه وقتی پروتز شما نیاز به ترمیم دارد از متخصص فنی ارتوپدی خود کمک بگیرید.
چک کنید که پیچ‌ها، مهره‌ها یا سایر قطعات مکانیکی پروتز پا شل نباشند
در طی استفاده منظم، برخی از قسمت‌های پروتز پا شما ممکن است شل شوند. به همین دلیل، می‌خواهید به طور مرتب پروتز خود را برای تنظیم هر بخشی که ممکن است نیاز به سفت کردن، تنظیم یا تعویض داشته باشد، بررسی کنید. در موقعیت مناسب نگه داشتن تمام قسمت‌های پروتز پایتان به راحت قرارگرفتن آن، تداوم عملکرد و دوام طولانی مدت پروتز کمک می‌کند.
به صداهای غیرعادی که از پروتز پایتان می‌آید گوش دهید
اگر پروتز پایتان به درستی کار نکند، ممکن است متوجه شوید که صدای غیرعادی ایجاد می‌کند. صدای ایجاد شده به نوع پروتز شما بستگی دارد؛ با این حال، هر سر و صدایی که غیرمعمول باشد باید مورد بررسی قرار گیرد یا با متخصص فنی ارتوپدی در میان گذاشته شود.
مراقب هرگونه ترک یا شکستگی در پروتز پایتان باشید
با گذشت زمان، پروتز پا شما دچار فرسودگی و پارگی روزانه می‌شود. به همین دلیل، شما به طور منظم پروتز خود را از نظر علائم ترک خوردگی یا شکستگی بررسی می‌کنید. اگر مشاهده کردید که ترک ایجاد شده است یا اینکه می بینید پروتز شما در جایی در حال کنده شدن است، فوراً متخصص فنی ارتوپدی خود را در جریان قرار دهید.
ژل لاینر را تمیز کنید
داخل ژل لاینر با اندام شما در تماس مداوم خواهد بود. به همین دلیل باید از تمیز بودن ژل لاینر مطمئن شوید تا از بروز مشکلات بهداشتی جلوگیری شود و ژل لاینر شما دوام بیشتری داشته باشد.
روزی یکبار باید ژل لاینر خود را تمیز کنید. تمیز کردن ژل لاینر کاری ساده است و برای انجام آن باید مراحل زیر را انجام دهید:
- لاینر را از پروتز دربیاورید.
- در صورت لزوم قسمت بیرونی لاینر را تمیز کنید.
- لاینر را وارونه کنید.
- قسمت ژلی لاینر را با صابون ضد باکتری و آب گرم بشویید.
- صابون را به طور کامل از روی لاینر بشویید و آن را با یک پارچه تمیز خشک کنید.
- لاینر را که وارونه کرده بودید به حالت اولیه برگردانید و برای استفاده در جای خود قرار دهید.
سوکت پروتز را تمیز نگه دارید
اگرچه پوست شما با سوکت پروتز پا تماس مستقیمی نخواهد داشت، اما همچنان باید آن را تمیز نگه دارید. تمیز کردن سوکت باعث می‌شود پای مصنوعی شما به درستی کار کند و می‌تواند به کاهش سایش غیرضروری کمک کند. برای تمیز کردن کامل قسمت داخلی پروتز این مراحل را دنبال کنید:
- سوکت داخلی را حداقل هفته‌ای یک بار با آب و صابون تمیز کنید.
- سوکت را با تمیز کننده‌های حاوی الکل به آرامی اسپری کنید.
- سوکت را خشک کنید.
- مطمئن شوید که همه قفل‌ها و پین‌ها تمیز شده و عاری از هرگونه گرفتگی هستند.
هنگام تمیز کردن پروتز خود مراقب باشید
پروتز شما ممکن است قسمت‌های خاصی داشته باشد که در طی تمیز کردن ممکن است آسیب ببیند، شکسته شود و یا خراب شود. اجزای الکتریکی، دستگاه‌های مکانیکی و مدل‌های خاصی از پروتز می‌توانند توسط آب یا مواد پاک کننده فرساینده آسیب ببینند. با متخصص فنی ارتوپدی خود صحبت کنید تا درباره نحوه تمیز کردن ایمن پروتز خاص خود بیشتر بیاموزید.
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آب نمک می‌تواند باعث از بین رفتن قسمت‌هایی از پروتز شما شود.
- اطمینان حاصل کنید که هیچ کثیفی در سیستم قفل پین گیر نکرده است، البته اگر مدل شما از چنین ویژگی برخوردار باشد.
- همیشه به منظور جلوگیری از به دام افتادن مواد فرساینده یا آسیب رسیدن به مواد داخل پروتز قسمت داخلی پوسته پروتز پا را خارج کرده و تمیز کنید.
- اگر پروتز دارای اجزای الکترونیکی است، از خیس کردن آن خودداری کنید.
مطمئن شوید که پروتز پای شما به درستی سر جای خود قرار گرفته است
اندام‌های مصنوعی برای اطمینان از عملکرد و راحتی باید به درستی نصب شوند. پروتز شما برای اینکه به درستی در جای خود قرار گیرد احتمالاً به تنظیمات روزانه نیاز دارد. هر زمان پروتز خود را در جای خود قرار دادید، مطمئن شوید که به درستی قرار گیرد تا اندام راحت باشند و از آسیب رساندن به پروتز جلوگیری شود.
- متخصص فنی ارتوپدی شما را در مورد چگونگی درست قرار دادن پروتز خاصتان آگاه می‌کند.
- بیشتر تنظیمات با افزودن لایه‌های بیشتری از بالشتک، فشرده سازی اندام یا سایر تنظیمات ساده انجام می‌شود. هیچ تغییری و تنظیمی در پروتزتان انجام ندهید، مگر اینکه متخصص فنی ارتوپدی شما نحوه انجام این کار را به شما نشان داده باشد.
هر روز آماده تنظیم دوباره پروتز خود باشید
با اینکه ممکن است صبح پروتز خود را به درستی در جای خود قرار داده باشید اما به احتمال زیاد در طول روز دوباره نیاز به اصلاح خواهد داشت. ممکن است پروتز شما تکان خورده باشد یا اندام شما کمی تغییر شکل داده باشد که این امر منجر به ناراحتی شده و نیاز به اصلاح دارد. در طول روز آماده باشید تا تنظیمات کوچکی انجام دهید تا به شما در راحتی و حفظ پروتز کمک کند.
- رطوبت می‌تواند باعث متورم شدن اندام و تغییر نحوه قرارگیری در پروتز شود. برای کاهش تورم در هنگام استفاده از پروتز، یک بانداژ بر روی استامپ قرار دهید.
- دمای سرد می‌تواند باعث جمع شدن اندام شما شود و شما را ملزم به تنظیم مجدد پروتز کنید.
وسایل اضافه را دم دست خود نگه دارید
از آنجا که هرگز نمی‌دانید چه زمانی باید پروتز خود را اصلاح کنید، بهتر است در طول روز لوازم اضافی را با خود به همراه داشته باشید. این وسایل به شما کمک می کنند هر زمان که نیاز داشته باشید پروتز خود را دوباره آماده استفاده کنید. به برخی از این موارد نگاهی بیندازید تا درباره شکل ظاهری کیت پروتز بیشتر بدانید:
- استامپ یا pull socks
- بانداژ
- پماد آنتی بیوتیک
- پماد آنتی هیستامین
- دارو یا ماده ی ضد عرق
- جعبه ابزار
پروتز خود را خشک نگه دارید
بسیار مهم است که پروتز خود را در طول روز خشک نگه دارید. خشک نگه داشتن پروتز به محافظت از پروتز در برابر سایش بیشتر کمک می‌کند و همچنین به ایمنی اندام شما در برابر عفونت یا جوش کمک می‌کند. همیشه هنگام استفاده از پروتز آن را خشک کنید.
- اگر پروتز شما خیس شد، قبل از استفاده مجدد، آن را برداشته و کاملا خشک کنید.
- در دمای گرم رطوبت می‌تواند در داخل پروتز شما ایجاد شود. در صورت مشاهده جمع شدن تعریق، باید پروتز خود را تمیز و خشک کنید.
اندام خود را هر روز بشویید
از آنجا که اندامتان در طول روز در داخل پروتز قرار دارد، پوست شما به دلیل رطوبت در معرض تحریک یا عفونت قرار دارد. برای جلوگیری از ایجاد بیماری پوستی، باید مراقبت بیشتری انجام دهید و اندام خود را به طور روزمره و به طور کامل تمیز کنید. قبل و بعد از استفاده از پروتز مطمئن شوید که اندام شما تا حد ممکن تمیز و خشک باشد.
- خراش کوچک می‌تواند به زخم یا بریدگی تبدیل شود و تا زمان بهبود نمی‌توان از پروتز استفاده کرد.
- هروز اندام خود را چک کنید و بررسی کنید تاول و زخم یا خراشی وجود نداشته باشد. ممکن است لازم باشد از آینه استفاده کنید یا شخصی به شما کمک کند تا یک بررسی دقیق انجام دهید.
- قبل از خواب، اندام را با آب و صابون ملایم تمیز کرده، خشک کنید و مقدار کمی لوسیون روی اندام بمالید و آن را به آرامی روی پوست ماساژ دهید.
- تمیز و خشک نگه داشتن اندام به شما کمک می‌کند از پروتز بیشترین بهره را ببرید.
به جای صبح، شب استحمام کنید
به دلیل آب گرم یا موقعیتی که اندام خود را هنگام استحمام یا دوش قرار می‌دهید، ممکن است تورم ایجاد شود. این تورم می‌تواند بر قرارگرفتن پروتز شما هنگام استفاده تأثیر بگذارد. به همین دلیل، بهتر است عصر هنگامی که می‌خواهید پروتز خود را برای خواب شب بردارید، حمام کنید.
- استحمام در هنگام صبح ممکن است در استفاده از پروتز شما را دچار مشکل کند.
- استحمام کردن ممکن است کسی که به تازگی دچار قطع عضو شده را بیشتر از همه تحت تاثیر قرار دهد و باعث تورم اندام و تغییر قرارگیری پروتز شود.
پوست خود را از نظر علائم تحریک یا عفونت کنترل کنید
بسیار مهم است که مراقب سلامت اندام خود باشید. در صورت مشاهده هرگونه علامت که نشان دهنده این است که پروتز اندام را تحت تاثیر قرار داده است، در اسرع وقت با متخصص فنی ارتوپدی خود تماس بگیرید. به برخی از این علائم زیر توجه کنید تا به سلامت اندام شما کمک کرده و به شما امکان ادامه راحت استفاده از پروتز را بدهد:
- تحریک یا خراش
- نواحی قرمز
- هرگونه ترک پوستی
- پوست خشک یا ترک خورده
- ساییدگی
- فولیکول های موی درون روییده یا چرکی
- زخم‌های پوستی
- ترشح مایع یا چرک
- افزایش تورم
